ಎಪ್ರಿಲ್ 7 ತಾರಿಕೆರ್ ಭಾರತೀಯ್ ಸಿನೆಮಾ ಶೆತಾನ್ ದೆಕ್‌ಲ್ಲೊ ಬೊವ್ ಶ್ರೇಷ್ಟ್ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕ್ ವಿ.ಕೆ. ಮೂರ್ತಿ (ಮುಳಾನ್ ಕನ್ನಡಿಗ, ಮೈಸೂರಾಂತ್ ಜಲ್ಮಲ್ಲೊ) ಆಪ್ಲೆ 91 ವರ್ಸಾಂ ಪ್ರಾಯೆರ್ ಸರ‍್ಚೆ ಸವೆಂ ಭಾರತೀಯ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಶೆತಾಚೆ ಚರಿತೆಂತ್ಲೊ ಏಕ್ ವೈಭವಾಭರಿತ್ ಅಧ್ಯಾಯ್ ಸಂಪ್ಲೊ. ಪ್ರತಿಷ್ಟಿತ್ ದಾದಾ ಸಾಹೇಬ್ ಫಾಲ್ಕೆ ಪುರಸ್ಕಾರಾಖಾತಿರ್ ವಿಂಚ್‌ಲ್ಲೊ ಪ್ರಥಮ್ ಸಿನೆ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕ್ ತೊ. 2005 ವ್ಯಾ ವರ‍್ಸಾ, ಭಾರತೀಯ್ ಸಿನೆಮಾ ಶೆತಾಕ್ ತಾಣೆ ದಿಲ್ಲೆ ದೇಣ್ಗೆಖಾತಿರ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ್ ಭಾರತೀಯ್ ಸಿನೆಮಾ ಪುರಸ್ಕಾರ್ ತಾಕಾ ಲಾಬ್‌ಲ್ಲೊ. ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ಸಿನೆಮಾಂತ್ಲ್ಯಾ ‘ವಖ್ತ್ ನೇ ಕಿಯಾ’ ಪದಾಂತ್ಲೆಂ ಉಜ್ವಾಡಾ ಕೀರ್ಣ್ ವಾಪರ್ನ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಅಪೂರ್ವ್ ದೃಶ್ಯ್ ಚಿತ್ರೀಕರಣ್ ‘ಕ್ಲಾಸಿಕ್’ ಮ್ಹಣ್ ಮಾಂದ್ತಾತ್.
ಬೊವ್ ನಾಮ್ಣೆಚೊ ನಿರ್ದೇಶಕ್ – ನಟ್ ಗುರು ದತ್ ಹಾಚೆ ಸವೆಂ ಚಡ್ ಕಾಮ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ (ಪ್ಯಾಸಾ, ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್, ಸಾಹಿಬ್, ಬೀಬಿ ಔರ್ ಗುಲಾಮ್ ಅಸಲಿಂ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ ಫಿಲ್ಮಾಂ) ಮೂರ್ತಿ ಸಾಬಾನ್ ಸಿನೆಮಾ ಸಂಸಾರಾಕ್ ವರ‍್ತಿಂ ಛಾಯಾ ಅದ್ಭುತಾಂ ಪಾಟಯಿಲ್ಲಿಂ ಆಸಾತ್. ತ್ಯಾ ಶಿವಾಯ್ ವ್ಹಡ್ ಸಿನೆಮಾಕಾರ್ ಕಮಲ್ ಅಮ್ರೋಹಿಚ್ಯೊ ಊಂಚ್ ಕೃತಿಯೊ ‘ಪಕೀಝಾ’ ಆನಿ ‘ರಝಿಯಾ ಸುಲ್ತಾನ್’ ಹಾಂತುಂಯೀ ಕಾಮ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ. ದೂರ್‌ದರ್ಶನಾಂತ್ ಪ್ರಸಾರ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಶ್ಯಾಮ್ ಬೆನೆಗಲ್ ನಿರ್ದೇಶಿತ್ ನಾಮ್ಣೆಚೆಂ ಟೆಲಿಸೀರಿಯಲ್ ‘ಭಾರತ್ ಏಕ್ ಖೋಜ್’ ಆನಿ ಗೋವಿಂದ್ ನಿಹಲಾನಿ ನಿರ್ದೇಶಿತ್ ಬೊವ್ ಚರ್ಚಿತ್ ಶ್ರೇಷ್ಟ್ ಟೆಲಿಸೀರಿಯಲ್ ‘ತಮಸ್’ ಹಾಂತುಂಯೀ ಕಾಮ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ.
ಕನ್ನಡ ಲೇಖಕಿ, ಕಾಣಿಯೆಗಾರ‍್ನ್ ಉಮಾ ರಾವ್ ಹಿಣೆ ಮೂರ್ತಿಸಾಬಾಚ್ಯಾ ಸಾವ್ಳೆ – ಉಜ್ವಾಡಾ ಪಯ್ಣಾಚೆರ್ ಬರಯಿಲ್ಲಿ ಜಿಣ್ಯೆಕಥಾ ‘ಬಿಸಿಲು ಕೋಲು’ (ಪಯ್ಲಿ ಉಜ್ವಾಡಾವ್ಣಿ: 2006) ಹಾಂತುಂ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕ್ ವಿ.ಕೆ. ಮೂರ್ತಿಚ್ಯಾ ವಾವ್ರಾಚೆರ್, ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಾಚೆರ್, ತವಳ್ಚ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾ ಸಂಸಾರಾಚೆರ್ ಬರೊಚ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ಫಾಂಕಯ್ಲಾ. ಹ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಕ್ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿಚೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ಇನಾಮ್ ಲಾಬ್ಲಾಂ. ಹ್ಯಾ ಬುಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ‘ವಖ್ತ್ ನೇ ಕಿಯಾ’ ಅಧ್ಯಾಯಾಂತ್ಲೆ ಥೊಡೆ ಭಾಗ್ ಲೇಖಕಿಚೆ ಪರ್ವಣ್ಗೆನ್ ತರ್ಜುನ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಪರ್ಗಟ್ಲ್ಯಾತ್.
♣ ♣ ♣
‘ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್’ ಸಿನೆಮಾ ತಯಾರ್ ಜಾತಾನಾ, ‘ಮೂರ್ತಿ, ಹೆಂ ಸಿನೆಮಾ ಹಾಂವ್ ತುಜೆಖಾತಿರ್ ಕರ‍್ನ್ ಆಸಾಂ. ಏಕ್ ವಿಷಯ್ ಕಿತೆಂಗೀ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಭಾರತಾಂತ್ ಪಯ್ಲೆಪಾವ್ಟಿಂ ಆಮಿ ಸಿನೆಮಾಸ್ಕೋಪಾಂತ್ ಕರ‍್ಯಾಂ. ಲೈಟಿಂಗ್ ಗಿಟಿಂಗ್ ತುಕಾ ಕಶೆಂ ಜಾಯ್ ತಶೆಂ ಕರ್’ ಮ್ಹಣಾಲೊ ಗುರುದತ್.
