ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಸದ್ದ್ಯಾಕ್ ಬರಂವ್ಚ್ಯಾ ಕವಯತ್ರಿಂ ಪಯ್ಕಿ ಸ್ಮಿತಾ ಶೆಣೈ ಸಂವೇದನಾಶೀಲ್ ಕವಯತ್ರಿ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಕ್ ದೋನ್ ಉತ್ರಾಂ ನಾಂತ್. ಸೆಜ್ ಸಮಾರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಆಮ್ ಘಡಿತಾಂತ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಂತ್ ‘ದಿಸ್ಪಡ್ತೊ ಆಕಾಂತ್’ ಕರುನ್ ಘೆವ್ನ್ ಪೊಕೊಳ್ ಧರ್ಮ್ ಆನಿ ಜಿವಾವಿರೊಧಿ ಸಂಪ್ರದಾಯಾಚ್ಯಾ ಪಾಗೊರಾಂಚೆರ್ ತಿಣೆ ‘ಬುಲ್ – ಡೋಜರ್’ ಚಲಂವ್ಚಿ ರೀತ್ ಅನನ್ಯ್ ಮಾತ್ ನಯ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕಾವ್ಯಾಂತ್ ‘ನವ್ಯಾ ಸಂವೇದನಾ’ಚಿ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ್ಪಣಿ ಭೊಗ್ತಾ. ಚಡುಣೆ ತಿಚ್ಯಾ ಹರ್ ಕವಿತೆಂತ್ ಸಮಾಜಿಕ್ ಸಂದರ್ಭ್ ಆನಿ ಜಿವಾವಿರೊಧಿ ಸಂಪ್ರದಾಯಾಂ ಮಧೆಂ ಘೋರ್ ಘರ್ಷಣ್ ಚಲೊನ್‌ಚ್ ಆಸ್ತಾ. ಕೊಣಾಲೆ ಹೆ ತಿಳೆ ಕವಿತೆಂತ್ ರೇಲಾಚ್ಯಾ ವಿರಾಮ್ ಘರಾಚ್ಯಾ ಆರ್ಸ್ಯಾರ್ ಚಿಡ್ಕೊನ್ ಕೆದಾಳಾಗಿ ಮರೊನ್ ಪಡ್ಲೆಲ್ಲ್ಯಾ ತಿಳ್ಯಾಂತ್ ಸಯ್ತ್ ರಗತ್ ಭರುನ್, ತಿಳ್ಯಾಂಕ್ ಇಂಗ್ಳ್ಯಾ ‘ದೊಳೆ’ ಕರುನ್ ಸ್ತ್ರೀ ಸಮಾಜೆಕ್ ಮಾರ್‌ಲ್ಲೆ ಎಕೆಕ್‌ಚ್ ಖಿಳೆ ನಿಕ್ಳಾಂವ್ಚೆಂ ಪ್ರೇತನ್ ತಿ ಕರ್ತಾ. ‘ಕೊಣಾಲೆ ಹೆ ತಿಳೆ’ ಕವಿತೆಂತೀ, ಪೊಳೆ ಆನಿ ದೊಳೆ ಕವಿತೆಂತೀ ಸಶಕ್ತ್ ಸಮಾನ್ ರೂಪಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆ ‘ದೊಳೆ’ – ವರ್ಣ ಸಂಕರ ಕವಿತೆಂತ್ ಪಡ್ದ್ಯಾಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಪರೋಕ್ಷ್ ಲಿಪ್ಲ್ಯಾತ್ ತರ್ ‘ಕಾನ್’ (ಕರ್ಣ) ಸತರ್ಕ್ ಆನಿ ಸಶಕ್ತ್ ಜಾಲ್ಯಾತ್ !
ಏಕ್ ಕಾಳ್ ಆಸ್ಲೊ, ಸೆನೆಟೋರಿಯಮಾಂನಿ ‘ಭಾಯ್ರ್’ ಕಿರ್ಲಲ್ಲ್ಯಾ ವರ್ಣ ಸಂಕರಾಂಕ್ ವೊರೆವಿಂಗಡ್ ಜಲ್ಮೊಂಕ್, ಅಕ್ಮಾನಾನ್ ವಾಡೊಂಕ್ ಬಹಿಶ್ಕೃತ್ ಸುವಾತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ. ತವಳ್ಚೊ ಸಮಾಜಿಕ್ ಸಂದರ್ಭ್ ಅಸೊ ಆಸ್ಲೊ ಕೀ – ವರ್ಣ ಸಂಕರಾಂಚೆಂ ಸಂಯ್ಭಾಚೆಂ ಪಾತಕ್‌ ಧುವ್ನ್ ಕಾಡಿನಾಸ್ತಾನಾ ಸಂಸಾರಾಕ್ ತೆ ‘ಧರ್ಮಸಂಕಟ’ ಜಾತೆಲೆ. ಪೂಣ್ ಆಜ್, ಸೆನೆಟೋರಿಯಮಾಚಿಂ ಗರ್ಜ್ ನಾ, ಉಗ್ತ್ಯಾ ಬಜಾರಾಂತ್ ಘಡ್ಯೆಭಿತರ್ ಉದಕ್ ಸುಕಂವ್ಚ್ಯೊ ‘ಐ – ಪಿಲ್’ ಗುಳಿಯೊ ಸುಲಬಾಯೆನ್ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಸಮಾಜಿಕ್ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ನವ್ಯಾನ್ ‘ಭಾಯ್ರ್’ ವರ್ಣಸಂಕರ ಜಲ್ಮಾನಾಂತ್ ಬಗಾರ್ ರಿತಿನಿತಳಾಯೆಂತ್ ಜಲ್ಮಾಲ್ಲೆಚ್, ಭಿತರ್ ಥಾವ್ನ್ ವರ್ಣಸಂಕರ ಜಾವ್ನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಪಡ್ತಾತ್.
