ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮ್ಯೂಝಿಯಂ ವಾರೆಂವಾದಾಳ್ ಉಟಯ್ತಾನಾಂ, ಹಾಂವ್ ಬಾಯ್ಲೆಕ್ ಪಾಸ್ಳೆಂತ್ ಘೆವ್ನ್ ಪಯ್ಶಿಲ್ಯಾ ಕೊರೆಯಾ ಆನಿ ಚೀನ್ ದೇಶಾಂಕ್ ಭಂವ್ಡೆರ್ ಪಾವ್ಲೊಂ.
“ಆಜ್ ಚಾಂಗ್ಥೆಂವ್ಕ್ಗುಂಗ್ ರಾವ್ಳೆರಾಂತ್ಲೊ ಕೊರೆಯನ್ ದಾಯ್ಜಾಪುಂಜೊ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಯಾ. ವೆಗ್ಗಿಂ ತಯಾರ್ ಜಾ” ಹಾಂವೆಂ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ತಾಕಿದೆಕ್ ಕಾನ್ ದೀನಾಸ್ತಾನಾಂ ಬಾಯ್ಲ್ ಮ್ಹಜಿ ಮ್ಹೊರಿಯೆಂತ್ ಲಿಪ್ಲಿ.
“ಮ್ಹಾಕಾ ಶೊಪ್ಪಿಂಗಾಕ್ ವ್ಹರ್. ನೆಸೊಂಕ್ ಸಾರ್ಕಿ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ನಾಂ. ಪಾಂಯಾಂಕ್ ಸೊಬ್ಚ್ಯೊ ವ್ಹಾಣೊ ನಾಂತ್.ಮ್ಹಾಕಾ ಲಿಪ್ಸ್ಟಿಕ್ ಜಾಯ್. ದೊನ್ಪಾರಾಂ ಜೆವ್ಣಾಕ್ ಶಿತ್-ಕಡಿ ಜಾಯ್.” ಸುಮಾರ್ ಎಕಾ ಘಂಟ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕೌಂಟರ್ ಪ್ರೊಪೊಸಲ್ ಆಯ್ಲೆಂ.
“ರಾವ್ಳೆರಾ ಭಿತರ್ ಮಾಲ್ ಆಸಾ, ಆನಿಂ ಬಫೆತ್ ಹಾಲ್ ಆಸಾ.” ಘುಸ್ಪಾಡಾಂವ್ಚಿ ಮ್ಹಜಿ ಸ್ಪೆಶಾಲಿಟಿ.
“ತರ್ ಜಾಯ್ತ್.”
“ಸೊಲ್ ಶಹರಾಂತ್ 33 ವ್ಹಡ್ಲಿಂ ಮ್ಯೂಝಿಯಮಾಂ ಆನಿ 12 UNESCO WORLD heritage sites ಆಸಾತ್. ಪಾವಾನಾತ್ಲ್ಲ್ಯಾಕ್ ಕಿಡಿಪಡ್ಲೆಲ್ಯಾ ಭಾಷೆನ್ ಲ್ಹಾನ್ Private speciality ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಾಹಲಯ್ ಆಸಾತ್.” ವಿಸ್ತಾರಾಯ್ಲೆಂ ಹಾಂವೆಂ, ಮ್ಹಜೆಂ ಏಕಾ ಮ್ಯೂಝಿಯಮಾಕ್ ವೆಚೆಂ ಕಾಂಯ್ ಅಪ್ರಾಧಾಚೆಂ ಕಾಮ್ ನಹಿಂ ಮ್ಹಣ್ತರ್ಕ್ ಮಾಂಡುಂಕ್.
“ಕಿತ್ಲಿಂ malls, boutiques, ಶೊಪಾಂ ಆನಿ ಲ್ಹಾನ್ ದುಕಾನಾಂ ಆಸಾತ್ ತುಂ ಜಾಣಾಯ್ ? ಆನಿ ಜೆವ್ಣಾಚಿಂ ಹೊಟ್ಲಾಂ ?“ ಉಲ್ಟೆಂ ಸವಾಲ್ ಮಡಾಮೆಚೆಂ.