♣ ♣ ♣
‘ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್’ ಕಾಣಿ ಸಬಾರ್ ವರ‍್ಸಾಂಥಾವ್ನ್ ಗುರುದತ್ತಾಚೆ ಮತಿಂತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ ಮ್ಹಣ್ ಮೂರ್ತಿ ಸಾಂಗ್ತಾ. ‘ತಿ ಫಿಲ್ಮ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿವಿಶಿಂ ಮ್ಹಣ್ ತವಳ್ ತವಳ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಸಾಂಗ್ತಾಲೊ. ಎಕಾ ಸಿನೆಮಾ ನಿರ್ದೇಶಕಾಚಿ ಕಾಣಿ. ಸಿನೆಮಾ ಕ್ಷೆತ್ರಾಂತ್ ಮಸ್ತ್ ಯಶಸ್ವಿ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ತಾಚೆಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ್ ಜಿವಿತ್, ಸಿನೆಮಾಗೆಲೆ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕೀಳ್ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕ್ಚ್ಯಾ ಮಂತನಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಥಾವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ತಾಚಿ ಹಂಕಾರಿ ಬಾಯ್ಲ್, ತಾಚೆಸವೆಂ ಮೊಡ್‌ಲ್ಲೊ ಸಂಬಂಧ್, ಪಯ್ಶಿಲ್ಯಾ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಸ್ಕೂಲಾಂತ್ ಶಿಕ್ಚೆ ಧುವೆಕ್ ಸಾಂಡ್‌ಲ್ಲೆಂ ದೂಖ್, ಬಾಪಾಯ್ನ್‌ಥಾವ್ನ್ ಧುವೆಕ್ ಪಯ್ಸ್ ದವರ್‌ಲ್ಲೆ ಆವಯ್ಚೆರ್ ಕ್ರೋಧ್. ಹ್ಯಾ ಮದೆಂ ಹಾಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಂತ್ ಜಾಯ್ತೊ ಮೋಗ್ ವ್ಹಾಳೊವ್ನ್ ಯೆಂವ್ಚಿ ಏಕ್ ಸೊಭಿತ್ ಸಹೃದಯಿ ನಟಿ. ಖ್ಯಾತಿ, ವಯ್ಬವಾಚ್ಯಾ ಶಿಖರಾರ್ ಆಸ್ಚೊ ತೊ ನಿಮಾಣೆಂ ಯಶಸ್ವಿ, ದುಡು, ಸಂಬಂಧ್ ಸರ‍್ವ್ ಹೊಗ್ಡಾವ್ನ್ ಸಿನೆಮಾಂತ್ ಎಕ್ಸ್‌ಟ್ರಾ ಜಾವ್ನ್ ಕಾಮ್ ಕರ‍್ಚೆ ಸ್ಥಿತೆಕ್ ಪಾಂವ್ಚೆಂ ತಾಚೆಂ ಖೊಟ್ಯಾ ನಶಿಬಾಚೆಂ ಜಿವಿತ್. ಹಿ ಹ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾಚಿ ಕಥಾ.’
♣ ♣ ♣
ಗುರುದತ್ ನಿರ್ದೇಶನಾಚ್ಯಾ ‘ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್’ ಸಿನೆಮಾಂತ್ ತೊಚ್ ಹೀರೊ, ವಹೀದಾ ರೆಹಮಾನ್ ಹೀರೊಯಿನ್. ಸವೆಂ ಮುಕೆಲ್ ಪಾತ್ರಾಂನಿ ಬೇಬಿ ನಾಜ್, ಜೊನಿ ವಾಕರ್, ವಿನೂ ಮುಮ್ತಾಜ್, ಮಹೇಶ್ ಕೌಲ್ ಆನಿ ವೀಣಾ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿಂ. ಅಬ್ರಾರ್ ಅಲ್ವಿಚಿ ಕಾಣಿ, ಸಂಭಾಷಣ್. ಕೈಫಿ ಅಜ್ಮಿಚ್ಯಾ ಗಿತಾಂಕ್ ಎಸ್.ಡಿ. ಬರ್ಮನಾಚೆಂ ಸಂಗೀತ್. ತಾಕಾ ತಾಚೊ ಪೂತ್ ಆರ್.ಡಿ. ಬರ್ಮನ್ ಎಸಿಸ್ಟೆಂಟ್. ವಿ.ಕೆ. ಮೂರ್ತಿಚೆಂ ಛಾಯಾಗ್ರಹಣ್.
ಸುರೇಶ್ ಸಿನ್ಹಾ ಫಾಮಾದ್ ಸಿನೆಮಾ ನಿರ್ದೇಶಕ್. ಬಾಯ್ಲ್, ಧುವೆ ಸಂಗಿಂ ತಾಚೊ ಸಂಬಂಧ್ ಮೊಡೊನ್ ಪಡ್ಲಾ. ಆಪ್ಣೆಂಚ್ ಸಿನೆಮಾ ಶೆತಾಕ್ ಹಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಶಾಂತಿಚ್ಯಾ ಮೊಗಾರ್ ತೊ ಪಡ್ಟಾ. ಸುರೇಶಾಚಿ ಲೊಕಾಮೊಗಾಳಾಯ್ ಸವ್ಕಾಸ್ ಉಣಿ ಜಾತಾ. ಯಶಸ್ವಿ, ಖ್ಯಾತಿ… ಸರ‍್ವಾಂ ವಯ್ರ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ ತಾಚೆಂ ಭ್ರಮ್ ಕರ‍್ಗತಾ. ಸುರೇಶ್ ಸಿನ್ಹಾ ಜಾವ್ನ್ ಗುರುದತ್, ಧುವ್ (ಪಮ್ಮಿ) ಜಾವ್ನ್ ಬೇಬಿ ನಾಜ್ ಆನಿ ಶಾಂತಿ ಜಾವ್ನ್ ವಹೀದಾ ಹಾಂಣಿ ಪಾತ್ರ್ ಖೆಳ್‌ಲ್ಲೊ.
ಕಾಣಿಯೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಸನ್ನಿವೇಶಾಂಕ್ ಆನಿ ಗುರುದತ್‌ಚ್ಯಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ್ ಜಿವಿತಾಕ್ ಜಾಯ್ತೆಂ ಸಾಮ್ಕೆಂಪಣ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಗುರುದತ್ತಾಕ್ ಚಿತ್ರೋದ್ಯಮಾವಿಶಿಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ ದರ್ಶನ್ ಹ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾಂತ್ ರೂಪ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಪಾವ್‌ಲ್ಲೆಂ.
