ನೇತ್ರಾವತಿಚೊ ಗಳೊ ಚಿರ್ಡುನ್ ‘ಎತ್ತಿನ ಹೊಳೆ’ ಯೋಜನ್ ಹಾತಿಂ ಧರ್ಲ್ಯಾರ್ ಮಂಗ್ಳುರಾಕ್, ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಉದಕ್ ಆಸ್ಚೆಂ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಭಿರಾಂತ್ ಉಟವ್ನ್ ಪೊರ್ಚ್ಯಾ ಪೋಯ್ರ್ ಬಂದ್ ಸಯ್ತ್ ಜಾಲೆಂ. ಪೊರ್ಬುಗೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಹೆವಿಶಿಂ ಕಾಂಯ್ ಪಡೊನ್ ಗೆಲ್ಲೆಂ ನಾ ಮ್ಹಣ್ಯಾಂ. ಕಿತ್ಯಾಕ್, ಆಲ್ತಾರೆಥಾವ್ನ್ ಹೆವಿಶಿಂ ಕಿತೆಂಯ್ ಫರ್ಮಾಣ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ನಾತ್ಲ್ಲೆಂ. ಆಮ್ಚಿಂ ಸರ್ವ್ ಯೋಜನಾಂ, ಕಾರ್ಯಿಂ ಆಲ್ತಾರೆಥಾವ್ನ್ ಸಾಂಗ್ಲ್ಯಾರ್ ಮಾತ್ರ್, ನಾ ತರ್ ಕ್ರಿಸ್ತಿ ಪರ್ಜಾ ಜೆಂ ಕಿತೆಂ ದೇವ್ ಪರ್ಜಾ ಮ್ಹಣ್ ಆಪ್ಣಾಕ್ಚ್ ವೊಲಾವ್ನ್ ಘೆತಾ, ತಿ ಕುಸ್ಕುಟ್ ತರೀ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ಸ್ಪಂದನ್ ಕರಿನಾ.
ಇಗರ್ಜೆಂಚೆರ್ ಹಲ್ಲೊ ಜಾತಾನಾ ಆನಿ ತ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಘಟನಾವೊಳಿಕ್ ಥೊಡಿಂ ದಿಸಾಳಿಂ ಕಾರಣ್ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗೊನ್ ಪರೋಕ್ಶ್ ರೀತಿನ್ ಉದಯವಾಣಿ, ವಿಜಯಕರ್ನಾಟಕ, ಹೊಸದಿಗಂತ ತಸಲ್ಯಾ ಪತ್ರಾಂಕ್, ಇಗರ್ಜೆ ಬೊಲ್ಕಾಂವಾಂತ್, ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥ್ಯಾಂನಿ ತಶೆಂ ಘರಾಂನಿ ಸಯ್ತ್ ಬಂದ್ ಕರಯ್ಲಿಂ. ತಾಂತುಂ ಛಾಪುನ್ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ತೆಂ ಸತ್ ವಾ ನಾ ತ್ಯಾ ವಿಶಿಂ ಚರ್ಚಾ ಕೆಲಿ ನಾ, ವಾ ತ್ಯಾ ಲೇಖನಾಂಕ್ ಖಂಡನ್ ಕರುನ್ ಜಾಪ್ ಸಯ್ತ್ ಬರಯಿಲ್ಲಿ ನಾ. ಕಾಂಯ್ ತ್ಯಾವಿಶಿಂ ವಿಚಾರ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ’ಆಮಿ ಖಂಡನ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ, ತಾಣಿಂ ಛಾಪುಂಕ್ ನಾ’ ಮ್ಹಣ್ ಜಾಪ್ ಮೆಳ್ಲ್ಲಿ ಆಸಾ. ಹ್ಯಾ ಸರ್ವಾಕೀ ಕಾರಣ್ ಸರ್ಕಾರಿ ದಫ್ತರಾಂನಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಮುದಾಯಾಚಿಂ ಕೊಣಿ ನಾಂತ್, ಆಮ್ಚೆ ಮ್ಹಳ್ಳೆ ಮುಕೆಲಿ ನಾಂತ್ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಜಾಪ್ ಯೇವ್ನ್, ಸರ್ಕಾರಿ ಉದ್ಯೋಗಾತೆವ್ಶಿಂ ಚಿಂತನ್-ಮಂಥನ್ ಕರುಂಕ್ ಸುರ್ವಾತ್ ಘಾಲಿ.
