ಸವಾಲ್ ಕರುನ್ ಹಾಂವ್ ಜಿಯೆತಾಂ

“ಹಾಂವ್ ಚಿಂತ್ತಾಂ (ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ತಾಂ), ದೆಕುನ್ ಜಿವಂತ್ ಆಸಾಂ” – ಸತ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚೊ ಫ್ರೆಂಚ್ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಿ ರೆನೆ ಡೆಕಾರ್ಟ್ ಹಾಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ – “ಕೊಜಿತೊ, ಏರ್ಗೊ ಸುಮ್” ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಮನ್ಶ್ಯಾ ಆಸ್ತಿತ್ವಾಸಂಗಿಂಚ್ಚ್ ಆಸಾ; ಸವಾಲ್ ಕರಿನಾತ್‌ಲ್ಲೊ ಮನಿಸ್ ಎದೊಳ್‌ಚ್ಚ್ ‘ಮರಣ್ ಪಾವ್ಲಾ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಲಗ್ಬಗ್ ತಿನ್ಶಿಂ ವರ‍್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಡೆಕಾರ‍್ಟ್ ಹಾಣೆ ಉಚಾರ್‌ಲ್ಲಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಬೋವ್‌ಶ್ಯಾ ಎಕ್ವಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಕಾಳಾಕ್ ತಾಳ್‌ಪಡ್ಚೆ ತಿತ್ಲಿಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ವೆಳಾರ್ ತಾಳ್ ಪಡನಾತ್ಲಿಂ ಮ್ಹಣ್ಯೆತ್. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಆಜ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಜಣಾಂಥಂಯ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚಿ ಸಕತ್‌ಚ್ಚ್ ಮರಣ್ ಪಾವ್ಲ್ಯಾ. ಎಕ್ವಿಸಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಮನಿಸ್ ನಾಗರಿಕತಾ ಆನಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಾಚ್ಯಾ ಶಿಖರಾಕ್ ಪಾವ್ಲಾ ಮ್ಹಳ್ಳಿಂ ಉತ್ರಾಂ ತೊ ಸವಾಲ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾಂ ‘ಚಲ್ಚೆಂ ಮೊಡೆಂ’ ಜಾಲಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆ ಹಕೀಕತೆ ಹುಜಿರ್ ಪೊಕೊಳ್ ದಿಸ್ತಾತ್.

ದ ಡಾ ವಿಂಚಿ ಕೋಡ್ ವಿವಾದಿತ್ ಕಾದಂಬರೆಚೊ ಬರಯ್ಣಾರ್ ಅಮೆರಿಕಾಚೊ ಡ್ಯಾನ್ ಬ್ರಾವ್ನ್, ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಉಲವ್ಪಾಂತ್ ಸಾಂಗ್ತಾ: ಹೊ ಸಂಸಾರ್ ಕೊರೊಡೊಂ ವರ‍್ಸಾಂಚ್ಯೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಂತ್ ಆಸಾ ಜಾಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಲ್ಹಾನ್ಪಣಾರ್ ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಶಿಕ್ತಾನಾ, ಸ ದಿಸಾಂನಿ ದೆವಾನ್ ರಚ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ ಇಗರ್ಜೆಂತ್ ದೊತೊರ್ನಿವೆಳಾರ್ ಶಿಕಯ್ತಾಲಿಂ. ಹಾಂವೆಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ವಿಗಾರಾಲಾಗಿಂ ಹೆಂ ದೊನೀ ಸಾರ್ಕೆಂ ಕಶೆಂ ಜಾಂವ್ಚೆಂ? ಮ್ಹಣ್ ಸವಾಲ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್, ತಾಣೆ ಬರೆ ಭುರ್ಗೆ ಅಸಲಿಂ ಸವಾಲಾಂ ವಿಚಾರಿನಾಂತ್ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗೊನ್ ಮ್ಹಜೆಂ ತೊಂಡ್ ಧಾಂಪಯಿಲ್ಲೆಂ.

ಗ್ರೇಕ್ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ್ ಸೊಕ್ರಟೀಸ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಫಾಮಾದ್ ಅಪೊಲೊಜಿ ಗ್ರಂಥಾಂತ್ ಲಿಕ್ತಾ: ಮೊಜ್ಯಾ ಸಹನಾಗರಿಕಾಂ ವಿರೋಧ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ರಾವಯ್ಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಕೊಡ್ತಿನ್ ಶರ್ತ್ ಘಾಲ್ನ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಬಂಧೆಂತ್ಲೆಂ ಸೊಡುಂಕ್ ನಿರ್ಧಾರ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್, ಕೊಡ್ತಿಚೆಂ ಫಯ್ಸಲ್ ಹಾಂವ್ ಪಾಳ್ಚೊ ನಾ. ಹಾಂವ್ ಜಿವಂತ್ ಆಸ್ತಾಂ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ನ್‌ಚ್ಚ್ ಆಸ್ತಲೊಂ ಮ್ಹಣ್ ಸಾಂಗ್ತಲೊಂ.