ಮೂರ್ತಿ – ಗುರುದತ್ ಝಗ್ಡೆಂ
ಮೂರ್ತಿ ಆನಿ ಗುರುದತ್ ಹಾಂಚೆಂ ಝುಗ್ಡೆಂ, ಸೆಟ್ಟಾಥಾವ್ನ್ ವಾಕೌಟ್… ಹೆಂ ಸರ‍್ವ್ ತಾಂಚೆ ಸಾಂಗಾತಾ ಕಾಮ್ ಕರ‍್ತೆಲ್ಯಾ ಸಕ್ಡಾಂಕ್ ಒಳ್ಕಿಚೆಂಚ್. ವಹೀದಾಕ್ ಸಯ್ತ್ ಹೆಂ ಬರೆಂ ಕಳಿತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ತಾಂಚೆ ದೊಗಾಂಯ್ಚೆ ಇಷ್ಟಾಗತ್-ಝಗ್ಡ್ಯಾವಿಶಿಂ ಉಡಾಸ್ ಕಾಡ್ನ್ ತಿ ಹಾಸ್ತಾ.
‘ಗುರುದತ್ತಾಕ್ ಸೊಸ್ಣಿಕಾಯ್ ಉಣಿ. ಶೊಟ್ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಕ್ಷಣಾ ಮೂರ್ತಿಸಾಬಾನ್ ತಯಾರ್ ಕರಿಜೆ. ಇಲ್ಲೊ ವೇಳ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಮೂರ್ತಿ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಇತ್ಲೊ ವೇಳ್? ಕಾಲೆಂ ಜಾಲೆಂ? ಮ್ಹಣ್ ತಾಣೆ ಬೊಬಾಟ್ಚೆಂ. ಗುರು, ತುವೆಂ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೆಂ ಅಶೆಂ ಅಶೆಂ ಕರ್ ಮ್ಹಣ್. ತೆಂ ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಆಪುಣ್ ರೆಡಿ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗನಾ ಮ್ಹಣ್ ಮೂರ್ತಿಸಾಬಾನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ. ಉಲೊಣೆಂ ಜೋರ್ ಜೋರ್ ಜಾವ್ನ್ ಮೂರ್ತಿನ್ ಸೆಟ್ ಸೊಡ್ನ್ ವೆಚೆಂ, ಉಪ್ರಾಂತ್ ಗುರುದತ್ತಾನ್ ಸೆಟ್ ಸೊಡ್ನ್ ವೆಚೆಂ. ಥೊಡ್ಯಾ ವೆಳಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ದೊಗಾಂಯ್ನಿ ಎಕಾಮೆಕಾ ಸೊರಿ ಸಾಂಗೊನ್ ಪಾಟಿಂ ಯೆಂವ್ಚೆಂ, ಸಕ್ಕಡ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಸವಯೆರ್ ಪಡ್‌ಲ್ಲೆಂ!
‘ಏಕ್‌ಪಾವ್ಟಿಂ, ಮೂರ್ತಿ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಇತ್ಲೊ ಟೈಮ್ ಕಾಣ್ಗೆತಾ ಮ್ಹಣ್ ಗುರುದತ್ ಗರಂ ಜಾಲೊ. ಹಾಂವೆಂ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ, ಮೂರ್ತಿಸಾಬ್ ಸವ್ಕಾಸ್ ಕರ‍್ತಾ. ಪುಣ್ ಆಕೆರಿಕ್ ತಾಚೊ ಪರಿಣಾಮ್ ಕಿತ್ಲೊ ಸೊಭಿತ್ ಆಸ್ತಾ! ತರ್ ಚೂಕ್ ಮ್ಹಜಿಚ್‌ಗಿ? ಗುರುದತ್ ಮ್ಹಣಾಲೊ. ಹಾಂವೆಂ ಸಾಂಗ್ಲೆಂ, ತುಮಿಚ್ ಸಾಂಗಜೆ, ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಕ್ಷಣಾ ಶೊಟ್ ರೆಡಿ ಜಾಯ್ಜೆ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತೆಂ ಕಶೆಂ ಸಾಧ್ಯ್?’
ಉಜಳ್‌ಲ್ಲೆಂ ತೆಂ ಖಿಣ್
ಅಶೆಂಚ್ ಶೂಟಿಂಗ್ ಮುಕಾರುನ್ ಗೆಲೆಂ. ಏಕ್ ದೀಸ್ ಜೆವಣ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಗುರುದತ್, ಮೂರ್ತಿ ಮೆಹಬೂಬ್ ಸ್ಟೂಡಿಯೊಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಪೊಂತಾರ್ ಬಸ್‌ಲ್ಲೆ. ತವಳ್ ತಾಂಚೆ ದಿಷ್ಟಿಕ್ ಪಡ್‌ಲ್ಲೆಂ, ಸಾದ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಧಾರಣ್ ಮ್ಹಣ್ ದಿಸ್ಚೆ ತಸಲೆಂ ಏಕ್ ದೃಶ್ಯ್ ಆಜ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟೀಯ್ ಸಿನೆಮಾ ಚರಿತ್ರೆಚ್ಯಾ ಪಾನಾಂಕ್ ಸೆರ‍್ವಲಾಂ.
ಮೂರ್ತಿ ಸಾಂಗ್ತಾ – ‘ಆಮಿ ಥಂಯ್ ಬಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂವ್. ವೆಂಟಿಲೇಟರ್‌ಥಾವ್ನ್ ಉಜ್ವಾಡಾಚೆಂ ಕೀರ್ಣ್ ಏಕ್ ಭಿತರ್ ರಿಗೊನ್ ಧರ್ಣಿ ವಯ್ರ್ ಪಡ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಸ್ಟೂಡಿಯೊಂತ್ ಆಸ್ಚೆ ಧುಳಿವರ‍್ವಿಂ ತೆಂ ಕೀರ್ಣ್ ಉಟೊನ್ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ. ಹಾಂವೆಂ, ಅಚ್ಛಾ ಲಗ್ತಾ ಹೆ ನಾ… ಹಮಾರೇ ಪಿಕ್ಚರ್ ಮೇಂ ಭೀ ಹಮ್ ಕರ್ ಸಕ್‌ತೇ ಹೆಂ… ಮ್ಹಳೆಂ. ಕರ್ ಸಕ್‌ತೇ ಹೆಂ ಕ್ಯೂಂ, ಕರೋ ಮ್ಹಣಾಲೊ. ಪ್ರಯತನ್ ಕರ‍್ತಾಂ ಮ್ಹಳೆಂ. ಹಾಂಗಾ ಧಾ ದೀಸ್ ಶೂಟ್ ಕರ‍್ತಾಂವ್. ಕಿತೆಂಯ್ ಕರ್. ಖಂಡಿತ್ ಕರ‍್ಯಾಂ ಮ್ಹಣಾಲೊ.