ದೆಕುನ್ ಮಿಸ್ತಾ, ಆಜ್ ಸಂಪ್ರದಾಯ್ ಜಾವ್ನ್ ಬದ್ಲಾಲ್ಲೊ ತವಳ್ಚೊ ಸಮಾಜಿಕ್ ಸಂದರ್ಭ್ ಆನಿ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಂತ್ ವಾಡೊನ್ ಯೆಂವ್ಚೊ ಸಂಪ್ರದಾಯ್ – ಹಾಂಚೆಮಧೆಂ ಕವಯತ್ರಿ ಸ್ಮಿತಾಚೆ ಕವಿತೆಂತ್ ಘೋರ್ ಘರ್ಷಣ್ ಚಲ್ಚೆಂ ದಿಸುನ್ ಯೆತಾ. ದೆಕುನ್ ತಿ ಮ್ಹಣ್ತಾ ” ಗಾವಾಂಕ ಆಯ್ಯಿಲೆ ಘರಾಖೈ ಎತ್ತಾ . ಜಾಗತೀಕರಣಾಚೆ ವ್ಹಾರೆ ಸಕ್ಕಡಾಖೈ ಮರ‍್ತಸ್ಸ. ಹರ್ ಏಕ ಕುಟುಂಬಾಂತು, ಘರ ಘರಾಂತು ಅತ್ತ ಅಂತರ್‌ಜಾತಿ, ಅಂತರ್ ಧರ್ಮಾಚ್ಯಾ ಲಗ್ನಾಚೆ ಕಾಲು.” ಮುಂದರುನ್ ತಿ ಮ್ಹಣ್ತಾ ” ಧರ್ಮಾಚರಣೇಚೆ ಸಂಕೊಳ್ಯೊ ಸಢೀಲ್ ಜಾತ್ತಾನಾ ಸಂಪ್ರದಾಯಾಂಚೆ ಪಗೋರ್ ನಿಕೋಳನು ಪಡ್ತಾನಾ ‘ವರ್ಣ ಸಂಕರಾ’ ಚ್ಯಾ ನ್ಹವೆ ರೀತಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜಾಲ್ಯಾ. ಅಂತರ್‌ಜಾತಿ ವಿವಾಹಾಚ್ಯಾ ಮಂಟವೇಂತು ದೆಖ್‌ಪಡಚೆ ವಳವಳ, ತಳಮಳ ಹ್ಯಾ ಕವಿತೇಂತು ಪ್ರದರ್ಶಿತ ಕರೂಂಕ ಪ್ರಯತ್ನ ಕೆಲಾಂ. ‘ಕಾಲಾಯ ತಸ್ಮೈ ನಮಃ’ ಮ್ಹಣನಶಿ ವಿಂಗಡ ವಾಟ ನಾ ಜಾಲ್ಯಾ.”
ಆತಾಂ ಉರ್ತಾ ಸವಾಲ್ – ವರ್ಣ ಸಂಕರಾಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ನವ್ಯಾ ರುಪಾಕ್ ಖಾಡುಂ ಘಾಲುಂಕ್ ಫುಡಾರಾಂತ್ ನವ್ಯಾ ರುಪಾಚ್ಯೊ ‘ಐ – ಪಿಲ್’ ಗುಳಿಯೊ ವಾ ಹೆರ್ ಕಿತೆಂ ರಿತಿ – ನಿತಿ ಯೆತಿತ್ ? ಸಂಪ್ರದಾಯ್ ಆನಿ ಸಂದರ್ಭಾಚ್ಯಾ ಸಂಘರ್ಷಾಂತ್ ಮನ್ಶ್ಯಾಧರ್ಮ್ ನಿಮ್ಣೆ ವಯ್ರ್ ಪಡತ್ ?
