ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಂತ್ ಸಂಶೋಧನಾಚಿ ಗರ್ಜ್

ಪ್ರಸ್ತಾವನ್

ಹ್ಯಾ ಲೆಖನಾಂತ್ ಹಾಂವೆಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೊಕಾ ವಿಶಿಂ ಆನಿ ಆಮ್ಚ್ಯೆ ಭಾಶೆ ವಿಶಿಂ ಸಂಶೋಧನ್ ಕಸಲ್ಯಾ ಪಾಂವ್ಡ್ಯಾರ್ ಆಸಾ ಆನಿ ಖಂಯ್ ಮೆರೆನ್ ಪಾವುಂಕ್ ಜಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ವಿಶಿಂ ಮ್ಹಜೆ ವಿಚಾರ್ ಮಾಂಡ್ಲ್ಯಾತ್. ಗೊಂಯಾಂತ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಚೊ ನಾಮ್ನೆಚೊ ಸಾಹಿತ್ಯಕಾರ್ ಮಹಾಬಳೆಶ್ವರ್ ಸೈಲ್ ಹಾಂಣೆಂ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಉಲೊವ್ಪಾಂತ್ ಏಕ್ ಭೊವ್ ಮ್ಹತ್ವಾಚೊ ವಿಶಯ್ ಮಾಂಡ್ಲಲೊ – ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆತಾಂ ಖುಬ್  ಆಸಾ, ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ ಆತಾಂ ಸಂಶೊಧನಾಚಿ. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಶೆಜಾರ್‍ಚ್ಯಾ ಕನ್ನಡ, ಮರಾಠಿ, ಮಲ್ಯಾಳ್ ಭಾಸಾಂ ಕಡೆ ಸರಿ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಶೆಚೆಂ ಆನಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಮಾಜಾಚ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾಚ್ಯಾ ವಿಶಯಾಚೆರ್ ಕಿತ್ಲ್ಯಾ ಉಣ್ಯಾ ಪಾಂವ್ಡ್ಯಾಚೆಂ ಸಂಶೋಧನ್ ಜಾಲಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ದಿಸ್ತಾ. ಸಂಶೋಧನ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಯ್ತೆ ದಾಖ್ಲೆ ವಾ ಸ್ತ್ರೋತ್ (resources) ಜಾಯ್. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್, ಲೋಕ್ ಆನಿ ದಾಯ್ಜ್ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾ ಪುರಾಣಿಕ್ (scriptural), ಸಂಗ್ರಹಿತ್ (archival), ಸಂಶೋಧ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಆನಿ ಮುಕಾರ್ ಕರ್‍ಚ್ಯಾ ಸಂಶೋಧನ್ ವಿಶಯಾಚೆರ್ ಆಮಿ ಗಮನ್ ದಿಂವ್ಚೆಂ ಪಡ್ತಲೆಂ.

ಪುರಾಣಿಕ್ ದಾಖ್ಲೆ (scriptural sources)