‘ಹಾಂವ್ ಶಿರ್ಕೊನ್ ಪಡ್‌ಲ್ಲೊಂ. ಕಿತೆಂ ಕರ‍್ಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಚಿಂತುಂಕ್ ಪಡ್ಲೊಂ. ಫೋಕಸ್ ಸ್ಪೊಟ್ ಲೆನ್ಸ್ ಮ್ಹಣ್ ಆಸ್ತಾ. ತಾಕಾ ಲೈಟ್ ಘಾಲಿಜೆ. ತೆಂ ರಾಜ್‌ಕಮಲ್ ಸ್ಟೂಡಿಯೊಥಾವ್ನ್ ಹಾಡಯ್ಲೆಂ. ಘಾಲ್ನ್ ಪಳಯ್ಲೆಂ. ಪುಣ್ ತಾಚೆ ಮುಕಾಂತ್ರ್ ಯೆಂವ್ಚೆಂ ಲೈಟ್ ಬೀಮ್ ಸವ್ಕಾಸ್ ಪಾಸಾರ‍್ತಾಲೆಂ. ಸುರ‍್ಯಾಕಿರ್ಣಾಬರಿ ಸಮಾನಾಂತರ್ ( parallel ) ಜಾವ್ನ್ ಆಸನಾಸ್ತಾಂ, ಡೈವರ‍್ಜೆಂಟ್ ಬೀಮ್ ಯೆತಾಲೆಂ. ಹೆಂ ಸಮಾ ಮ್ಹಣ್ ಭೊಗುಂಕ್‌ನಾ.’
ದೋನ್ ಆರ‍್ಶಾಂಚಿ ಮಾಯಾ
ಮೂರ್ತಿಸಾಬಾಕ್ ತೆ ಘಡಿಯೆಚೊ ಉಡಾಸ್ ಬರೊ ಆಸಾ.
‘ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ಜೆವಣ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಭಾಯ್ರ್ ಬಾಂಕಾರ್ ಬಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂವ್. ತವಳ್ ಆಮ್ಚೊ ಮೇಕಪ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಹಾತಾಂತ್ ಆರ್ಸೊ ಘೆವ್ನ್ ಗೆಲೊ. ತೊ ಪಾಶಾರ್ ಜಾತಚ್ ಆರ‍್ಶಾಥಾವ್ನ್ ಪ್ರತಿಫಲಿತ್ ಜಾಲ್ಲೊ ಉಜ್ವಾಡ್ ವಣದಿಚೆರ್ ಪಡ್ಲೊ. ತವಳ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಐಡಿಯಾ ಆಯ್ಲಿ! ಆರ‍್ಶೆ ವಾಪರ‍್ಲ್ಯಾರ್ ಜಾಲೆ!!
‘ತ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಶನಾಚ್ಯಾಂಕ್ ಆಪವ್ನ್ ಸುಮಾರ್ 4’ X 3’ ಗಾತ್ರಾಚೆ ದೋನ್ ಆರ‍್ಶೆ ಹಾಡವ್ನ್, ಹೆಂ ಕರುಂಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ಮ್ಹಣ್ ನಖ್ಖಿ ಕೆಲೆಂ. ಏಕ್ ಆರ್ಸೊ ಸುರ್ಯಾಚೊ ಉಜ್ವಾಡ್ ಪಡ್ಚೆಕಡೆ ದವರ‍್ಲೊ. ಆನ್ಯೆಕ್ ಆರ್ಸೊ ಸ್ಟೂಡಿಯೊ ಭಿತರ್ ಕ್ಯಾಟ್‌ವಾಕಾ ವಯ್ರ್ ದವರ‍್ಲೊ. ಪಯ್ಲ್ಯಾ ಆರ‍್ಶಾಥಾವ್ನ್ ದುಸ್ರ್ಯಾಚೆರ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ಪಡ್ತಾನಾ ತೊ (ಉಜ್ವಾಡ್) ಕಸೊ ಜಾಯ್ ತಸೊ ಘುಂವ್ಚ್ಯಾಬರಿ ಕೆಲೆಂ. ಸಾಂಗಾತಾ ಬೀಮ್ ಬರೆಂ ದಿಸ್ಚೆಬರಿ ಇಲ್ಲಿ ಧುಳ್, ಇಲ್ಲೊ ಧುಂಪಾ ಧುಂವರ್ ವಾಪರ‍್ಲೊ. ಹೆಂ ಇಫೆಕ್ಟ್ ಆಮಿ ವಾಪರ್‌ಲ್ಲೆಂ ದೋನ್ ದೃಶ್ಯಾಂನಿ, ಏಕ್ ‘ವಖ್ತ್ ನೇ ಕಿಯಾ’ ಪದಾಚ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್, ಆನ್ಯೆಕ್ ಹೀರೊ ಸುರೇಶ್ ಸಿನ್ಹಾಚ್ಯಾ ಮರ್ಣಾಚ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್.
‘ತುಂ ಫಕತ್ ಚಿತ್ರ್‌ಕಾರ್ ನ್ಹಯ್, ಲೇಖಕ್‌ಯೀ ವ್ಹಯ್. ತುಜೆಂ ಕಾಮ್ ಉಜ್ವಾಡಾಂತ್ ಬರಂವ್ಚೆಂ, ಫಕತ್ ಉಜ್ವಾಡಾಚೊ ಬುರುಸ್ ಖೆಳಂವ್ಚೊ ನ್ಹಯ್’
‘ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ಥಂಯ್ಚ್ ಶೂಟ್ ಕರ‍್ನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ ಸೀನಿಯರ್ ಕ್ಯಾಮರಾಮ್ಯಾನ್ ಫರೀದೂನ್ ಇರಾನಿ ಆಯಿಲ್ಲೊ. ಆಮ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಪಳೆವ್ನ್ ಭಾರಿ ಉಮೆದಿನ್ ಭರ‍್ಲೊ. ತೊ ಮದರ್ ಇಂಡಿಯಾ ತಸಲ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾಂಚೊ ಫಾಮಾದ್ ಕ್ಯಾಮರಾಮ್ಯಾನ್. ತೆ ತಾಚ್ಯಾ ಶೂಟಿಂಗಾಚೆ ಆಕ್ರೇಚೆ ದೀಸ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆ ಜಾಯ್ಜೆ. ದುಸ್ರ್ಯಾ ದಿಸಾ ರಶಸ್ (the initial prints of a scene) ಆಯ್ಲೆ. ಮ್ಹಾಕಾ ಸಾಂಗೊನ್ ಧಾಡ್ಲೆಂ. ಥಂಯ್ ಪಾವ್ತಾನಾ ತೊ ಮ್ಹಜ್ಯಾಕೀ ಪಯ್ಲೆಂ ಯೇವ್ನ್ ಪಾವ್ಲಾ! ಎದೊಳ್‌ಚ್ ತಾಣೆ ರಶಸ್ ಪಳೆವ್ನ್ ಜಾಲ್ಲೆ. ಮ್ಹಾಕಾ ತಾಣೆ ಪೊಟ್ಲುನ್ ಧರ‍್ಲೆಂ. ಮೂರ್ತಿ, ಯೂ ಹ್ಯಾವ್ ಡನ್ ಅ ಗ್ರೇಟ್ ಜೊಬ್! ಅಸಲೆಂ ಕಾಮ್ ಫೊರಿನ್ ಫಿಲ್ಮಾಂನಿ ಸಯ್ತ್ ಕೊಣೆಂಯ್ ಕರುಂಕ್ ನಾ ಮ್ಹಣಾಲೊ.