ಕವಯತ್ರಿ ಸ್ಮಿತಾಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ಕವಿತೆಂಪರಿಂ, ಹೀಯ್ ಕವಿತಾ – ಸದ್ದ್ಯಾಚ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕಾವ್ಯಾಸಂದರ್ಭಾರ್, ಆಕೃತಿ ಆನಿ ಆಶಯಾಂತ್ ಮಾರ್ಮಿಕ್ ಮಾತ್ ನಯ್, ನಿರ್ಣಾಯಕ್ ಠರ್ತಾ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹಜಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯ್.
► ಎಚ್ಚೆಮ್
ಧವೆ ಅನಿ ಕಾಳೆ ಮೆಳೂನ್
ಅನಿ ಖಂಚೋ ಕೀ ರಂಗುಜಾವುನು
ತೊ ಹತ್ತಾಂತು, ಹೊ ಹಾಥು ಪಳ್ಳೋಕೀ
ತೆದ್ನಾ, ಕೋಣೆಕೀ ಹಸ್ಸಲ್ಯಾವರಿ ಜಲ್ಲೆ.
ಸ್ವಯಂವರಾ ಸ್ಪೂರ್ತೀನ್
ಖೆಳ್ಳೆಲೆ ಖೆಳಾಕ ಜಾತಿ ಬ್ರಷ್ಟೂಚೆ ಶಿಕ್ಷಾ
ಅವ್ಸುಲೆ ಪೊಟಾಕ್ ಉಜ್ಜೊ
ಬಪ್ಸುಲೆ ತೊಂಡಾಕ ಕರಿ
ಸಂಕಟಾಚೆ ಪಾಳಂ ಪೊಟಾಂತು
ತೇದೀಸು ಬಾಳಾಂತಿರ‍್ಯಾ ವೆಳಾಚೆ ವರಿ
ಲಗ್ನಾ ಮಂಟವೇಂತು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಶೆಖೊ
ಉತ್ರಂ ಕಾಂಯಿನಾ, ಖಾಲಿ ಮೌನ
ಗುಜುಗುಜು ಗೌಜಿ
ಬಿರಿಬಿರಿ ಪೊಳೊವ್ಚೆ ದೊಳೇಂತು
ಉದ್ಕಾ ಥೆಂಬೆ ದು:ಖಾಚೆಕೀ ಖುಷಿಚೆ ಕಳನಾ
ಫತ್ತೊರು ವವ್ಲ್ಯಾ ತಶಿ ಜಡ ತೊಂಡಿಯೊ
ಅರ್ಧ ರಾಗಾನ, ಅರ್ಧ ಛಲಾನ
ಉಧ್ಘೋಷಿತ ಮಂತ್ರಾಕ ಅರ್ಥನಾ
ವಜಪಾಕ ಸೋರುಚ್‌ನಾ !
ರಾಗನಾ, ತಾಳನಾ
ಭಂಗಾರ, ಸಿಂಗಾರ ಪಳಯಿತಲೀ ನಾ
ಖಾಣ್‌ಜವಣಾಕ ಸುವಾದುನಾ
ಗಟ್ಟಿ ಸಭಾ ಗಂಭೀರ ಮುದ್ರಾ
ಕಟ್ಟಣ ಉಡ್ಚೆ ಫುಡೇ ಪೊಳೋಕಾ
ಅಶಿಲೆ ಮ್ಹಣಚೊ ಬುದ್ಧಿವಾದು
ಕಾಳೆ ಜಲ್ಯಾರ್ ಕಿತ್ತೆ? ಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿ
ಅನಿ ಶಿಕ್ತಲೆ ಸಂಸ್ಕಾರು, ಮ್ಹಣಚೆ ಸಾಂತ್ವನ
ಹಂಚೆ-ತಂಚೆ ಚರ್ಡುವಾಂಕ ಸಂಗಿಲೆ
ಕಾನಉತ್ರಂ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿ ಜಾವ್ನು ಮಾರ‍್ತಾ
ಅಂತೂ,
ಜಲ್ಲೆ, ಜಾವ್‌ನೈ ಅಶಿಲೇ
ಜವ್ಚೆ, ಚುಕ್ಕ್‌ಚ್ಯಾಕಜಾಯ್ನ ದಿಕೂನು
ಜವ್ಚೆಚಿ ಸಮ
ಜಾವ್ನುಗೆಲ್ಲೆ ಎದೊಳ್ ಜಾಯ್ನ ಅಶಿಲೆ
ಅತ್ತ, ಪಿತ್ತ್‌ದೂದ್ ದೊಳೆ ಧಂಕೂನ್ ಮಜಾರ್
ಅಯ್ಲೆ ಘರ-ಘರಾಕ
ತೇ ನಾಂವ ಅತ್ತ ಭಯಂಕರ, ಕರ್ಣಕಠೋರ್
ವರ್ಣಸಂಕರ, ವರ್ಣಸಂಕರ
► ಸ್ಮಿತಾ ಶೆಣೈ