ಪುರಾಣಾಂಚೆರ್ ಆಧಾರುನ್ (ಹಿಂದು ಸಮಾಜಾಂತ್ ವೇದ್, ಪುರಾಣ್ ಆನಿ ಹೆರ್, ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂ ಮದೆಂ ಬಾಯ್ಬಲ್) ಆಮ್ಕಾಂ ಕಾಂಯ್ ಸಂಕೇತ್ (pointers) ಮೆಳ್ತಾತ್. ಜಶೆಂ, ಜಾಗ್ಯಾಂಚಿಂ ನಾಂವಾಂ, ತಾಂಣಿಂ ಕೆಲ್ಲೊ ವಾವ್ರ್. ಪೂಣ್ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾಸ್ ಆನಿ ಲೊಕಾಂಚೊ ಇತಿಹಾಸ್ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ತಿಂ ಉಪ್ಕಾರಾಕ್ ಪಡ್ತಾತ್ ವೆ? ಮ್ಹಣ್ತಚ್ ತಾಂಚೆರ್ ಖೊಲಾಯೆನ್/ ಗುಂಡಾಯೆನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ವಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಯೆ ನದ್ರೆನ್ ತ್ಯೊ ಗಜಾಲಿ ಆಮಿ ಪಳೆಂವ್ಚ್ಯೊ ಪಡ್ತಲ್ಯೊ. ಶ್ರೀ ಪರಶುರಾಮಾನ್ ಬಾಣ್ ಮಾರುನ್ ಕೊಂಕಣ್ ರಚ್ಲೆಂ, ಬಾಯ್ಬಲಾಂತ್ ದೆವಾನ್ ಸ ದಿಸಾಂ ಭಿತರ್ ಸಂಸಾರ್ ರಚ್ಲೊ, ಹಿಂ ವಿಧಾನಾಂ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ನದ್ರೆನ್ ಖರಿಂ ಜಾಯ್ತ್, ಲೊಕಾಚೊ ಭಾವಾರ್ಥ್ ಮ್ಹಣ್ ಆಮಿ ಲೆಕ್ತಾಂವ್. ಪೂಣ್ ವಿಜ್ಞಾನಾಚ್ಯೆ ನದ್ರೆನ್ ಮನ್ಶಾಚಿ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಕಶಿ ಜಾಲಿ?

ಹಾಕಾ ಜಾಪ್ ಕಿತೆಂ? ಪುರಾಣಿಕ್ ದಾಖ್ಲೆ, ಜಶೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ರಾಮಾಯಣ್ ಆನಿ ಮಹಾಭಾರತ್ ವಾಚ್ತಾನಾ: ನಿಮ್ಗಿಲೆಂ, ತೊ ಚಮ್ಕಲೊ, ಆಶಿಲ್ಲೊ/ ನಾಶಿಲ್ಲೊ, ಚೆರ್ಡುಂ, ರಾಮು, ಸೀತೆ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಗೊಂಯಾಂತ್‍ಯಿ ಪ್ರಚಲಿತ್ ಆಸ್ಲಲಿಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿಸ್ತಾ. ಪರ್ನೆ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಕರಿ (ಕರ್ – do), ಸಾಂಗಿ (ಸಾಂಗ್ – tell), ಹಾಡಿ (ಹಾಡ್ – bring ) ಆನಿ ಅಸಲಿಂ ಕ್ರಿಯಾಪದಾಂ ಅಶಿಂಚ್ ಗೊಳ್ತಾಲಿಂ. ದೆಕುನ್, ಆಧುನಿಕ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ತಾಂಚೆಂ ನಕಾರಾತ್ಮಕ್ ರೂಪ್ – ಕರಿನಾ, ಸಾಂಗಿನಾ, ಹಾಡಿನಾ ಅಶೆಂ ಜಾತಾ. ಕರ್‍ನಾ, ಸಾಂಗ್ನಾ, ಹಾಡ್ನಾ ನ್ಹಯ್. ಅಸಲೆಂ ಸಂಶೋಧನ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಮಾಜಾಕ್ ಲಾಗು ಜಾಂವ್ಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಹಾಂಗಾ ದಿಲ್ಯಾಂತ್. ಪುರಾಣಿಕ್  ತಶಿಂಚ್ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ್ ಪುಸ್ತಕಾಂಚಿ ಹಿ ಏಕ್ ಮೊಟ್ವಿ ವಳೆರಿ.