‘ತ್ಯಾಚ್ ದಿಸಾ ಅಕಸ್ಮಾತ್ ‘ಸ್ಕ್ರೀನ್’ ಪೇಪರಾಚೊ ರಿಪೋರ್ಟರ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ. ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ, ವಾಟ್ ಯೂ ಆರ್ ಡೂಯಿಂಗ್ ಮ್ಹಣ್ ಯೇವ್ನ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ಅಶೆಂ ಸನ್‌ಲೈಟ್ ಬೀಮ್ ವಾಪರ್ನ್ ಆಸಾಂ ಮ್ಹಳೆಂ. ತೆಂ ‘ಸ್ಕ್ರೀನ್’ ಪತ್ರಾಂತ್ ವ್ಹಡ್ ಕರ‍್ನ್ ಛಾಪ್ಲೆಂ!
‘ಹಾಂವೆಂ ಕಿತೆಂಗೀ ನವೆಂ ಕೆಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಮಸ್ತ್ ಖುಶಿ ಜಾಲಿ. ಕಸಲೆಂಗೀ ನೊವೆಲ್ ಥಿಂಗ್. ಪುಣ್ ಆಜೂನೀ ಲೋಕ್ ತಾಚೊ ಉಡಾಸ್ ದವರ‍್ತಾ, ಪಸಂದ್ ಕರ‍್ತಾ ಮ್ಹಣ್ ನೆಣಾಸ್‌ಲ್ಲೊಂ! ತಸಲೆಂ ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ವರ್ಕ್ ಕರ‍್ನ್ ಆಸಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಕಳೊಂಕ್‌ನಾತ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಹೆಂ ಸೀನ್ ಇಲ್ಲೆಂ ಸ್ಪೆಷಲ್ ಮ್ಹಣ್ ಚಿಂತ್‌ಲ್ಲೆಂ ತಿತ್ಲೆಂಚ್!’
ಡೆಲ್ಲಿ ರಿಲೀಜ್, ಪಡ್ದ್ಯಾಕ್ ವ್ಹಾಣೊ
‘ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್’ ಡೆಲ್ಲಿಂತ್ ರಿಲೀಜ್ ಜಾತಾನಾ ತವಳ್ಚೊ ರಾಷ್ಟ್ರಾಚೊ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ್ ಜಾವ್ನಾಸ್‌ಲ್ಲೊ ಡೊ| ಎಸ್. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ. ಪುಣ್ ಪಯ್ಲ್ಯಾ ದಿಸಾಚ್ ಹ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾಕ್ ಮೆಳ್‌ಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ನಿರಾಶೆಚಿ.
ಮೂರ್ತಿ ಸಾಬ್ ಬೆಜಾರಾಯೆನ್ ಮ್ಹಣ್ತಾ – ‘ಪಿಕ್ಚರಾಂತ್ ಏಕ್ ಸೀನ್ ಯೆತಾ. ಡೈರೆಕ್ಟರಾಕ್ ಚಪ್ಪಲ್ ಗಿಪ್ಪಲ್ ಉಡಯ್ತಾತ್. ಗಾಳಿ ಸೊವ್ತಾತ್. ನೀಜ್ ಜಿಣಿಯೆಂತ್‌ಯೀ ತಶೆಂಚ್ ಜಾಲೆಂ. ಪಯ್ಲೆ ಸಾಲಿಂತ್ ಬಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಪಡ್ದ್ಯಾಕ್ ವ್ಹಾಣೊ ಉಡಯ್ಲ್ಯೊ. ಯೆ ಕ್ಯಾ ಪಿಕ್ಚರ್ ಹೆ ಮ್ಹಣ್ ಬೊಬೊ ಘಾಲ್ಯೊ. ಆಮಿ ಬಾಲ್ಕನಿರ್ ಬಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂವ್. ಮ್ಹಾಕಾ ಕಠಿಣ್ ಬೆಜಾರ್ ಜಾಲೆಂ. ಲೋಕ್ ಮ್ಹಾಕಾಚ್ ಅಕ್ಮಾನ್ ಕರ‍್ತಾ ತಶೆಂ ಭೊಗ್ಲೆಂ. ಪ್ರೀಮಿಯರಾ ದಿಸಾಚ್ ಅಶೆಂ ಘಡ್‌ಲ್ಲೆಂ.
‘ರಿವ್ಯೂವಾಂನಿ ಬ್ಯೂಟಿಫುಲ್, ವೆಲ್‌ಡನ್! ನೊವೆಲ್ ಟೆಕ್ನಿಕ್ ಆಫ್ ಇಂಟ್ರಡ್ಯೂಸಿಂಗ್ ಸಿನೆಮಾ ಸ್ಕೋಪ್ ಮ್ಹಣ್ ಪುರಾ ಆಯ್ಲೆಂ. ಪುಣ್ ಸಿನೆಮಾಕ್ ಯೆಟ್‌ಲ್ಲೆಂ ಮಾತ್ರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ವ್ಹಡ್ ಶೊಕ್!’
ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾಂನಿ ಪಸಂದ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಮುಖ್ಯ
‘ಪಿಕ್ಚರ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಪಳೆವ್ನ್ ಮೆಚ್ವಲ್ಯಾರ್ ಮಾತ್ರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಗವ್ರವ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾ ಮೂರ್ತಿಸಾಬ್. ‘ಆಮಿ ಪಿಕ್ಚರ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ತಾಂಚೆಖಾತಿರ್. ಆಮ್ಚೆಖಾತಿರ್ ನ್ಹಯ್. ಸಿನೆಮಾ ಯಶಸ್ವಿ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಪಸಂದ್ ಕೆಲಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಅರ್ಥ್. ಆಮ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಕಿತ್ಲೆಂಯ್ ಬರೆಂ ಆಸೊಂದಿ, ಲೋಕ್ ಪಸಂದ್ ಕರಿನಾ ತರ್ ಪ್ರಯೋಜನ್ ನಾ.