ಮಿಲ್‌ಗ್ರಾಂ ಪ್ರಯೋಗ್

1961 ವೆರ್, ನಾಝಿ ಝುಜಾ ಖೈದಿ ಎಡೊಲ್ಫ್ ಏಕ್‌ಮನ್ ಹಾಚೆಂ ವಿಚಾರಣ್ ಜೆರುಜಲೆಮಾಂತ್ ಚಲುನ್ ಆಸ್ತಾಂ, ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಕರ್ತುವಾಂಕ್ ಆಪ್ಣಾಕ್ ಜವಾಬ್ದಾರ್ ಕರ್ಚೆಂ ಸಾರ್ಕೆಂ ನ್ಹಯ್. ಆಪುಣ್ ಫಕತ್ತ್ ದಿಲ್ಲೆ ಆದೇಶ್ ಪಾಳುನ್ ಆಸ್ಲೊಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ್ ಏಕ್‌ಮನಾನ್ ಫುಡೆಂ ಘಾಲ್ಲೆಂ. ಆಮೆರಿಕಾಚ್ಯಾ ಕನೆಕ್ಟಿಕಟಾಚ್ಯಾ ಫಾಮಾದ್ ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಾಚೊ ಮನಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ್ ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಲಿ ಮಿಲ್‌ಗ್ರಾಮಾಕ್ ಹ್ಯಾ ಝುಜಾ ಕಯ್ದಿಚ್ಯಾ ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣಾಚೆರ್ ಆಸಕ್ತ್ ಹುಸ್ಕಾಲಿ. ಅಶೆಂ ಜಲ್ಮಲೊ ಅಧಿಕಾರಾಕ್ (ಸವಾಲ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾಂ) ವಿಧೇಯ್ ಜಾಂವ್ಚೆ ವಿಶ್ಯಾಂತ್ಲೊ ಫಾಮಾದ್ ಮಿಲ್‌ಗ್ರಾಂ ಪ್ರಯೋಗ್ ( (Milgram Experiment).

ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ಖಾಲ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಆನಿ ಅಂತಸ್ಕರ‍್ನ್ ಆನಿ ನೈತಿಕತೆಕ್ ಖಾಲ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ – ಹಾಂಚ್ಯೆಮಧ್ಲ್ಯಾ ಘರ್ಷಣಾಂತ್ ಜೀಕ್ ಕೊಣಾಚಿ ಮ್ಹಳ್ಳೆವಿಶಿಂ ಮಿಲ್‌ಗ್ರಾಂ ಪ್ರಯೋಗಾಚೆಂ ಫಲಿತಾಂಶ್ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಕಳಯ್ತಾ. ಮಿಲ್‌ಗ್ರಾಮಾನ್ ಯೇಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಾಂತ್ ‘ಎಕಾ ಪ್ರಯೋಗಾಕ್ ಚಾಳೀಸ್ ದಾದ್ಲೆ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾತ್’ ಮ್ಹಣ್ ಪತ್ರಾ ಪರ್ಗಟ್ಣಿ ದಿಲಿ. ವೀಸ್ ಥಾವ್ನ್ ಪನ್ನಾಸ್ ವರ್ಸಾಂಭಿತರ‍್ಲೆ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಉದ್ಯೋಗಾರ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆ ಚಾಳೀಸ್ ದಾದ್ಲೆ ತಾಕಾ ಮೆಳ್ಳೆ. ಹರೆಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ಜೊಕ್ತಿಂ ಸವಾಲಾಂ ಕರ‍್ನ್ ತೆ ಮತಿಂತ್ ಭಲಾಯ್ಕೆಬರಿತ್ ಆಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ನಖ್ಖಿ ಕೆಲೆಂ. ಸುರ್ವೆರ್ ತ್ಯಾ ಚಾಳಿಸ್ ದಾದ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಎಕಾ ಫಲಾಣ್ಯಾ ವೆಕ್ತಿಚಿ ವ್ಹಳಕ್ ಕರ್ನ್ ದಿಲಿ (ತೊ ಪ್ರಯೋಗ್ ಕರ‍್ಚ್ಯಾ ಮಿಲ್‌ಗ್ರಾಮಾನ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲೊ ಆಪ್ಲೊ ವೆಕ್ತಿ. ಪ್ರಯೋಗ್ staged ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ತಾಕಾ ಕಳಿತ್ ಆಸ್ಲೆಂ). ಪ್ರಯೋಗಾಂತ್ ಹೆ ವೆಕ್ತಿಕ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಜಾವ್ನ್ ಎಕಾ ಕುಡಾಂತ್ ಕದೆಲಾರ್ ಬಸೊಂಕ್ ಆಸ್ಲೆಂ. ಆನ್ಯೆಕಾ ಕುಡಾಂತ್ ಚಾಳಿಸ್ ದಾದ್ಲ್ಯಾಂಪಯ್ಕಿ ಎಕ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆನೆಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ಕದೆಲಾರ್ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಬಸುಂಕ್ ಆಸ್ಲೆಂ. ತ್ಯಾಚ್ ಕುಡಾಚ್ಯಾ ಆನ್ಯೆಕೆ ಬಗ್ಲೆನ್ ‘ಪ್ರಯೋಗ್ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣ್ ವೆಕ್ತಿ’ ಬಸುನ್ ಆಸ್ಲೊ.

‘ಶಿಕ್ಷಕಾನ್’ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಥಾವ್ನ್‌ಚ್ಚ್ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಕುಡಾಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಕ್ ಸವಾಲಾಂ ವಿಚಾರುಂಕ್ ಆಸ್ಲಿಂ. ತ್ಯಾ ಸವಾಲಾಂಕ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನ್ ಜಾಪ್ ದೀಜೆ. ಸವಾಲಾಕ್ ಸಾರ್ಕಿ ಜಾಪ್ ಮೆಳ್ಳಿ ತರ್, ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ಸವಾಲಾಕ್ ವೆಚೆಂ. ಜಾಪ್ ಚೂಕ್ ತರ್, ಶಿಕ್ಷಕಾನ್ ಆಪ್ಣಾ ಹುಜಿರ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯೊ ಸ್ವಿಚ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಬೋರ್ಡಾವಯ್ಲೊ ಏಕ್ ಸ್ವಿಚ್ ದಾಂಬಿಜೆ. ತೊ ಸ್ವಿಚ್ ವೀಜ್ ಸಕ್ತೆಚೊ ಆನಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನ್ ಬಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವೀಜ್ ಸಕ್ತೆನ್ ಶೊಕ್ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಕದೆಲಾಕ್ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲೊ. ಶಿಕ್ಷಕಾಚ್ಯಾ ಬೋರ‍್ಡಾರ್ 10 ಥಾವ್ನ್ ಅರಂಭ್ ಕರ‍್ನ್, 20, 50… 450 ವೋಲ್ಟ್ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ ತೀಸ್ ಸ್ವಿಚ್ ಆಸ್ಲೆ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನ್ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಹರೆಕೆ ಚೂಕ್ ಜಾಪಿಕ್ ಎಕೆಕ್‌ಚ್ಚ್ ಸ್ವಿಚ್ ಆರೋಹಣ್ ಕ್ರಮಾರ್ ಶಿಕ್ಷಕಾನ್ ದಾಂಬಿಜೆ ಆಸ್ಲಿ. ಹಿ ಪ್ರಯೋಗಾಚಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ.