ಮ್ಹಜೆಂ ವೊರೆಸಾಂವ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಆಮ್ಕಾಂ ವಿಸ್ರೊನ್ ವೆಚೆಂ ಚಡ್, ಕೊಂಕ್ಣ್ಯಾಚೆಂ, ಚಡ್ಡೆಗಾರಾಂಚಿಂ (ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್) ದಿಸಾಳೆಂ ಹಾಡಂವ್ಚೆಂ ಬಂದ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಆಮಿಂಚ್ ಪ್ರಜಾವಾಣಿ, ವಾರ್ತಾಭಾರತಿಕ್ ಜಾಗೊ ದಿಲೊ. ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಸಮ್ಜಾಲೆಂ ನಾ, ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ರುಚ್ಲೆಂ ನಾ. ಆಮ್ಚೆಂಚ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಪತ್ರ್ ಆಸ್ಲ್ಲೆಂ ತರ್, ಮ್ಹಣ್ ಹುಸ್ಕರೊನ್ ಜನವಾಹಿನಿಚಿ ಯಾದ್ ಥೊಡ್ಯಾಂನಿ ಕಾಡ್ಲಿ. ಹಾಂವೆಂ ಮ್ಹಳೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ವಿಸ್ರೊನ್ ವೆಚೆಂ ಚಡ್ಚ್ ಮ್ಹಣ್. ಖಂಯ್ಚೆಂ ಪತ್ರ್ ನಾಕಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂಗೀ ತ್ಯಾಚ್ ಪತ್ರಾರ್, ದಿಯೆಸೆಜಿಚ್ಯಾ ಮರಣ್ ಪಾವ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಯಾಜಕಾಂಚಿಂ ಶೃದ್ಧಾಂಜಲಿ ಭೆಟಂವ್ಚಿಂ ಜಾಹೀರಾತಾಂ ಛಾಪುನ್ ಆಯ್ಲಿಂ. ತಾಣಿಂ ಜಾಹೀರಾತ್ ದಿಲಾಂ ಮ್ಹಣ್, ಮೊರ್ನಾ ಖಬರ್ ಇಲ್ಲಿ ದಾಟ್ ಕರ್ನ್ ಛಾಪ್ಲಿ. ಉಡುಪಿ ನವಿ ದಿಯೆಸಿಜ್ ಆಸ್ತಿತ್ವಾಕ್ ಯೆತಾನಾ ವಿಶೇಸ್ ಪುರವಣಿ ಕರುನ್ ತಾಣಿಂ ಫುಂಕ್ಯಾಕ್ ವಾಂಟ್ಲಿಂ. ಅಬ್ಳೆ ಪರತ್ ಇಗರ್ಜೆ ಪಾರ್ಲಾರಾಂತ್ ಟೀಪೊಯೆಚೆರ್ ಉದಯವಾಣಿ ಪತ್ರ್ ಸೊಬೊಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೆಂ. They give good coverage ಯಾಜಕ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ಪುಸ್ಪುಸೊಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೆ.
ಆಸೊಂದಿ, ಹಾಂವ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಉದಯವಾಣಿವಿಶಿಂ ಉಲಯ್ತಾಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಹ್ಯಾ ಪತ್ರಾನ್ ಮ್ಹಜೆಕಡೆ ಮೊಂತಿಫೆಸ್ತಾಚೆಂ ಆಚರಣ್ ಆನಿ ಹಿಂದು ಫೆಸ್ತಾಂಕ್ ತಾಳ್ ಪಡ್ಚೆ ವಿಶಯ್ ಕಸಲೆ ಆಸಾತ್ ತೆ ಬರವ್ನ್ ಧಾಡುಂಕ್ ಸಾಂಗ್ಲ್ಲೆ. ಹಾಂವೆಂ ಧಾಡ್ಲೆಲೆಂ ಬರಪ್ ಪೊರ್ಬುಗೆಲ್ಯಾಂಚೆಂ ಜಾಹೀರಾತ್ ಘೆವ್ನ್, ತಾಣಿಂ ಉಡುಪಿ ಎಡಿಶನಲ್ ಪಾನಾಂನಿ ಛಾಪ್ಲೆಂ. ಹೆಂ ಬರಂವ್ಕ್ ಏಕ್ ಕಾರಣ್ ಆಸ್ಲ್ಲೆಂ, ಕಸಲೊ ಸಂಸಾರ್ ಆಮಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಮುಕ್ಲೆ ಪಿಳ್ಗೆಕ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಆಶೆತಾಂವ್ ಹೆಂ ಸವಾಲ್ ಪಾಪಾ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಲಾವ್ದಾತೊಸೀ- ‘ಹೊಗ್ಳಾಪ್ ತುಕಾ ಜಾಂವ್’ ವಿಶ್ವ ಪತ್ರಾಂತ್ ವಿಚಾರ್ತಾ. ಹೆಂ ವಿಶ್ವಪತ್ರ್ ಯೆಂವ್ಕೀ, ಮೊಂತಿ ಫೆಸ್ತ್ ಹುಂಬ್ರಾರ್ ಆಸೊಂಕೀ ಸಾರ್ಕೆಂ ಜಾಲ್ಲೆಂ. ಪಾಪ್ಸಾಯ್ಬ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಬರಯ್ತಾ ತರ್ ತೆಂ ಸಮೆಸ್ತ್ ಭಾವಾಡ್ತ್ಯಾಂನಿ ವಾಚುನ್ ಪಾಳುಂಕ್ ಆಸ್ತಾನಾ ಪ್ರಥ್ವೆಚ್ಯಾ ಫುಡಾರಾವಿಶಿಂ ಗಂಭೀರ್ಪಣಿಂ ಚಿಂತುಂಕ್ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಭುಮಿಚೊ ಪೋಸ್ ಕರುಂಕ್ ಆನಿ ಪ್ರೇರಣ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ತೊ ಉಲೊ ದಿತಾ.
ಆಮ್ಚಿಂ ಫೆಸ್ತಾಂ ಆಶಿಂಚ್ ಆಚರಣ್ ಕರಿಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಕಾಂಯ್ ಬರವ್ನ್ ಘಾಲ್ಲೆಂ ನಾ. ಫೆಸ್ತಾಂ, ಜಾಗ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಜಾಗ್ಯಾಕ್, ಹಳ್ಳೆ ಥಾವ್ನ್ ಶ್ಹೆರಾಕ್ ಬದ್ಲುನ್ ವೆತಾತ್. ತಿ ಆಚರಣ್ ಕರ್ಚಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ್ ಮ್ಹಾಲ್ಘಡ್ಯಾಂಥಾವ್ನ್ ದೆಂವೊನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ. ಹೆಂ ವಾಚ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಎಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಎಕಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪತ್ರಾರ್ ಶಿಣ್ ಉಚಾರ್ಲಾ ಕೀ- ‘ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವ ಹಬ್ಬ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸಾರ್ಕೆಂ ನ್ಹಯ್ ತೆಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಭಾವಾಡ್ತಾಕ್ ವಿರೋಧ್. ಕಿತ್ಯಾಕ್, ರಚ್ಲೆಲ್ಯಾಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಆಮಿ ಪುಜಾ ಕರಿಜೆ ಶಿವಾಯ್ ತಾಣೆಂ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ರಚ್ನಾಂಕ್ ನ್ಹಯ್.
ಆತಾಂ ಜಾಯ್ತ್ಯಾಂಕ್ ಏಕ್ ಸವಾಲ್ ಧೊಸ್ತಾ ಕೀ – ಆರಾಧನ್ ದೆವಾಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಕರಿಜೆ ತರ್, ಜೆಜು, ಮರಿ, ಸಾಂತ್ಭಕ್ತ್ ಹಾಂಕಾಂ ಆರಾಧನ್ ಕಶಿ ಚಲ್ಚಿ? ಜೆಜು ಎಕ್ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾಚ್ ಸಾರ್ಕ್ಯಾಚೊ ಆನಿ ಸುರುಪಾಯೆಚೊ ತರ್ ಜೆಜುಚೆಂ ಪವಿತ್ರ್ ಕಾಳಿಜ್, ತಾಚೆ ಆಮೊಲಿಕ್ ಘಾಯ್, ತಾಚೊ ಖುರಿಸ್, ಮುಕುಟ್, ಪವಿತ್ರ್ ರಗತ್, ಮಿನಿನ್ ಜೆಜು- ಹಾಂಕಾಂ ಕಿತ್ಯಾ ಪಾಸುನ್ ಆರಾಧನ್ ಕರ್ಚೆಂ? ತ್ಯಾವಿಶಿಂ ಹಾಂವ್ ಕಾಂಯ್ ಉಲಯ್ನಾಂ.