“ತುಕಾ ಸಂಸ್ಕೃತೆಚಿ ಮೂರ್ ನಾಂ, ಮನಿಸ್ ಜೆವ್ಣಾಂಖಾಣಾಂ – ನೆಸ್ಪಾ ಸುಂರ್ಗಾರಾಯೆ ವರ್ವಿಂ ಮಾತ್ರ್ ಜಿಯೆನಾಂ.”
“ವಯ್ಲೀ ? ತರ್, ಪಾಟಿಂ ವೆತೆಚ್, ಮ್ಹಾಕಾ ರಾಂದುಂಕ್ ಸಾಂಗಾನಾಕಾ”
♦ ♦ ♦
“ಮಂಗ್ಳೂರಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣ್ಯಾಂಕ್ ಏಕ್ಚ್ ಲ್ಹಾನ್ಶೆಂ ಪ್ರೈವೆಟ್ ಮ್ಯೂಝಿಯಂ ಆಸ್ಚೆಂ. ಆತಾಂ ಆನ್ಯೆಕ್ world class anthropological museum ಉಭೆಂ ಜಾಂವ್ಚಿ ಹುಮೆದ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹಾಕಾ retired ಮನ್ಶ್ಯಾಕ್ ಪುಡಾರ್ ದಿಸ್ತಾ. ಸಲಾಹಾಗಾರ್ ಜಾವ್ನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಚಿ ಅಪುಟ್ ನಿಸ್ವಾರ್ಥಿ ಸೆವಾ ಕರ್ಚೆಂ ಭಾಗ್ ಪಾವೊ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ನಶೀಬಾಂತ್ ಆಸಾ.”
“ತರ್ ಆಜ್ ಖಂಯ್ ವರ್ತಾಯ್ ? ಕಾಲ್ ರಾವ್ಳೆರಾಂತ್ ಮಾಲ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಣ್ ಘುಸ್ಪಡಾವ್ನ್ ಉಪಾಶಿಂ ಪಾಟಿಂ ಹಾಡ್ಲೆಂಯ್. ಹಾಂವ್ ಯೇನಾಂ.”
“ಆಜ್ traditional crafts and historic communities , village folk-lore, arts and music ಸಮ್ಜೊಂಕ್ ಯೊಂಗ್ಜಿನ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಹಳ್ಳೆಕ್ ಯಾ. ಥಂಯ್ಸರ್ ಆಮಿಂ ಪಾಂಬೂರಾಂತ್ ನಂಯ್ ತಡಿರ್ ಮಾಸ್ಳಿ ಪಾಗುನ್ ಶಿತ್-ಆನಿ ಮಾಸ್ಳೆಕಡಿ ಜೆವ್ಲೆಲ್ಯಾ ಭಾಶೆನ್ ರುಚಿಚೆಂ ರಾಂದಪ್ ಕರ್ನ್ ವಾಡ್ತಾತ್. ವ್ಹಯ್ಲ್ಯಾನ್ ರಂಗಾರಂಗಾಚಿಂ ಆಂಗ್ಲಿಂ-ದಗ್ಲೆ ವಿಕ್ತಾತ್, ಹಾತಾಂ-ಕಾನಾಂಕ್ ಸುಂರ್ಗಾರಾಂವ್ಕ್ ಬಮ್ಮಾಂ-ವೊಳಿಂ-ಕಾಂಕ್ಣಾಂ-ಕಾನಾಂಚಿ ಆಭರಣಾಂ ಮೆಳ್ತಾತ್, ಬೊಲ್ಸ್ ಪಿಂಜ್ತಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಶೊಪ್ಪಿಂಗ್ ಕರ್ಯಾಂ.”
ಸದಾಂಚೆ ಭಾಷೆನ್ ಆಕ್ರೆಚೆಂ ಉತಾರ್ ಮಾತ್ರ್ ಬಾಯ್ಲೆಚ್ಯಾ ಕಾನಾಂಕ್ ಪಡ್ಲೆಂ.
50 ಕಿ.ಮಿ ಚಿ ವಾಟ್ ಆಮಿಂ express ಗಾಡಿಧರ್ನ್ 30 ಮಿನುಟಾಂನಿ ಸಂಪಯ್ಲಿ ಆನಿ ಕೊರೆಯನ್ traditional ಹಳ್ಳೆಕ್ ಪಾವ್ಲ್ಯಾಂವ್.