ಶಿಕ್ಷಕಾನ್ ಪಯ್ಲೆಂ ಸವಾಲ್ ವಿಚಾರ‍್ಲೆಂ ಆನಿ ಆನಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನ್ ಚೂಕ್ ಜಾಪ್ ದಿಲಿ. ಶಿಕ್ಷಕಾನ್ 10 ವೋಲ್ಟಾಂಚಿ ಸ್ವಿಚ್ ದಾಂಬ್ಲಿ. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ದುಕಿನ್ ಬೊಬ್ ಮಾರುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ದುಸ್ರೆಂ ಸವಾಲ್, ಚೂಕ್ ಜಾಪ್ ಆನಿ 20 ವೋಲ್ಟಾಂಚಿ ಸ್ವಿಚ್ ಶಿಕ್ಷಕಾನ್ ದಾಂಬ್ಲಿ. ಪರತ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಚಿ ವ್ಹಡಾ ತಾಳ್ಯಾನ್ ರಡ್ಣೆಂ ಆನಿ ಬೊಬ್ “ನಾಕಾ … ನಾಕಾ … ಪ್ಲೀಸ್ … ರಾವಯ್ …” ತೊ ಆಡ್ದೊಸ್ ಮಾಗೊಂಕ್ ಲಾಗ್ಲೊ. ತಿಸ್ರ್ಯಾ ಸವಾಲಾಚ್ಯೆ ಚೂಕ್ ಜಾಪಿ ಸಂಗಿಂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಚಿ ಬೊಬ್ ಆನಿ ರಡ್ಣೆಂ ಆಕಾಸಾಕ್ ಪಾವ್ಲೆಂ. ತೆಂ ಆಯ್ಕಲ್ಲ್ಯಾ ಶಿಕ್ಷಕಾನ್ ಕುಡಾಚ್ಯಾ ದುಸ್ರೆ ಕುಶಿನ್ ಬಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ, ಆಪ್ಣಾಕ್ ಆದೇಶ್ ದಿಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಪ್ರಯೋಗ್ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕಾ’ ಕುಶಿನ್ ದೀಷ್ಟ್ ಲಾಯ್ಲಿ. ತಾಚ್ಯಾ ತೊಂಡಾರ್ ಅಧಿಕಾರಾಚೊ ಭರ್ಮ್ ಪಳೆವ್ನ್ ಶಿಕ್ಷಕಾನ್ ತಿಸ್ರಿ ಸ್ವಿಚ್ ದಾಂಬ್ಲಿಚ್… ಅಶೆಂ ಬೊಬಾಟ್ ಆನಿ ರಡ್ಣೆಂ ಚಡ್ ಆನಿ ಚಡ್ ಜಾವ್ನ್ ಗೆಲ್ಯಾರೀ, ಹರೆಕೆ ಚೂಕ್ ಜಾಪಿಕ್ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಸ್ವಿಚ್ ದಾಂಬುನ್‌ಚ್ಚ್ ಗೆಲೊ … ಚಾಳೀಸ್ ಜಣಾಂನಿ ಶಿಕ್ಷಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಎಕ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಅನೆಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಪ್ರಯೋಗಾಂತ್ ಭಾಗ್ ಘೆತ್ಲೊ. ಪ್ರಯೋಗ್ ಸಂಪ್ಲೊ. (ಚಾಳಿಸ್ ಜಣಾಂಥಾವ್ನ್ ಪಾಟಾಪಾಟ್ 450 ವೋಲ್ಟ್ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ ವಿಜೆಚೊ ಶೊಕ್ ಘೆತ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಚಿ ಗತ್ ಕಿತೆಂ ಜಾಲಿ? ಥಂಯ್ಸರ್ ವೀಜ್ ಸಕತ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲಿಚ್ಚ್. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪ್ರಯೋಗ್ ಕರ‍್ಪ್ಯಾಂಚೊ ಭಿತರ‍್ಲೊ ವೆಕ್ತಿ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್, ಭೆಷ್ಟೆಂಚ್ ಬೊಬ್ ಮಾರುಂಕ್ ಆನಿ ರಡುಂಕ್ ತಾಕಾ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಹಿಶಾರೊ ದಿಲ್ಲೊ!)

ಹ್ಯಾ ಪ್ರಯೋಗಾಚೆಂ ಫಲಿತಾಂಶ್ ಬೋವ್ ಕುತೂಹಲ್ಬರಿತ್! ತಿನಾಂತ್ ದೋನ್ ವಾಂಟೆ ಶಿಕ್ಷಕಾಂನಿ ತಿಸಾಂತ್ ತೀಸ್‌ಯಿ ಸ್ವಿಚ್ ದಾಂಬ್‌ಲ್ಲ್ಯೊ ಆನಿ ಚಾಳಿಸ್ ಜಣಾಂಪಯ್ಕಿ ಎಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ ಪಯ್ಲಿ ಸ್ವಿಚ್ ದಾಂಬ್ತಾನಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಚಿ ದುಕಿಚಿ ಬೊಬ್ ಆಯ್ಕುನ್ ಪ್ರಯೋಗ್ ರಾವಯಿಲ್ಲೊ ನಾ. ಪ್ರಯೋಗ್ ರಾವಯ್ನಾಸ್ತಾಂ ಮುಂದರುಂಕ್ ‘ಆದೇಶ್’ ಮೆಳ್‌ಲ್ಲ್ಯಾನ್ ದುಕಿಚ್ಯೆ ಬೊಬೆಂಕ್ ಕೆಪ್ಪೆ ಜಾವ್ನ್, ತೆ ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ಆನಿ ಆದೇಶಾಕ್ ವಿಧೇಯ್ ಜಾಲೆ.

ಅಶೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್? ಮನ್ಶ್ಯಾಚೊ ಸ್ವಭಾವ್‌ಚ್ಚ್ ಹೊ? ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ದೊಳೆ ದಾಂಪುನ್ (ಕಾನ್ ಧಾಂಪುನ್) ಖಾಲ್ ಜಾಂವ್ಚೊ ಸ್ವಭಾವ್ ಮನ್ಶ್ಯಾಕ್ ಖಂಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲೊ?

ಮಿಲ್‌ಗ್ರಾಮಾ ಪರ‍್ಮಾಣೆ ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ಸವಾಲ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾಂ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಖಾಲ್ ಜಾಂವ್ಚೊ ಸ್ವಭಾವ್ ಹರೆಕಾ ಮನ್ಶ್ಯಾಥಂಯ್ ಮುಳಾವೆ ರಿತಿರ್ ಆಸಾ.

ಆಮಿ ಭುರ್ಗ್ಯಾಪಣಾರ್ ಥಾವ್ನ್ ಅಶೆಚ್ಚ್…

ಆಮಿ ಭುರ್ಗಿಂ ಆಸ್ತಾಂ, ಆಮ್ಕಾಂ ವ್ಹಡಿಲಾಂಕ್ ಖಾಲ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಶಿಕಯ್ಲೆಂ. ಅವಿಧೇಯ್‌ಪಣ್ ಆನಿ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಚೂಕ್ ಮ್ಹಣ್ ಶಿಕಯ್ಲೆಂ. ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಆನಿ ಪುಸ್ತಕಾಂನಿ ಹೆಂ ವಿಧೇಯ್‌ಪಣ್ ವಾಡಯ್ಲೆಂ ಆನಿ ಅಧಿಕಾರಾರ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಚೂಕ್ ಕೆಲ್ಯಾರೀ, ‘ತೆ ಚೂಕ್ ಕರಿನಾಂತ್’ ಮ್ಹಣ್ ತಾಂಕಾಂ ಸವಾಲ್ ಕರಿನಾಸ್ತಾಂ ರಾವುಂಕ್ ಶಿಕಯ್ಲೆಂ. ವ್ಹಡಿಲಾಂಕ್ ಚಡಿತ್ ಮಾಹೆತ್, ಜ್ಞಾನ್ ಆನಿ ಅನ್ಭೊಗ್ ಆಸಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಲ್ಹಾನ್ಪಣಾರ್ ಅಸಲೆಂ ‘ಸವಾಲಾಂರಹಿತ್ ವಿಧೇಯ್‌ಪಣ್’ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಮ್ಹಣ್ ದಿಸ್ತಾಲೆಂ. ಪುಣ್ ಫಕತ್ತ್ ಹ್ಯಾ ಕಾರಣಾಕ್ ಲಾಗೊನ್, ವ್ಹಡ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್‌ಯಿ ರಾಜಾಂವ್ ಆನಿ ನೈತಿಕತೆಕ್ ಖೊಟ್ ಮಾರ‍್ನ್ ಕುರ್ಡೆಂ ವಿಧೇಯ್‌ಪಣ್ ದಾಕಂವ್ಚೆಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಸವಯೆಚೆಂ ಜಾಲೆಂ.

ಹೆಂ ‘ಕುರ್ಡೆಂ ವಿಧೇಯ್‌ಪಣ್’ ಭಿರಾಂತಿಥಾವ್ನ್ ಉಬ್ಜತಾ. ಭುರ್ಗಿಂ ಆಸ್ತಾಂ, ವ್ಹಡಿಲಾಂಕ್ ವಿಧೇಯ್ ಜಾಯ್ನಾ ತರ್, ಶಿಕ್ಷಾ ಮೆಳ್ತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಭ್ಯೆಂ. ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಮೆಸ್ತ್ರಿಚ್ಯಾ ಮಾರಾಂಚೆಂ ಭ್ಯೆಂ. ಹೆಂಚ್ ಭ್ಯೆಂ ಮುಂದರುನ್ ವಚುನ್ ವಾವ್ರಾ ಥಳಾರ್ ಬೊಸಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಕ್ (ಸಾರ್ಕೆಂ ವಾ ಚೂಕ್) ಖಾಲ್ ಜಾಯ್ನಾ ತರ್, ಕಾಮಾಂತ್ಲೆಂ ನಿಕ್ಳಾಂವ್ಚೆಂ ಭ್ಯೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಕಾಮಾಂತ್ಲೆಂ ನಿಕ್ಳಾಯ್ಲ್ಯಾರ್, ಭೆಕಾರ್ ಜಾತಲೊಂ, ಕುಟ್ಮಾಚೆಂ ಪೋಷಣ್ ಕರುಂಕ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ನಾ… ಅಸಲ್ಯಾ ಸಬಾರ್ ಭಿರಾಂತಿಂಚಿ ಶಿಂಕಳ್ ಆಮ್ಚಿ ಜಿಣಿ.

ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ರಿಸ್ಕೆಚೆಂ?