ಮ್ಹಜೆಂ ವೊರೆಸಾಂವ್ ‘ಪ್ರಕೃತಿಪುಜಾ’ ಚೂಕ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್? ಜರ್ ಆಮಿ ಆಮ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಿತ್ವ್ ದಾಕಯ್ತಾಂವ್ ತರ್, ತೆಂ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಥ್ವೆಚೆರ್. ಹಿ ಪ್ರಥ್ವಿ ಆಸಾಜೆ ತರ್, ತಿಕಾ ಮಾಲಿನ್ಯ್ ಮುಕ್ತ್ ಕರುನ್, ತಿಕಾ ಆಸಾ ತಶಿ ಸಾಂಬಾಳಿಜೆ, ದೆವಾಚಿ ರಚ್ನಾಂ ಮನ್ಶ್ಯಾನ್ ಬದ್ಲಿನಾಯೆ. ನ್ಹಂಯ್ ಹಾಂಗಾಚ್ ಜಲ್ಮಾಜೆ, ಹೆಣೆಂಚ್ ವ್ಹಾಳೊನ್ ವಚೊನ್ ದರ್ಯಾಕ್ ಮೆಳಾಜೆ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ದೆವಾಚಿ ಮಾಂಡವಳ್ ಆನಿ ಯೋಜನ್. ತಾಚಿ ದಿಶಾ ಬದ್ಲುಂಚಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ್ ಮಾಂಡವಳೆಕ್ ಯೇರ್ ಹಾಡ್ಚೆ ತಸಲಿ.
ವೊರೆಸಾಂವ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಆಮಿ ಗುಡೆ ಕಾತ್ರುನ್, ತಗ್ಗ್ ಬಯ್ಲ್ ಮಾತಿಯೆಂತ್ ಪುರ್ಲ್ಯಾತ್, ಪರ್ವತ್ ಬೊಕುರ್ನ್ ಸುರಂಗ್ ಕೆಲ್ಯಾತ್, ದರ್ಯಾ ಉದ್ಕಾಚಿ ಖಾರ್ಸಾಣ್ ಕಾಡುನ್ ಪಿಯೆಂವ್ಚೆಂ ಉದಕ್ ಕೆಲಾಂ, ನ್ಹಂಯ್ಕ್ ಕಾಟ್ ಬಾಂದ್ಲ್ಯಾತ್ ಇತ್ಲ್ಯಾರ್ಚ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಪಾಯಾಂಕ್ ಕುರಾಡ್ ಮಾರ್ಲ್ಲಿ ಕಳಿತ್ ಜಾಲ್ಯಾ. ಆಸೊಂ, ಪುಣ್ ಆಮ್ಚೊ ಧರ್ಮ್, ಲಿತುರ್ಜಿ ಯಾ ಫೆಸ್ತಾಂ ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂಬಂಧಿ ಜಾಯ್ಜೆ ಶಿವಾಯ್ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಕೀ ಕಲ್ಪನಾ ಸಂಸಾರಾಚಿ ನ್ಹಯ್. ಸಕ್ಕಡ್ ಸುವಿಧಾ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಘರಾಂತ್ (ಬೊಂಗ್ಲ್ಯಾಂತ್) ರಾವ್ಚೊ ಯಾಜಕ್, ಬೆಳ್ಯಾ ಪಾಸತ್, ಪಾವ್ಸಾ ಪಾಸತ್, ರಯ್ತಾ ಪಾಸತ್, ಪ್ರಕೃತಿ-ವಿಕೋಪಾಂಕ್ ಬಲಿ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಸಂತ್ರಸ್ತಾಂ ಪಾಸತ್ ಮಾಗಾನಾ ವಾ ಮಾಗೊಂಕ್ ಬಿಲ್ಕುಲ್ ಸಾಂಗಿನಾ. ಆನಿ ಆಮಿ ಬೊಕ್ರೆ ತಾಣಿಂ ಸಾಂಗ್ಲ್ಲ್ಯಾ ಶಿವಾಯ್ ತ್ಯಾ ವಿಶಿಂ ಚಿಂತಿನಾಂವ್. ದೆವಾನ್ ಹರ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ಚಿಂತ್ಪಾ ಸಕತ್ ದಿಲ್ಯಾ. ಕಾಳೆಂ ಧವೆಂ ಫರಕ್ ಸೊಧ್ಚಿ ಬುದ್ವಂತ್ಕಾಯ್ ದಿಲ್ಯಾ. ಹೆಂ ವಾಪರಿನಾಸ್ತಾಂ ಆಮಿ ದೊಳೆ ಧಾಂಪುನ್ ಫುಡೆಂ ಚಲ್ತಾಂವ್.
ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಪಿಳ್ಗೆಕ್ ಫುಲಾಂ-ಫಳಾಂ, ರೂಕ್-ಝಡಾಂ, ಪಾನಾಂ ಹಾಂಚಿ ಒಳೊಕ್ ನಾ. ಒಳೊಕ್ ಕರ್ನ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಆಮಿ ಪ್ರಕೃತೆ ಮಧೆಂ ನಾಂವ್, ಆಮಿ ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ರಾನಾಂನಿ ಫಿಚಾರ್ ಜಾಲ್ಯಾಂವ್. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಲಜೆಕಾಂಟಿ ಬಿಲ್ಕುಲ್ ಕಿರ್ಲಾನಾ. ಕಿರ್ಲೊಂಕ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ಸಯ್ತ್ ನಾ. ಟೆರೆಸಾರ್ ಮಾತಿ ನಾ, ಮಾತ್ಯೆಚಿ ಧರ್ಣ್ ಇಂಟರ್ಲೊಕಾಪಂದಾ ಅಡ್ಸಾಲ್ಯಾ. ಉದಕ್ ಕಶೆಂ ಜಿರ್ಚೆಂ? ಜಿರೊಂಕ್ಯೀ ಆವ್ನು ವೊತ್ಲ್ಲೊ ಪಾವ್ಸ್ ಕಿತ್ಲೊ? ಅಶೆಂಚ್ ಜಾಯ್ತ್ ತರ್, ಭಿರಾಂಕುಳ್ ದೀಸ್ ಮಂಗ್ಳುರಾಕ್ ಖಂಡಿತ್ ಯೆತೆಲೆ. ತಾಕಾಚ್ ಪಾಪಾಲ್ ಪತ್ರ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಲಾಯಿಕಾಂಕ್ ವಿಸ್ತಾರಾವ್ನ್ ಸಾಂಗಾಜೆ ಪಡ್ತಾ. ಪುಣ್ ಸಾಂಗ್ತಲೊ ಕೋಣ್ ಆಸಾ? ಸಾಂಗೊಂಕ್ಯೀ ಅರ್ಥ್ ಕರ್ನ್ ಘೆಂವ್ಚೊ ಕೋಣ್ ಆಸಾ?
ಪಾಪಾ ಕಥೊಲಿಕ್ ಭಾವಾಡ್ತ್ಯಾಂಕ್ ಪ್ರಕೃತೆಥಂಯ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಜವಾಬ್ದಾರೆವಿಶಿಂ ಶಿಕಯ್ತಾ, ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂನಿ ಪ್ರಕೃತೆಥಂಯ್ ತಾಂಕಾಂ ಆಸ್ಚಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಜಾಣಾ ಜಾಯ್ಜೆ. ರಚ್ನೆಥಂಯ್ ಆನಿ ರಚ್ನರಾಥಂಯ್ ತಾಂಕಾಂ ಆಸ್ಚಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಭಾವಾಡ್ತಾಚೊ ಏಕ್ ವಾಂಟೊ. ವಿಗ್ಯಾನಾಸವೆಂ ಧರ್ಮಾಚೊ ಸಂವಾದ್ ಜಾಯ್ಜೆ. ಕ್ರಿಸ್ತಾವಾಂನಿ ಪ್ರಕೃತಿ ಪುಜಾ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ತೊ ಅಂಧ್ ವಿಶ್ವಾಸ್ ಮ್ಹಣ್ ಲೆಕಿನಾಸ್ತಾಂ ಪ್ರಕೃತೆಕ್ ದಿಂವ್ಚೊ ಮಾನ್ ಮ್ಹಣ್ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಬದ್ಲಿಜೆ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಆಮಿ ಭಾವಾಡ್ತಿ, ಧರ್ಮಾಮದೆಂ ಸಂವಾದ್ ಚಲವ್ನ್ ಪರಿಸರ್ ರಕ್ಶಣ್ ಕರುಂಕ್ ಆನಿ ಭಾವ್-ಬಾಂದವ್ಪಣಾನ್ ಜಿಯೆಂವ್ಕ್ ಪ್ರಯತ್ನ್ ಕರ್ಚೆಂ ಗರ್ಜೆಚೆಂ.
► ಆಲ್ವಿ, ಪೆರ್ನಾಲ್