“ ಅಸಲೆಂ 263 ಎಕ್ರ್ಯಾಚೆಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ traditional, folk-loric, crafts and anthropological village ಮ್ಹಾಕಾ ಪಾಂಬೂರ್ ತಸಲ್ಯಾ ಕಾಟ್ ಹಳ್ಳೆಂತ್ ರಚುಂಕ್ ಜಾಯ್. ತುಜ್ಯಾ ಕಡೆಂ ಕಿತ್ಲೆಂ ಭಾಂಗಾರ್-ಶಿಂಗಾರ್ ಆಸಾ ? ಮ್ಹಜ್ಯಾಕಡ್ಚೆ ಶೇರ್ ಆನಿ ತುಜ್ಯಾ ಕಡ್ಚೆ ಭಾಂಗಾರ್ ವಿಕ್ಯಾಂ. ಪಾವಾನಾತ್ಲ್ಯಾರ್ ಹಾತ್ ವಯ್ರ್ ಉಭಾರುನ್ ದೆವಾಕಡೆಂ (ಆನಿಂ ತಾಚ್ಯಾಂ ಏಜಾಂಟಾಂಕಡೆಂ!) ತಶೆಂ ಹಾತ್ ಉದಾರೆ ಧರುನ್ ದುಬ್ಳ್ಯಾಂ -ಬಾವ್ಡ್ಯ್ಯಾಂಕಡೆಂ ದಾನ್ ಮಾಗ್ಯಾಂ. ಹಾಂವ್ ಗಲ್ಫಾಂತ್ ಜೋಡ್ನ್ ಪಾಟಿಂ ಆಯ್ಲಾಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಥಂಯ್ಚೆ ದಾನಿ ಮ್ಹಾಕಾ ಕಾನ್ ಹಾಲಯ್ನಾಂತ್. ತೆ ಸಗ್ಳೆ ದುಬ್ಳ್ಯಾಂಕ್ ಶಿಕಪ್ ದಿಂವ್ಕ್, ಮದರ್ ತೆರೆಜಾಕ್ ಸಾಂತಿಣ್ ಕರುಂಕ್ ಆನಿ ಇಗರ್ಜೆಚಿಂ ಹೊಲಾಂ – ಪಾದ್ರಿಘರಾಂ ಬಾಂದ್ಚ್ಯಾಂಕ್ ದಾನ್ ದೀವ್ನ್ ಪುರಾಸಣ್ ಜಾವ್ನ್ ಕಂಗಾಲ್ ಜಾಲ್ಯಾತ್.”
“ತುಜಿಂ ಬೆಕಾರ್ ಮಡ್ವಾಳಾಚಿಂ ಸಪ್ಣಾಂ ಪುರೊ. ಮ್ಹಕಾ ಹೆಂ ಘೆ, ತೆಂ ಘೆ; ತಿಂ ಕಾನಾಂಚಿಂ ಕಿತ್ಲಿಂ ಸೊಭ್ತಾತ್. ಆನಿ ತೆಂ ಕಿತೆಂ, ವ್ಹಡ್ಲ್ಯಾ ಭಾಣಾಂತ್ ಶಿಜ್ತಾ? ನಾತ್ನ್ಯಾಚೆಂ ವೊರ್ನ್ಗಿ ?”