1. ಜುಜೆ ಜೆರ್ಸನ್ ದ ಕುನ್ಹಾನ್ ಸಂಪಾದಿತ್ ಕೆಲ್ಲೊ – ಸ್ಕಂದ್ ಪುರಾಣಾಂತ್ಲೊ, ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಖಂಡ್ (1877)
2. ಶ್ರೀಪಾದ್ ವ್ಯಂಕ್ಟೇಶ್ ವಾಘಳೆ ಹಾಣೆಂ ಸಂಪಾದಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ – ಕೊಂಕ್ಣಾಖ್ಯಾನ್ (1909)
3. ದೊ. ಒಲೊವಿನ್ಯು ಗೊಮೆಶಾನ್ ಸಂಪಾದಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ – ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಂಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲೆಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ರಾಮಾಯ್ಣ್ (1996)
4. ದೊ. ರೊಕಿ ಮಿರಾಂದಾನ್ ಸಂಪಾದಿತ್ ಕೆಲ್ಲೊ – ಕೊಂಕ್ಣಿ ಭಾರತ (ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾ ಆದ್ಲಿ ಹಾತ್ ಬರ್‍ಪಾಂ, 2011 ವರ್ಸಾ ಉಜ್ವಾಡಾಯ್ಲಲಿಂ)

ಸಂಗ್ರಹಿತ್ ದಾಖ್ಲೆ (archival sources)

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೊಕಾಕ್ ಆನಿ ಆಮ್ಚ್ಯೆ ಭಾಶೆಕ್ ಸಂಬಂದಿತ್ ಭಾರತಾಂತ್ ಸೊಳಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಸಂಗ್ರಹಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆ ಜಾಯ್ತೆ ದಾಖ್ಲೆ ಆಸಾತ್. ತೆ ಆತಾಂ ಲೊಕಾಚ್ಯಾ ಉಪಯೋಗಾ ಖಾತಿರ್ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಭಾರತೀಯ್ ರಾಯಾಂನಿ, ತುರ್ಕಿ-ಫಾರ್ಸಿ ನವಾಬಾಂನಿ, ಯುರೊಪಿಯನ್ ಅಧಿಕಾರಿಂನಿ ತೆ ಪುಂಜಾಯ್ಲ್ಯಾತ್. ತಾಂಚ್ಯಾ ಆಧಾರಾನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಮ್ಚೊ ಇತಿಹಾಸ್ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಜಾಯ್ತೊ ಆದಾರ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಹಾಲಿಂಚ್ ಆಲನ್ ಪ್ರಭುಚೆಂ Goa’s Inquisition: Facts, fiction and factoids ಹಾಂತುಂ ಸಂಗ್ರಹಿತ್ ದಾಖ್ಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಆದಾರಾನ್ ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಉಂಚ್ಲ್ಯಾ ಜಾತಿಚ್ಯಾ ಲೊಕಾನಿ (ಹಿಂದು ವೆಪಾರಿ, ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಸೇನಾಪತಿ) ಸಯ್ತ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಕ್ ಕಸೊ ಪಾಟಿಂಬೊ/ ತೆಂಕೊ ದಿಲ್ಲೊ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸ್ಪಶ್ಟ್ ಜಾತಾ.

ಪಿಸುರ್ಲೆಂಕಾರಾಚ್ಯಾ ಆನಿ ವಿ. ಎನ್. ಕುಡ್ವಾಚ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂನಿ ಪುರ್ತುಗೆಜ್ ಸರ್ಕಾರಾ ಖಾತಿರ್ ಕಾಮ್ ಕರ್‍ತಲ್ಯಾ ಥಳಾವ್ಯಾ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸರ್ದಾರ್, ಸುಭೆದಾರ್, ದುಭಾಶಿಕ್, ವಯ್ಜ್, ಸೊನಾರ್, ವೆಪಾರಿ, ಸಾಮಂತ್ ಹಾಂಚಿ ಏಕ್ ಲಾಂಬ್ ವಳೆರಿಚ್ ಆಸಾ. ಆಖ್ಖ್ಯಾ ಭಾರತಾಂತ್ ಕೃಷ್ಣ್ ಶಣೈ ಪುರ್ತುಗಾಲಾಕ್ ವಚುನ್ ಪಯ್ಲೊ ಸರ್ದಾರಕಿ (knighthood) ಪದ್ವಿ ಜೊಡ್ಲಲೊ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮನಿಸ್. ಫ್ರೆಂಕ್ ಕೊನ್ಲೊನಾನ್ ಆನಿ ಉರ್ಮಿಳಾ ಪಾಟಿಲಾನ್ GSB ಸಮಾಜಾಚ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾ ವಿಶಿಂ ಕಾಂಯ್ ರೊಮಾಂಚಕ್ ಇತಿಹಾಸಿಕ್ ಆನಿ ವಾಸ್ತವಿಕ್ ಗಜಾಲಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂನಿ ದಿಲ್ಯಾತ್. ಗೊಂಯಾಂತ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಚೊ ಆದಾರ್ ಘೆವ್ನ್ ಥಳಾವ್ಯಾ ಬಾಮ್ಣಾಂನಿ ದೇವಸ್ಥಾನಾಂತ್ ಕಶಿ ವೆವಸ್ಥಾ ಹಾಡ್ಲಿ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ದಿಸ್ತಾ. ಹ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾಚಿಂ ಕಾಂಯ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಹಾಂಗಾ ದಿಲ್ಯಾಂತ್.