‘ಸುಧಾರ‍್ಸುನ್ ವ್ಹರ್’, ‘ಒಂತೆ ಅಡ್ಜೆಸ್ಟ್ ಮಲ್ಪುಲೆ’ ಹಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಬೋವ್ ವ್ಹಳ್ಕಿಚಿಂ. ಹರೆಕ್ ದಿಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಬರಿ ಹ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಚೊ ವಾಪರ್ ಚಲ್ತಾ. ಎಕೆ ರಿತಿರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಜಲ್ಮಾಥಾವ್ನ್‌ಚ್ಚ್ ಅಡ್ಜೆಸ್ಟ್ ಕರುಂಕ್ ಶಿಕಯ್ಲಾಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಯೆದೊಳ್‌ಚ್ಚ್ ಆಸ್ತಿತ್ವಾಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಸಂಸ್ರಾಂತ್, ಸಮಾಜಿಂತ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿಂತ್ ಆನಿ ಸಮಡ್ತಿಂತ್ ಆಮಿ ಜಲ್ಮುನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾಂವ್. ಕೊಣೆಂಗೀ ತಯಾರ್ ಕರ್ನ್ ದವರ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ನೆಸ್ಣಾಭಿತರ್ ಆಮ್ಕಾಂಚ್ ಆಮಿ ರಿಗಯ್ಲೆಂ. ವಾಡೊನ್ ಯೆತಾನಾ, ವ್ಹಡಿಲಾಂನಿ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಚೊ ಸೊಂಪೆಪಣಿ ಅರ್ಥ್ ಇತ್ಲೊಚ್ : ‘ಸವಾಲ್ ಕರಿನಾಕಾ, ಸುಧಾರ‍್ಸುನ್ ವ್ಹರ್, ತೊಂಡ್ ಧಾಂಪುನ್ ಸೊಸುನ್ ವ್ಹರ್.’ ಅಶೆಂ ಶೆಂಭರಾಂತ್ ನೊವಾಯ್‌ನೋವ್ ಜಣ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆ ರಿಸ್ಕೆಕ್ ದೆಂವನಾಂತ್. ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ವೆವೆಗ್ಳೆ ರಿತಿಂನಿ ರಿಸ್ಕೆಚೆಂ:

1. ಮುಕಾರ್ ರಾವುಂಕ್ ನಾಕಾ

ನಾಗರಿಕ್ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ‘ತುಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಅಶೆಂ ಕರ್ತಾಯ್?’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್ ಚಡಿತ್ ಮಾಹೆತ್ ಜೊಡ್ಚೆಖಾತಿರ್ ವಿಚಾರ‍್ಚೆಂ ತರೀ, ಚಡಾವತ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಹೆಂ ಸವಾಲ್ ‘ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ಸವಾಲ್’ ಜಾವ್ನ್ ದಿಸ್ತಾ. ಥೊಡೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಜಾಣಾರ‍್ಯಾಂಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಆನಿ ಕೃತ್ಯಾಂ, ಜಾಂವ್ ದಾಕ್ತೆರ್, ಇಜ್ನೆರ್ ವಾ ಪುರ್ವಿತ್ – ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಜ್ಞಾನಾ ಪರ‍್ಮಾಣೆ ಪಿಶೆಪಣ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಕಳೊನ್ ಯೆತನಾ, ತಾಂಕಾಂ ಸವಾಲ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್, ‘ಮೊಜ್ಯಾಕ್ ವ್ಹಡ್ ಬುದ್ವಂತ್ ತುಂ?’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್ ಪಾಟಿಂ ಮೆಳ್ತಾ. ಪಿಡೆನ್ ಘಡೀಸ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಮನ್ಶ್ಯಾಚಿ ನಾಡ್ ಧರ‍್ನ್ ದಾಕ್ತೆರ್ ‘ಹಾಚೆಂ ಆನಿ ಜಾಲೆಂ’ ಮ್ಹಣ್ತನಾ ಪಿಡೆಸ್ತ್ ದೊಳೆ ಉಗ್ತೆ ಕರ‍್ನ್ ‘ದಾಕ್ತೆರಾಬಾ, ಹಾಂವ್ ಜಿವಂತ್ ಆಸಾಂ’ ಮ್ಹಣ್ ಪಿಂರ್ಗಲ್ಯಾರ್, ಬಗ್ಲೆಕ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ ನರ‍್ಸ್ ‘ತೊಂಡ್ ಧಾಂಪ್, ದಾಕ್ತೆರಾಚ್ಯಾಕೀ ತುಕಾ ಚಡಿತ್ ಕಳಿತ್ ಆಸಾ?’ ಮ್ಹಣ್ ಪಿಡೆಸ್ತಾಚೆಂ ತೊಂಡ್ ಧಾಂಪಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ತಮಾಸ್ಯಾಬರಿ. ಇಸ್ಕೊಲ್/ ಕೊಲೆಜಿಂತ್ ಶಿಕ್ಷಕಾಕ್ ಸವಾಲ್ ವಿಚಾರ‍್ನ್ ಶಿಕ್ಷಾ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲೊ ಅನ್ಭೊಗ್ ಮೊಸ್ತು ಜಣಾಂಕ್ ಆಸಾ. ಚಡಾವತ್ ಜಣಾಂಕ್ ಅಸಲಿ ರಿಸ್ಕ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ನಾಕಾ, ದೆಕುನ್ ಸವಾಲಾಕ್ ರಜಾ ದಿತಾತ್.