‘ಗುರುದತ್ತಾಕ್ ಹಾಂವೆಂ ಕಿತ್ಲೆಂ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೆಂ, ಸಾತಾಟ್ ರೀಲ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಇಲ್ಲೆಂ ಬದ್ಲಿಯಾಂ ಮ್ಹಣ್. ಆಯ್ಕೊನಾ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಾಚೆಂ ಪಿಕ್ಚರ್ ತಾಣೆಚ್ ಪಳಯ್ಜೆ ಪಡ್ಲೆಂ. ಮುಕಾರ್ 10 – 15 ವರ್ಸಾಂ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾಕ್ ಜಾಯ್ತಿ ಹೊಗ್ಳಿಕ್ ಫಾವೊ ಜಾಲಿ. ಮಾಸ್ಟರ್‌ಪೀಸ್ ಮ್ಹಣ್ ಪುರಾ ಬರಯ್ಲೆಂ. ಆತಾಂ ಆಯ್ಲ್ಯಾರ್ ಬರೆಂ ಚಲ್ತಾ. ಹೆಂ ಪಡ್ದ್ಯಾರ್ ಪಡ್‌ಲ್ಲೆಂ 1959-ಂತ್. ’70-ಂತ್ ಪರ‍್ತ್ಯಾನ್ ರಿಲೀಜ್ ಜಾಲೆಂ, ಲೊಕಾಚಿ ಹೊಗ್ಳಿಕ್‌ಚ್ ಹೊಗ್ಳಿಕ್ !
‘ಗುರುದತ್ತಾಚಿ ಧಾಕ್ಟಿ ಭಯ್ಣ್ ಲಲಿತಾ ಲಾಜ್ಮಿಕೀ ಹ್ಯಾವಿಶಿಂ ಬೆಜಾರಾಯ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ. ಆತಾಂ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ತಾಚೆಂ ರಿಟ್ರ್ರೊಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್ ಕರ‍್ತಾತ್, ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ಸ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಪುಣ್ ಹೆಂ ಸರ‍್ವ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ತೊ ಗೆಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್. ಪುಣ್ ತೊ ಆಸ್ತಾನಾ ತಾಕಾ ಕಿತೆಂಚ್ ಮೆಳ್ಳೆಂನಾ.’
ಮೂರ್ತಿನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆ ಪರ್ಮಾಣೆ, ‘ಎಕಾ ವಸ್ತುಚೆಂ ಮೊಲ್ ಕಳ್ಚೆಂ ತೆಂ ನಾತ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ಚ್’.
ಮೂರ್ತಿ ಹೀರೊ ಹೆ!
ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ಮುಂಬಯ್ ಮರಾಠಾ ಮಂದಿರಾಂತ್ ರಿಲೀಜ್ ಜಾಲೆಂ. ಮೂರ್ತಿಕ್ ತ್ಯಾ ದಿಸಾ ಏಕ್ ಅಜ್ಯಾಪ್ ರಾಕೊನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ‘ಇಂಟರ್‌ವೆಲಾಂತ್ ಶಮ್ಮಿ ಕಪೂರ್ ಉಟೊನ್, ಪಿಕ್ಚರ್ ಕಾ ಹೀರೊ ಕಿಧರ್ ಹೆ, ಪಿಕ್ಚರ್ ಕಾ ಹೀರೊ ಕಿಧರ್ ಹೆ ಮ್ಹಣ್ ಗಲಾಟೊ ಕರಿಲಾಗ್ಲೊ. ಕೊಣೆಂಗೀ ಗುರುದತ್ ಯಹಾಂ ಹೆ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾಕ್, ನಹೀಂ, ಮೂರ್ತಿ ಕಿಧರ್ ಹೆ ಮ್ಹಣ್ ಸೊದುನ್ ಆಯ್ಲೊ. ಹಾಂವ್ ಭಾಯ್ರ್ ಸಿಗ್ರೆಟ್ ವೋಡ್ನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊಂ. ಆಯಿಲ್ಲೊಚ್, ಕುಸ್ತೆಂತ್ ಜಿಕ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಕ್ ಉಕಲ್ಚೆಪರಿಂ ಮ್ಹಾಕಾ ಉಕಲ್ಲೆಂ ತಾಣೆ! ಯೇ ದೇಖೊ, ಹೀರೊ ಯಹಾಂ ಹೆ ಮ್ಹಣ್ ವ್ಹಡ್ ತಾಳ್ಯಾನ್ ಮ್ಹಣಲಾಗ್ಲೊ!
‘ತ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಗುರುದತ್ ತವಳ್ ತವಳ್ ಸಾಂಗ್ತಾಲೊ, ಮೂರ್ತಿ ತುಮ್‌ನೆ ಕಾಗಜ್ ಕೋ ಮಾರ್ ದಿಯಾ, ಪಿಕ್ಚರ್ ಕೊ ಖತಮ್ ಕರ್ ದಿಯಾ. ಫೋಟೋಗ್ರಫಿ ಇತ್‌ನಾ ಅಟ್ರಾಕ್ಟ್ ಕರ್ ದಿಯಾ ಕೀ… ಕೊಣೆಂಯ್ ಕಾಣ್ಯೆವಿಶಿಂ ಚಿಂತ್ಲೆಂಚ್ ನಾ. ಫೋಟೋಗ್ರಫಿ ತಾಂಚೆಂ ಗುಮಾನ್ ಕಾಣ್ಯೆಥಾವ್ನ್ ಪಯ್ಸ್ ವ್ಹರ‍್ತಾ ಮ್ಹಣ್ ತಮಾಶೆ ಕರ‍್ತಾಲೊ.
‘ಪುಣ್ ಮ್ಹಾಕಾ ತಶೆಂ ಭೊಗಾನಾ.’
ಕಾರಣ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಆಸೊಂ –
ಖಂಚೆ ದಿಷ್ಟಿನ್ ಪಳಯ್ಲ್ಯಾರೀ ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ಏಕ್ ವಿಶಿಷ್ಟ್, ಉತ್ಕೃಷ್ಟ್ ಪಿಂತುರ್. ಭಾರತಾಂತ್ ಆದಿಂ ಕೊಣೆಂಯ್ ಪಡ್ದ್ಯಾಚೆರ್ ಹಾಡುಂಕ್ ನಾ ತಸಲಿ ಕಾಣಿ. ಚಿತ್ರೋದ್ಯಮಾಚ್ಯೊ ವಾಂಕ್ಡ್ಯೊ-ತಿಂಕ್ಡ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ, ವಯ್ಭವ್-ಐಶಾರಾಮ್, ಮೋಸ್-ದಗಲ್ಬಾಜ್ ಚಿತ್ರಿತ್ ಕರ‍್ನ್ ದಾಕಯಿಲ್ಲಿ ಕೃತಿ. ಪಾಟ್‌ಥಳಾರ್ ಬೃಹತ್ ಸ್ಟೂಡಿಯೊ ಮಾಳಯೊ, ವಿಚಿತ್ರ್ ಕ್ಯಾಟ್‌ವಾಕ್, ದೊಳೆ ಕೊಂಕ್ಚೆ ತಸಲೆ ಆರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಪ್, ಭುತಾಕಾರಾಚೆ ಕ್ಯಾಮರಾ, ಜ್ಯುಬಿಲಿ ಸ್ಟಾರಾಂಚೆ ಮಿಜಾಸ್ಕೆನ್ ರಚ್‌ಲ್ಲೊ ಪೊಕೊಳ್ ಭೊಂವಾರ್. ಆನ್ಯೆಕೆ ಕುಶಿನ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಚಿ ದುರಾಶಾ-ಕ್ರೂರ್‌ಪಣ್, ಖರ್ಕಸ್‌ಪಣಾ ಮದೆಂ ಶಿರ್ಕೊನ್ ವಳ್ವಳ್ಚೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ್ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಚಿತ್ರೋದ್ಯಮಾಚೊ ವಾಂಟೊ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲ್ಯಾರೀ ‘ವೆಗ್ಳೊ’ ಜಾವ್ನಾಸ್ಚ್ಯಾ ಹೀರೊಚೆಂ ದುರಂತ್ ಜಿವಿತ್. ಹ್ಯಾ ದೊನಾಂಯ್ಕಿ ಸೃಜನ್‌ಶೀಲತೆನ್, ಕುಶಲತಾಯೆನ್ ಗಾಂಟಾವ್ನ್ ರಚ್‌ಲ್ಲೆಂ ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ಏಕ್ ಅಪೂರ್ವ್ ಕೃತಿ.
ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ – ಪಿಂತುರಾಚಿಂ ಥೊಡಿಂ ದೃಶ್ಯಾಂ
ವಕ್ತ್ ನೆ ಕಿಯಾ, ಕ್ಯಾ ಹಸೀ ಸಿತಮ್ . . . ಪದ್ !
ಅಬ್ರಾರ್ ಅಲ್ವಿನ್ ಬರಯಿಲ್ಲಿ ಕಥಾ-ಸಂಭಾಷಣ್, ವಸ್ತುಕ್ (theme) ಜೊಕ್ತಿ ಶೈಲಿ, ಭಾಸ್ ಆಸೊನ್, ಪಾತ್ರಾಂಚ್ಯಾ ಆಂತರಿಕ್ ಸಂಸಾರಾಚ್ಯೊ ಜಾಯ್ತ್ಯೊ ಕುಶಿ ಉಗ್ತೆಂ ಕರುಂಕ್ ಪಾವ್‌ಲ್ಲೆಂ ಹೆಂ ಸಿನೆಮಾ. ಕೈಫಿ ಅಜ್ಮಿಚ್ಯಾ ಭೊಗ್ಣಾಂನಿ ಭರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಗಿತಾಂಕ್ ಎಸ್.ಡಿ. ಬರ್ಮನಾನ್ ಬಸಯಿಲ್ಲೆಂ ಅದ್ಭುತ್ ಸಂಗೀತ್ – ಆಜೂನ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಮನಾಂನಿ ಲ್ಹಾರಾಂ ಉಟವ್ನ್, ಧೊಸುನ್‌ಚ್ ಆಸ್ಚಿಂ ವಖ್ತ್ ನೇ ಕಿಯಾ, ಬಿಛಡೆ ಸಭೀ ಬಾರಿ ಬಾರಿ. ಗುರುದತ್, ವಹೀದಾ, ನಾಜ್, ಜೊನಿ ವಾಕರ್ ಹಾಂಚೊ ಸರ್ವಾಂಚೊ ಜಿವಾಳ್ ಪಾತ್ರ್. ಆನಿ ಛಾಯಾಗ್ರಹಣ್, ಶಮ್ಮಿ ಕಪೂರಾನ್ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೆಬರಿ, ‘ಛಾಯಾಗ್ರಹಣ್‌ಚ್ ಹ್ಯಾ ಫಿಲ್ಮಾಚೊ ಹೀರೊ’. ಕ್ಯಾಮರಾ ಮಾರಿಫಾತ್‌ಚ್, ಅಪ್ರೂಪ್ ಕಾಳ್ಯಾ-ಧವ್ಯಾ ಬಿಂಬಾಂದ್ವಾರಿಂ ಕಥಾ ನಿರೂಪಣ್ ಚಲ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಎಕೇಕ್ ಫ್ರೇಮ್, ಆದಿಂ ಸಿನೆಮಾ ಸಂಸಾರಾನ್ ದೆಕೊಂಕ್ ನಾ ತಸಲೊ ಏಕ್ ಮಾಯಾ ಸಂಸಾರ್ ರಚುನ್, ಪ್ರೇಕ್ಷಕಾಂಕ್ ಭುಲ್ ಘಾಲುಂಕ್ ಪಾವ್‌ಲ್ಲೊ. ಹ್ಯಾ ಛಾಯಾಗ್ರಹಣಾಖಾತಿರ್ ಮೂರ್ತಿಸಾಬಾಕ್ ತ್ಯಾ ವರ‍್ಸಾಚಿ (1959) ಫಿಲ್ಮ್‌ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಆಯ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಲೊಕಾನ್ ತೆಂ ಸಿನೆಮಾ ನೆಗಾರ‍್ಲೆಂ. ಕಾರಣ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಆಸೊಂ.
ಆಧುನಿಕ್ ಯುಗಾಚಿ ಸುರ್ವಾತ್ : ಗೋವಿಂದ್ ನಿಹಲಾನಿ
‘ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ಸಿನೆಮಾಚ್ಯಾ ಛಾಯಾಗ್ರಹಣಾಂತ್ ಸಹಜತೆ ಸವೆಂ ಎಕೆ ರಿತಿಚಿ ಕಲ್ಪನಾತ್ಮಕತಾ ಭರ‍್ಸಲ್ಲಿ. ಹ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾಂತ್ ಹ್ಯಾ ಕೊಣೆಂಯ್ ಕರುಂಕ್ ನಾ ತಶೆಂ, ರಂಗ್‌ಮಾಂಚ್ಯೆಚಿಂ ತಂತ್ರಾಂ ವಾಪರ‍್ಲಿಂ. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಸಯ್ತ್ ತಸಲಿಂ ಸೃಜನ್‌ಶೀಳ್ ಪ್ರೇತನಾಂ ಜಾಲ್ಲಿಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಚಡ್ ದಿಸೊನ್ ಯೇನಾಂತ್.