1. Arquivos Nacionais da Torre do Tombo. ‘Armário Jesuítico’, Maço 89b. Biblioteca Nacional de Lisboa, Cod. 846.
2. Baião, António, ed., A Inquisição de Goa: Correspondência dos inquisidores da Índia 1500–1630, 1930.
3. Kudva, V. N., History of the Dakshinatya Saraswats, Chennai, 1972.
4. Machado (Prabhu), Alan, Goa’s Inquisition, Facts, fiction and factoids, ATC Publications, 2022.
5. Pissurlencar, Panduronga S. S., Agentes da Diplomacia Portuguese na India (Hindus, Muculmanos, Judeus e Parses), Bastora, 1952.
6. Pissurlencar, Panduronga S.S., ed., Tombo da ilha de Goa e das terras de Salcete e Bardez, Bastorá, 1952.
7. Regulamento da Mazanias, Devasthan regulation, Portuguese Government of Goa, (English translation – 1933) 1886.

ಆತಾಂ ಮೆರೆನ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಸಂಶೋಧನ್

ಸಂಶೊಧಕಾಂಚಿಂ ಸಂಶೊಧನಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಆತಾಂ ಮೆರೆನ್ ಉಜ್ವಾಡಾಕ್ ಆಯ್ಲಲ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂನಿ ಆಮ್ಚ್ಯೆ ಭಾಶೆಚಿ ಆನಿ ಲೊಕಾಚ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾಚಿ ಬರಿ ಮ್ಹಾಯ್ತಿ ದಿತಾತ್. GSB ಸಾಮಾಜಾಚೆರ್ ವಾಸ್ತವಿಕ್ ರಿತಿನ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕೆಲ್ಲೆ ದೋನ್ ವ್ಯಕ್ತಿ ಉರ್ಮಿಳಾ ಪಾಟಿಲ್ ಆನಿ ಫ್ರೆಂಕ್ ಕೊನ್ಲೊನ್. ಹಿಂದು ಸಮಾಜಾಂತ್, ಬಾಮಣ್ ನ್ಹಯ್ ಆಸ್ಲಲ್ಯಾ ಬಹುಜನ್ ಸಮಾಜಾಚೊ ಇತಿಹಾಸ್ ಪರಾಗ್ ಪರ್ಬೊ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿತಾ. ಗೊಂಯಾಂತ್ ಸುರ್ವಾತೆಕ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಧರ್ಮಾಚೊ ಪ್ರಸಾರ್ ಫಿಂರ್ಗಿ ಮಿಶನರಿಂನಿ ಕಸೊ ಕೆಲ್ಲೊ, ಹೆ ವಿಶಿಂ ಆಂತೊನಿ ದೆಕೊಸ್ತಾಚ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂತ್ ಆಮ್ಕಾಂ ವಾಚುಂಕ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಅಸಲಿಂ ಸಬಾರ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಮ್ಚ್ಯೆ ಭಾಶೆ ವಿಶಿಂ ಆನಿ ಲೊಕಾ ವಿಶಿಂ ಸವಿಸ್ತಾರ್ ಮ್ಹಾಯ್ತಿ ದಿತಾತ್.