2. ಲಜೆಕ್ ಪಡ್ಚಿ ಭಿರಾಂತ್

ಜಾಯ್ತೆ ಜಣ್ ಸವಾಲ್ ವಿಚಾರ‍್ನ್ ಲಜೆಕ್ ಪಡ್ಚೆ ನಾಲಿಸಾಯೆಥಾವ್ನ್ ಬಚಾವ್ ಜಾಂವ್ಚೆಖಾತಿರ್ ಸವಾಲ್‌ಚ್ಚ್ ವಿಚಾರಿನಾಂತ್. ರಸ್ತ್ಯಾರ್ ಸಂಚಾರಿ ಪೊಲಿಸಾಂನಿ ಧರ‍್ನ್ ರಾವಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್, ಆಮಿ ಪ್ರತಿರೋಧ್ ದಾಕಂವ್ಕ್ ‘ಅಶೆಂ ಕರ‍್ಚೆಂ ಸಾರ್ಕೆಂ ನ್ಹಯ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ರಾಜಾಂವ್ ದಿತನಾ, ‘ಟ್ರಾಫಿಕ್ ನಿಯಮಾಂಚಿ ಸಮ್ಜಣಿ ನಾತ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ತುಕಾ ಕೊಣೆ ಲೈಸನ್ಸ್ ದಿಲ್ಲೆಂ? ಕಾನೂನ್ ಕಿತೆಂ ಸಾಂಗ್ತಾ ಕಳಿತ್ ಆಸಾ ತುಕಾ?’ ಮ್ಹಣ್ ಕಾನುನಾವಿಶಿಂ ಉಲಯ್ತಾನಾ, ತ್ಯಾ ವಿಶಿಂ ಮಾಹೆತ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಆಮ್ಕಾಂ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ನ್ ಲಜೆಕ್ ಪಡ್ಚೊ ಸಂದರ್ಭ್ ಉದೆತಾ. ದೆಕುನ್ ‘ತೊಂಡ್ ಧಾಂಪುನ್’ ಪೊಲಿಸಾಂನಿ ವಿಚಾರ್‌ಲ್ಲೊ ದಂಢ್ ಭರುನ್ ಮುಕಾರ್ ವೆಚೆಂಚ್ ಬರೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಸಬಾರಾಂಚೆಂ ಚಿಂತಾಪ್. ಕಸಲ್ಯಾಯ್ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ವಾ ಅತ್ಮಿಕ್ ಸಂಗ್ತಿ ವಿಷ್ಯಾಂತ್ ಪುರ್ವಿತಾಲಾಗಿಂ ಸವಾಲ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್, ‘ದೊತೊರ‍್ನ್ ಶಿಕ್‌ಲ್ಲಿ ವಿಸ್ರುಂಕ್? ಪವಿತ್ರ್‌ಸಭೆಚೆಂ ಕಾನೂನ್ ಆನಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ್ ಕಿತೆಂ ಸಾಂಗ್ತಾ ಜಾಣಾಂಯ್?’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್ ಪಾಟಿಂ ಉಡಯ್ತಾನಾ, ಮುಳಾವಿಂ ಮಾಗ್ಣಿಂಚ್ ಸಾರ್ಕೆಂ ಕಳಿತ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲ್ಯಾನ್, ವಿಷಯ್ ಮುಂದರಿನಾಸ್ತಾಂ ತುಂ ಬಗ್ಲೆಕ್ ಸಾರ‍್ತಾಯ್. ಪಾವನಾತ್ಲ್ಯಾಕ್, ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ಆಯ್ತಾರಾ ‘ತುಜೊ ಪೂತ್/ ಧುವ್ ಭಾರಿ ಸವಾಲಾಂ ಕರುಂಕ್ ಶಿಕ್ಲಾ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ದೂರ್ ಆವಯ್-ಬಾಪಯ್‌ಲಾಗಿಂ.

3.ಕಾಸಾಕ್ ಪ್ರೇಜನ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸಿನಿಕ್‌ಪಣ್

ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ವೇಳ್ ವಿಭಾಡ್ಚೆಂ ಆನಿ ಕಾಸಾಚೆಂ ಪ್ರೇಜನ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೆಂ ಕಾಮ್. ಹಾಕಾ ವೆವೆಗ್ಳಿಂ ಕಾರಣಾಂ ಆಸ್ಯೆತ್. ಹಾಚ್ಯೆ ಆದಿಂ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಸವಾಲಾಂಕ್ ಕೊಣೆಂಯ್ ಗುಮಾನ್ ದೀಂವ್ಕ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಏಕ್. ಆನ್ಯೆಕ್ ಕಾರಣ್, ‘ಕಿತ್ಲೆಂ ಸವಾಲ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್‌ಯಿ ಸುಣ್ಯಾಚಿ ಶಿಮ್ಟಿ ವಾಂಕ್ಡಿಚ್ಚ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸಿನಿಕ್‌ಪಣ್. ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ನ್ ಪಾಡ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾಕೀ, ತೊಂಡ್ ಧಾಂಪುನ್ ಸಮಾಧಾನ್ ಸಾಂಬಾಳ್ಚೆಂ ಬರೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಚಿಂತಾಪ್‌ಯಿ ಆಸ್ತಾ. ಅವ್ಘಡಾಂತ್ ಘಾಯೆವ್ನ್ ಪಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಚಿ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕರುಂಕ್ ಮುಕಾರ್ ಸರ‍್ಲ್ಯಾರ್, ಲಫ್ಡ್ಯಾಂಕ್ ಶಿರ್ಕೊನ್ ‘ಕೋಡ್ತ್-ಕಛೇರಿ ಮ್ಹಣ್ ಭಂವೊಂಕ್ ಪಡ್ತಾ’, ತಾಚೆ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಖರ್ಚುಂಕ್ ವೇಳ್ ಕೊಣಾಲಾಗಿಂ ಆಸಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ರಾಜಾಂವ್‌ಚ್ಚ್ ಹಾಂಗಾಸರ್‌ಯಿ ಕಾಮ್ ಕರ‍್ತಾ.