‘ಹ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾಚೆಂ ವಿಸ್ರೊಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ ತಸಲೆಂ ದೃಶ್ಯ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ ವಖ್ತ್ ನೇ ಕಿಯಾ ಪದಾಚೊ ಸಂದರ್ಭ್. ಹಾಂಗಾ ನಾಯಕಿ ವಹೀದಾ ರೆಹಮಾನಾಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾ ವಯ್ರ್ ಸಕಯ್ಲ್‌ಥಾವ್ನ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ಪಡ್ಚೊ ಪಳಯ್ತಾಂವ್. ಪಡ್ದ್ಯಾರ್ ಆಮಿ ಹೆಂ ಪಯ್ಲೆಪಾವ್ಟಿಂ ಪಳೆಂವ್ಚೆಂ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಎಕೆ ಸುಂದರಿಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾ ಸಕಯ್ಲ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ದಿಂವ್ಚೊ ಸಾರ್ಕೊ ನ್ಹಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಪಾತ್ಯೆಣಿ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ ಕಾಳ್ ತೊ. ತಸಲೆ ರಿತಿನ್ ಉಜ್ವಾಡಾಚೊ ಪ್ರಯೋಗ್ ಭುತಾಂಕ್ ದಾಕಯ್ತಾನಾ ಮಾತ್ರ್ ಕರ‍್ಚೊ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ. ಪುಣ್ ಮೂರ್ತಿಸಾಬಾಕ್ ತಸಲ್ಯಾ ಸಂಪ್ರದಾಯಾಂ ವಿರೋಧ್ ವೆಚೆಂ ಧಯ್ರ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಧರ್ಣಿ ವಯ್ರ್ ಉಜ್ವಾಡ್ ಪಡ್ತಾನಾ, ಸಹಜ್ ಜಾವ್ನ್ ತೊ ತೊಂಡಾ ವಯ್ರ್ ಪ್ರತಿಫಲಿತ್ ಜಾಂವ್ಚೊ ಅಸೊಚ್, ದೆಕುನ್ ಹಾಂವೆಂ ಉಜ್ವಾಡ್ ಘಾಲ್ಚೊಚ್ ಅಸೊ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ನಿರ್ಭೀತ್‌ಪಣ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ. ಫಿಲ್ಮ್ ಶೆತಾಂತ್ ಹೆಂ ಏಕ್ ವಾದಾಳ್ ಉಟೊಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲೆಂ. ತವಳ್ ಸರ್ವಾಂಕ್ ಹರ್ ದೃಶ್ಯಾಂತ್ ವಾಪರ‍್ಯೆತಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ದುಸ್ರೆಚ್ ರಿತಿಚ್ಯಾ ತಂತ್ರಾಂಚೆ ಸಾಧ್ಯತೆಚಿ ಸಮ್ಜಣಿ ಲಾಬ್ಲಿ. ದೆಕುನ್ ಪ್ಯಾಸಾ ಆನಿ ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ದುಸ್ರ್ಯಾ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಸಾಧ್ಯತೆಂಚಿ ಸಮ್ಜಣಿ ಉಬ್ಜೊವ್ನ್, ನವ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಚೆ ದಾರ‍್ವಾಟೆ ಉಗ್ತಾಯಿಲ್ಲಿಂ ಪಿಂತುರಾಂ. ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ಛಾಯಾಗ್ರಾಹಕಾಂಕ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ್ ಸಾಂಕ್ಳೆಂಥಾವ್ನ್ ಸುಟ್ಕಾ ದಿಲ್ಲೆಂ ಸಿನೆಮಾ.
ಬಿಸಿಲು ಕೋಲು ಲೇಖಕಿ ಉಮಾರಾವ್ ಸಾಂಗಾತಾ
ಮನಮೋಹನ್ ಶೆಟ್ಟಿ, ಗೋವಿಂದ್ ನಿಹಲಾನಿ, ಶ್ಯಾಂ ಬೆನಗಲ್ ಆನಿ ಉಮಾರಾವ್ ಸಾಂಗಾತಾ
‘ವಖ್ತ್ ನೇ ಕಿಯಾ ಪದಾಚ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ಆಮಿ ಗುಮಾನ್ ಕರಿಜೆ ಜಾಲ್ಲೊ ಆನ್ಯೆಕ್ ಅಂಶ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ – ಪಾತ್ರ್ ಏಕ್ ಕಡೆಥಾವ್ನ್ ಆನ್ಯೆಕ್ ಕಡೆ ಚಲ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಬರಿ, ಉಜ್ವಾಡ್ ಥಂಯ್‌ಥಾವ್ನ್ ಮಸ್ಕ್ ಜಾವ್ನ್‌ಚ್ ವಚೊನ್ ಆನ್ಯೆಕ್ ಕಡೆ ಉಜಳ್ತಾ. ಹೆಂ ತಂತ್ರ್ ಆಮಿ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಜಾವ್ನ್ ಪಳೆಂವ್ಚೆಂ ರಂಗ್‌ಮಾಂಚ್ಯೆರ್. ಹೆಂ ಸಿನೆಮಾಂತ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ವಾಪರಿನಾಂತ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ – ಹೆಂ ಮಸ್ತ್ ನಾಟಕೀಯ್ ಜಾಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾ ಯೆಂವ್ಚಿ ಸಾಧ್ಯತಾ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾನ್. ಪುಣ್ ಹ್ಯಾ ಪದಾಚ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ಪಾಸಾಯೊ ಮಾರ‍್ಚ್ಯಾ ಭೊಗ್ಣಾಂಕ್ ದೆಕ್ಲ್ಯಾರ್, ತೆ ರಿತಿಚೆಂ ಉಜ್ವಾಡಾಚೆಂ ಸಂಯೋಜನ್ ಕೆದಿಂಚ್ ನಾಟಕೀಯ್ ಮ್ಹಣ್ ಭೊಗನಾ! ತೆಂ ದೃಶ್ಯ್ ತಶೆಂಚ್ ಆಸಜೆ, ತೆಂ ಬಿಂಬ್ ತಶೆಂಚ್ ದಿಸಜೆ ಅಶೆಂ ಭೊಗ್ತಾ. ತೆ ರಿತಿಚೊ ಭೊಗ್ಣಾಂ-ಸಂಸಾರ್ ರಚುಂಕ್ ವ್ಹಡ್ ಕಲ್ಪನಾಸಕತ್ ಜಾಯ್. ಕಾಗಜ್ ಕೆ ಫೂಲ್ ಹಾಂತುಂ ದಿಸೊನ್ ಯೆಂವ್ಚ್ಯೊ ಪ್ರತಿಮಾ ಆಖ್ಖ್ಯಾ ಚಿತ್ರೋದ್ಯಮಾಚೊ ಭಿತರ‍್ಲೊ ಸಂಸಾರ್ ಉಗ್ತಾಡಾಕ್ ಹಾಡ್ತಾತ್. ನಿಮಾಣೆಂ… ಎಕ್ಸುರೊ ಕದೆಲಾಚೆರ್ ಬಸೊನ್ ಆಸ್ಚೊ ನಾಯಕ್, ತಾಚೆ ವಯ್ರ್ ಪಡ್ಚೆಂ ಎಕ್‌ಚ್ ಏಕ್ ಸುರ್ಯಾಕೀರ್ಣ್… ಆಖ್ಖ್ಯಾ ಸಿನೆಮಾ ಸಂಸಾರಾಚೊ ಸಾರ್‌ಚ್ ಹಾಂಗಾ ಆಸಾ!’
ಮೂಳ್ : ಉಮಾ ರಾವ್ , ತರ್ಜಣ್ : ಟೋನಿ ಫೆರೊಸ್, ಜೆಪ್ಪು