“ದೆಕುನ್ಂಚ್ ಹಾಂವ್ ಮ್ಯೂಝಿಯಮಾಚೆಂ ಬಿಜ್ನೆಸ್ ಸುರು ಕರ್ತಾಂ. 263 ಎಕ್ರ್ಯಾಂತ್ ಕೃಷಿ ಕರುಂಕ್, ಕೊಲ್ವಾಚಿಂ ಘರಾಂ ಆನಿ ಪಾಕೆಂ ರಿಪೆರಿ ಕರುಂಕ್, ರೆಡ್ಯಾ-ಗೊರ್ವಾಂಕ್ ಪೊಸುಂಕ್, ಶೆಣ್ ವಿಂಚುಂಕ್ ಆನಿ ಗೊಬರ್ಗೇಸ್ Produce ಕರ್ನ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಸಿಟಿ Produce ಕರ್ನ್, ಕತ್ತ್ಯಾಂಕ್ – ಘೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಸುಣ್ಯಾ ಮಾಜ್ರಾಂಕ್, ಉಂದ್ರಾಂಕ್ ಖೆಳ್ ಆನಿ ಪಂದ್ಯಾಟ್ ಶಿಕವ್ನ್, ಕೊಲಾಂ ಬಾಂಧುಂಕ್, ಕೊಂಬ್ಯಾಂಚೊ ಖೆಳ್ ರಚುನ್ ವಿಸ್ಮಿತ್ ಕರುಂಕ್, ಧೊಲ್ ಆನಿ ಗುಮ್ಟಾಂ ವಾಜಂವ್ಕ್, ದುರುತಾಚಾ ರಾಯಾಚೆ ಗುಣ್ ಗಾಂವ್ಕ್ ದುಬ್ಳಾಂಕ್ ನಹಿಂವೆ ಕಳ್ತಾ ? ಗ್ರೆಸ್ತಾಂಚಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಆನಿ ನಾತ್ರಾಂ ಪರ್ಗಾಂವಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕರ್ತಾತ್; software ರಚ್ತಾತ್. ಉಪ್ರಾಂತ್ ದುಬ್ಳ್ಯಾಂಚೊಂ ಹ್ಯೊ ಕೊಲಾಟಾಂ ಹಜಾರಾಂನಿಂ ಟಿಕೆಟ್ ಕಾಡ್ನ್ ಪಳೆವ್ನ್ video ಕರ್ತಾತ್ ತಶೆಂ Facebook ಚೆರ್ share ಕರ್ತಾತ್.”
“ತುಜಿ ಅಲೋಚನ್ ಬರಿ ಆಸಾ, ಹಳ್ಳೆಚ್ಯಾ ಕೊದ್ಳಾಂತ್ ಲ್ಹಾನ್ಳೆಂ ಮೆಡಮ್ ಟುಸ್ಸೊ ದವರ್. ತಾಂತುಂ ಮೆಣಾಚಿ ಮ್ಹಜಿ ಬಾವ್ಲಿ ಜಾಯ್. ಪೂಣ್ ಕೆಸ್ ಕಾಳೆಕೆಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್. sittingಕ್ ನ್ಹೆಸೊಂಕ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾಕಡೆಂ ಸಾರ್ಕಿ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ನಾಂ. ಪಳೆ ಪಳೆ, ತೊ gown ಕಿತ್ಲೊ ಸೊಭ್ತಾ? ಮ್ಹಾಕಾ ಬರೊ ದಿಸೊಂಕ್ ಪುರೊ.” ಬಾಯ್ಲೆಚಿ ಲದಿನ್ಚ್.
ಕಿತೆಂಯ್ ಜಾಂವ್. ಮ್ಹಜೆ ಬಾಯ್ಲೆಕ್ ಎಕ್ಲ್ಯೆಕ್ ಸಮ್ಜಾಂವ್ಕ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾನ್ ಜಾಲೆಂ. ಕಿಟಾಳಾಚೆ ವಾಚ್ಪಿ ಮಾತ್ರ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಪಾತಿಯೆನಾಂತ್. ತಾಣಿಂ ಎದೊಳ್ ಏಕ್ ಪೊಟ್ಟು ಪಾವ್ಲಿ ಲೆಗುನ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಅಂತ್ರೊಪೊಲಿಜಿಕಲ್ ಮ್ಯೂಝಿಯಮಾಕ್ ದಾನ್ ಭಾಸಾಂವ್ಕ್ ನಾ. ಬಹುಶಾ ಹಾಂವೆಂ ಪೊಲಿಟಿಕ್ಸಾಂತ್ ಭರ್ಸಾಜೆ ವ ಭಿಸ್ಪ್ ಜಾಯ್ಜೆ ಕೊಣ್ಣಾ !
► ಪಿಲಿಫ್ ಮುದಾರ್ಥ