4. ಕಷ್ಟಾಂನಿ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲೆಂ ಬರೆಂ ನಾಂವ್ ಹೊಗ್ಡಾಂವ್ಚಿ ಭಿರಾಂತ್

ಜಿಣ್ಯೆಂತ್ ಬರೆಂ ನಾಂವ್ ಜೊಡ್ಚೆಂ ಸುಲಭ್ ನ್ಹಯ್. ಪುಣ್ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲೆಂ ಬರೆಂ ನಾಂವ್ ವಿಭಾಡುಂಕ್ ಏಕ್ ಘಡಿತ್ ಪಾವ್ತಾ ಜಶೆಂ ಧವ್ಯಾ ಲುಗ್ಟಾಚೆರ್ ಏಕ್ ಕಾಳೊ ತಿಬೊ ಪಾವ್ತಾ ತಶೆಂ. ಚಾರ್ ಜಣಾಂ ಮುಕಾರ್ ಪಾಡ್ ನಾಂವ್ ಜೊಡುಂಕ್ ಕೊಣಾಕ್‌ಚ್ಚ್ ಮನ್ ನಾ. ಉದ್ಯೋಗಾಂತ್, ಸಮಾಜಿಂತ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿಂತ್ ವಾ ಸಮಡ್ತಿಂತ್ ಸವಾಲ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್, ಸವಾಲ್ ಕರಿನಾತ್ಲ್ಯಾ ‘ಬಹುಸಂಕ್ಯಾತ್’ ಲೊಕಾಥಾವ್ನ್ ‘ರೆಬೆಲ್’ ಪದ್ವಿ ಜೊಡ್ಚಿ ಸಾಧ್ಯತಾ ಚಡಿತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾನ್, ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ನಾಕಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ನಿರ್ಧಾರ್. ಧಾರ್ಮಿಕ್ ವರ್ತುಲಾಂನಿ ‘ಕ್ರಿಟಿಕಲ್’ ಸ್ವಭಾವ್ ತುಂ ಏಕ್ ನಾಸ್ತಿಕ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾಕ್ ಸರಿ ಕರ‍್ಚಿ ಸಾಧ್ಯತಾ ಆಸಾ. ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚ್ಯಾ ವೆಕ್ತಿಸಂಗಿಂ ಸಹಮತ್ ದಾಕಂವ್ಕ್, ತಾಕಾ ಮೆಳೊಂಕ್ ಆನಿ ಇಷ್ಟಾಗತ್ ಜೊಡುಂಕ್ ‘ಹೆರ್ ಕಿತೆಂ ಚಿಂತಿತ್?’ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಕಾವ್ಜೆಣಿ ಜಾಯ್ತ್ಯಾಂಕ್ ಭೊಗ್ತಾ.

ಕಶೆಂ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ?

ಭೊಗ್ಣಾಂ ಆನಿ ಸಿಂತಿಮೆಂತಾಂನಿ ಪಿಗಳ್ನ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಬರ‍್ಯಾ ಫಲಿತಾಂಶಾಕ್ ವ್ಹರಿನಾ. ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಜಾಪಿ ಜೊಡುಂಕ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಮೊವಾಳಾಯೆನ್ ಆನಿ ಖಾಲ್ತೆಪಣಾನ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಗರ್ಜೆಚೆಂ. ‘ತುಮಿ ಆಮ್ಕಾಂ ಮಾಂಕೊಡ್ ಕರ‍್ನ್ ಆಸಾತ್’ ಮ್ಹಣ್ ಆಕ್ಷೇಪ್ ಉಚಾರ‍್ಚ್ಯಾ ಬದ್ಲಾಕ್, ‘ತುಮಿ ಉಲಯಿಲ್ಲ್ಯಾಚೊ/ ಕೆಲ್ಲ್ಯೆವಿಶಿಂ ಥೊಡೊ ವಿವರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿಯಾ’ ಮ್ಹಣ್ ವಿಚಾರ‍್ಚೆಂ ಚಡಿತ್ ಬರೆಂ. ಇತ್ಲ್ಯಾರ್ ವಿಷಯ್ ಸಂಪನಾ. ದಿಲ್ಲೊ ವಿವರ್ ರಾಜಾಂವಿಕ್ ನ್ಹಯ್ ಆನಿ ಅರ್ಧೊಕುರೊ ಆಸತ್ ತರ್, ‘ಹಾಂವೆಂ ಸಮ್ಜಲ್ಲೆಬರಿ ತುವೆಂ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಚೊ ಮತ್ಲಭ್ ಹೊ. ತರೀ, ಮೊಜ್ಯಾ ಸವಾಲಾಕ್ ರಾಜಾಂವಿಕ್ ಜಾಪ್ ಹಿ ನ್ಹಯ್’ ಮ್ಹಣ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಮುಂದರಿಯೆತ್. ಅಸಲ್ಯಾ ಸವಾಲಾಂಕ್ ರಾಜಾಂವಿಕ್ ಜಾಪಿ ಬದ್ಲಾಕ್, ವೈಯಕ್ತಿಕ್ ಆಕ್ರಮಣ್, ರಾಗ್, ಸೊವೆ-ಶಿರಾಪ್ ಪಾಟಿಂ ಯೆತಿತ್ ತರ್, ಥಂಯ್ಸರ್ ಲಫ್ಡೆ ಆಸಾತ್ ಮ್ಹಣ್ ಸಮ್ಜುಂಚೆಂ.

ಖಂಚ್ಯಾ ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ?

ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ಖಾಲ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಮನ್ಶ್ಯಾಚ್ಯೆ ದಿಸ್ಪಡ್ತೆ ಜಿಣಿಯೆಚೆಂ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ನೇಮ್. ತ್ಯೆಚ್‌ಪರಿಂ ರಾಜಾಂವ್‌ಯಿ ಮನ್ಶ್ಯಾಜಿವಿತಾಚೆಂ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ನೇಮ್. ಖಂಚೊಯ್ ಅಧಿಕಾರ್ ರಾಜಾಂವಾಕ್ ವಿರೋಧ್ ವೆತಾ ತರ್, ತೊ ಸವಾಲ್ ಕರಿಜೆ ಪಡ್ತಾ. ಸವಾಲ್ ಫಕತ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆ ಮಝೆಖಾತಿರ್ ನ್ಹಯ್, ಜಾಪಿ ಸೊಧ್ಚ್ಯಾಕ್ ಆನಿ ಅರಾಜಾಂವಿಕ್ ತರ್, ವಿರೋಧ್ ಕರ‍್ಚ್ಯಾಕ್. ಸಮಾಜ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ರಾಷ್ಟ್ರ್, ಸಮಡ್ತ್ – ಹೆ ಖಂಚೆಯ್ ಅಧಿಕಾರ್ ರಾಜಾಂವಾಥಾವ್ನ್ ಭಾಯ್ರ್ ನ್ಹಯ್.