1. Patil, Urmila Rajshekhar, “Conflict, Identity and Narratives: The Brahman Communities of Western Indian from the Seventeenth through Nineteenth Centuries”, 2010.
2. Conlon, Frank F., “Caste by Association: The Gauda Sarasvata Brahmana Unification Movement”, The Journal of Asian Studies, 33(3), 351-365, 1974.
3. Parobo, Parag D., India’s First Democratic Revolution: Dayanand Bandodkar and the Rise of Bahujan in Goa. New Perspectives in South Asian History series, vol. 2. New Delhi: Orient Blackswan Private Limited, 2015
4. D’Costa, Anthony, The Christianization of the Goan Islands 1551-1567, 1965.

ಸೊಂಪ್ಣಿ

ಕೊಂಕ್ಣಿ ಲೊಕಾಂಚೊ (ಆಖ್ಖೆಂ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಜನಾಂಗ್) ಇತಿಹಾಸ್ ಏಕ್ ಭೊವ್ ರೋಮಾಂಚಕ್ ಇತಿಹಾಸ್. ಆಮಿ ರಾಯ್ ನಾಸ್ತಾನಾಯ್ ಅಧಿಕಾರ್ ಕೆಲೊ. ಏಕ್ ರಾಜ್ಯ್ ನಾಸ್ತಾನಾಯ್ ರಾಜ್ವಟ್ ಚಲಯ್ಲಿ. ರಾಯಾಳ್ ಆಸ್ರೊ ನಾಸ್ತಾನಾಯ್ ಆಮ್ಚಿ ಭಾಸ್ ತಿಗಯ್ಲಿ/ ಉರಯ್ಲಿ. ಪೂಣ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಇತಿಹಾಸಾಂತ್ ಆಮಿ ಚಡ್ ಮ್ಹತ್ವ್ ಪುರ್ತುಗೆಜಾಂಕ್ ದಿಲೊ, ಟಿಪ್ಪುಕ್ ದಿಲೊ. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ವೀರ್ ಯೋದ್ಧಾಂಕ್, ಆಡ್ ನದರ್ ಕೆಲ್ಯಾ. ಭಾಶೆಚೆರ್.ಚ್ ನದರ್ ಘಾಲ್ಯಾರ್ ಪಿ. ಜಿ. ಕಾಮತ್, ಪ್ರೊ. ಜನಾರ್ಧನ್, ಮಾಧವ್ ಪೈ, ಮಾತೆವ್ ಆಲ್ಮೆದ್ ಹಿಂ ನಾಂವಾಂ ಆನಿ ತಾಂಚ್ಯಾ ವಾವ್ರಾ ವಿಶಿಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಜ್ ಆಯ್ಕುಂ ಮೆಳನಾ. ಕಿತ್ಯಾಕ್?  ಕೃಷ್ಣ್ ಶಣೈ, ಮ್ಹಾಲ್ ಪೈ, ತಿಮೊಯ್ಯ ನಾಯ್ಕ್, ಆಬೆ ಫಾರಿಯಾ, ಕಾಂದೊಳೆಚೆ ಪೀಂತ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಕಿತ್ಲೆಶೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ವಿರಾಂಚಿ ಕಥಾ ಆನಿ ವ್ಯಥಾ, ಇತಿಹಾಸಾಚ್ಯಾ ಪಾನಾಂನಿಚ್ ಲಿಪುನ್ ಉರ್‍ಲ್ಯಾ. ನವ್ಯೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಪಿಳ್ಗೆನ್ ಪುಣಿ ಹಾಚೆರ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುನ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಗಿರೆಸ್ತ್ ಇತಿಹಾಸಾ ವಿಶಿಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಉಜ್ವಾಡಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ಊಟ್ ರೆ ಕೊಂಕ್ಣಿ ಮನ್ಶಾ!

► ಜೇಸನ್ ಪೀಂತ್, SDB, ಉದ್ಯಾವರ್, ಉಡ್ಪಿ