ದೆವೊತ್ ಕುಟ್ಮಾಂತ್ ವಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಬಾರಾಂಕ್ ಭಾವಾರ್ಥ್ ಆನಿ ಸಮಡ್ತಿವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಬೋವ್ ಕಷ್ಟಾಂಚೆಂ. ಫಾಮಾದ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಐನ್‌ಸ್ಟೈನಾನ್ 1954 ವೆರ್ ಲಿಕ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಭಾವಾರ್ಥ್ ಆನಿ ಸಮಡ್ತ್’ ಲೇಖನಾಂತ್ಲಿಂ, “ವಿಜ್ಞಾನ್ ಭಾವಾರ್ಥಾವಿಣೆ ಥೊಂಟೆಂ; ಭಾವಾರ್ಥ್ ವಿಜ್ಞಾನಾವಿಣೆ ಕುರ್ಡೊ” ಮ್ಹಳ್ಳಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಬೋವ್ ಅರ್ಥಾಭರಿತ್. ಪಾಪಾ ಜುವಾಂವ್ ಪಾವ್ಲ್ ದುಸ್ರ್ಯಾನ್ 1992 ವೆರ್ ಪಾಟಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಭಾವಾರ್ಥ್ ಆನಿ ರಾಜಾಂವ್’ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ವಿಶ್ವಪತ್ರಾಂತ್ ಲಿಕ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ: “ಭಾವಾರ್ಥ್ ಆನಿ ರಾಜಾಂವ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ದೋನ್ ಪಾಕಾಟ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಆಧಾರಾರ್ ಮನಿಸ್ ಸತಾಚಿಂ ಸೊಧ್ನಾಂ ಚಲಯ್ತಾ”. ರಾಜಾಂವ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೊ ಭಾವಾರ್ಥ್ ಫಿತಿಸ್ಪಣಾಕ್ ಪಾವಯ್ತಾ, ಭಾವಾರ್ಥ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೆಂ ರಾಜಾಂವ್ ಶೂನ್ಯತೆಕ್ ಆಪವ್ನ್ ವ್ಹರ‍್ತಾ ಮ್ಹಣ್ ತಾಣೆ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ.

ಭ್ಯೆಂ-ಭಿರಾಂತ್ ನ್ಹಯ್, ಮಾನ್ ಆನಿ ಗೌರವ್

ಆಮ್ಚೊ ಪೆಲೊ, ಸಂಬಂಧ್, ವ್ಹಡಿಲಾಂ, ಸಮಾಜ್, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಮಡ್ತ್ ಆನಿ ದೇವ್ – ಹಾಂತುಂ ಸಕ್ಡಾಂತ್‌ಯಿ ಅಧಿಕಾರಾಚೊ ವಾಂಟೊ ಆಸಾಚ್ಚ್. ಪುಣ್ ವಿಪರ‍್ಯಾಸ್ ಹೊ ಕೀ ಹ್ಯಾ ಅಧಿಕಾರಾಕ್ ಆಮಿ ಭಿಯೆತಾಂವ್. ಹಾಂಚೆಲಾಗಿಂ ಆಮ್ಚೊ ಸಂಬಂಧ್ ಬ್ಯೆಂ-ಭಿರಾಂತಿನ್ ಭರ‍್ಲಲೊ. ವ್ಹಡಿಲಾಂಕ್ ಖಾಲ್ ಜಾಯ್ನಾ ತರ್, ತೊ ಶಿಕ್ಷಾ ದಿತಲೊ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಭ್ಯೆಂ; ಸಮಾಜಿಕ್ ಖಾಲ್ ಜಾಯ್ನಾ ತರ್, ಸಮಾಜ್ ಬಹಿಷ್ಕೃತ್ ಕರಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಭ್ಯೆಂ; ಸಂಸ್ಕೃತಿಕ್ ವಿರೋಧ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ನಾಂವಾಂ ಆಪಯ್ತಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಭ್ಯೆಂ; ಸಮಡ್ತಿಕ್ ಸವಾಲ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಸಮಡ್ತಿಥಾವ್ನ್ ಭಾಯ್ರ್ ಘಾಲ್ತಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಭ್ಯೆಂ ಆನಿ ದೆವಾವಿಶಿಂ ಸವಾಲ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ದೇವ್ ಯೆಮ್ಕೊಂಡಾಂತ್ ಲಾಸಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ವ್ಹಡ್ ಭ್ಯೆಂ. ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಹೊ ಖಂಚೊಯ್ ಅಧಿಕಾರ್ ಧಿಕ್ಕರ‍್ಸುಂಚೊ ಬಿಲ್ಕುಲ್ ನ್ಹಯ್. ಹ್ಯಾ ಸರ್ವಾಂಸಂಗಿಂ ಆಸಜೆ ಭ್ಯೆಂ-ಭಿರಾಂತಿಚೊ ಸಂಬಂಧ್ ನ್ಹಯ್, ಮಾನ್-ಗೌರವಾಚೊ ಆನಿ ಮೊಗಾಚೊ ಸಂಬಂಧ್. ತವಳ್ ಸವಾಲ್ ಕರ‍್ಚ್ಯಾಕ್ ಆನಿ ಜಾಪ್ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾಕ್ – ದೊಗಾಂಯ್ಕಿ ಕಾಂಯ್ಚ್ ಹರ್ಕತ್ ಆಸ್ಚಿ ನಾ ನ್ಹಯ್?

► ಚೇತನ್, ಕಾಪುಚಿನ್