ಕಾರಾಣೊ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಎಕಾ ಜಾತಿಚೆಂ ತಣ್, ಪುಣ್ ತೆಂ ತಣ್ ಏಕ್ ವಿಶಿಷ್ಟ್ ಗೂಣ್ ಆನಿ ಸಕತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾವರ್ವಿಂ ತಾಕಾ ಕೊಣೀ ಮನಿಸ್ ವಳ್ಕಾನಾಸ್ತಾನಾ ಆಸೊಂಕ್ ಕಾರಣ್ಂಚ್ ನಾಂ. ಕಾಂದ್ಯಾ ವಯ್ರ್ ಏಕ್ ಪಾನ್ ಆನಿ ಪಾನಾ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಪಾನ್, ಆಸೊನ್ ಏಕ್ ವಾಲ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ತಾಕಾ ಝಡ್‌ಯ್ ಮ್ಹಣ್ಯೆತ್, ತಾಕಾ ವಾಲಿಚೆ ವರ್ಗಾಕ್‌ಯ್ ಸೆರ್ವೊವ್ಯೆತ್. ತರೀ ಪಾತಿಯಾಂ ನಾಂತ್ ಮ್ಹಣ್ ತಣ್ ನ್ಹಯ್ ಮ್ಹಣೊಂಕೀ ಸಾಧ್ಯ್ ನಾ. ದೆಕುನ್ ತೆಂ ತಣ್ ವಿಶಿಷ್ಟ್. ಕಾರಾಣೊ ತಣಾಚ್ಯಾ ಸಾಂಗಾತ್ಪಣಾನ್ ಕಿರ್ಲೊನ್ ವಾಡ್ತಾ. ಚಡಾವತ್ ಗಾದ್ಯಾ ಮೆರೆಂನಿ, ಕಡ್ಸ್ಯಾ ಬಗ್ಲೆನಿ ನಿರಂತರ್ ವಾಳ್ಚ್ಯಾ ಉದ್ಕಾ ತೊಡಾಂನಿ ಕಾರಾಣೊ ವಸ್ತಿ ಕರ‍್ತಾ. ಗಾದ್ಯಾ ಮೆರೆಂನಿ ಕಿರ್ಲೊನ್ ವಾಡ್ಚ್ಯಾ ಕಾರಾಣ್ಯಾಕ್ ತುಳು ಭಾಸೆಂತ್ ತಿಮಾರೆ ಪದ್ಫೆ, ಕನ್ನಡ ಭಾಸೆಂತ್ ಗದ್ದೆ ಒರಗ, ತಶೆಂಚ್ ಉಂದ್ರಾಕಾನಾ ಬರಿಂ ಏಕ್‌ಚ್ ಪಾನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾನ್ ತಾಕಾ ಒಂದೆಲಗಯ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಸಂಸ್ಕೃತಾಂತ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಕ್ ‘ಮಂಡೂಕ ಪರ್ನಿ’ ಮ್ಹಣ್ ವೊಲಾಯ್ತಾತ್. ವಿವಿಧ್ ಕಾರಾಣಾಂಕ್ ಲಾಗುನ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಕ್ ವಿವಿಧ್ ನಾಂವಾಂನಿ ವಳ್ಕತಾತ್. ಮೆದುಳು ವರ್ದಕಯ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್.
ಝಡ್ ಪಾಲ್ಯಾಂಚೊ ವಯ್ಜ್ :
ಆಯುರ್ವೇದಿಕ್ ಶಾಸ್ತಿರಾಂತ್ ಕಾರಾಣೊ ಮೊಟೊ ಪಾತ್ರ್ ಘೆವ್ನ್ ಆಸಾ. ತಳೀಯ್ ಭಾಸೆಂತ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಕ್ ತಿಮಾರೊಯಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಇಂಗ್ಲೀಷಾಂತ್ ಹಾಕಾ ಪೆನ್ನಿವಾರ್ಟ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಇಂಡೊನೇಷಿಯಾಂತ್ ಕಾರಾಣೊ ಸಾಮಾನ್ಯ್ ರಾಂದ್ವಯ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾಪಾರ‍್ತಾತ್. ಪೆನ್ನಿ ವಾರ್ಟ್ ಹಾಂತುಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ‘ಟ್ರೈಟಿರ್ಪಿ ನಾಯ್ಡ್’ ಮ್ಹಳ್ಳಿಂ ಪ್ರಮುಕ್ ರಾಸಾಯನಿಕ್ ಅಂಶ್ ವಿಂಗಡ್ ಕರ‍್ನ್ ಆಯುರ್ವೇದಿಕ್ ವಕ್ತಾಂತ್ ಉಪೇಗ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಹೆಂ ವಕಾತ್ ಮತ್‌ಹೀನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಚಡ್ ಶಿಫಾರಸ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಶಿರೊ ಅಸ್ಕತ್ ಜಾವ್ನ್ ತಶೆಂಚ್ ಉಗ್ಡಾಸ್ ವಿಸ್ರೊಂಚ್ಯಾ ಪಿಡೆಸ್ತಾಂಕ್ ಹೆಂ ಭರ್ವಶ್ಯಾಚೆಂ ಕೀರ್ಣ್, ಮೆಂದ್ವಾಚ್ಯಾ ವಾವ್ರಾ ಸಂಬಂಧಿತ್ ಮ್ಹಣ್ಜೆ, ಮುರ್ಲುಕ್, ಮತ್ ಅಸ್ತಿರತಾ, ಸ್ಮರಣ್ ಸಕ್ತೆಚೆಂ ಉಣೆಂಪಣ್, ಶಬ್ಧಕೋಶಾಚೆ ನಿಯಂತ್ರಣಾಕ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚಿಂ ಅಯುರ್ವೆದಿಕ್ ವಕ್ತಾಂ ಉಪೇಗ್ ಕರ‍್ತಾತ್.
ಹೋಮಿಯೊಪತಿಕ್ ವೈದ್ಯ ಪದ್ದತಿಂತ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ, ಹೈಡ್ರೋಕೋಟಿಯೆಲ್ ವಸಿಯಾಟಿಕಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ವಕ್ತಾಕ್ ಸತ್ವಾಭರಿತ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಅನಿ ಕಾತಿ ಪಿಡೆಕ್, ಕೊರ್ಜಿಚಾ ಪಿಡೆಂಕ್ ಉಪೇಗ್ ಕರ‍್ತಾತ್.
ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಕಾರ್ಯಾಂನಿ ಕಾರಾಣೊ :
ಮೊಂತಿ ಫೆಸ್ತಾ ದಿಸಾ ನವೆಂ ಜೆವ್ತಾನಾ, ಹಿಂದ್ವಾಂಚ್ಯಾ ‘ಪುದ್ದರ್’ ಜೆವ್ಣಾಕ್, ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಕಾರ್ಯಾಂಕ್ ಕಾರಾಣೊ ಏಕ್ ಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ್ ವಸ್ತ್ ಜಾವ್ನ್ ಉಪೆಗ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಶ್ಹೆರಾಂನಿ ಕೊಂಕ್ಣ್ಯಾಂಚೆ, ಆನಿ ಭ್ರಾಹ್ಮಾಣಾಂಚೆ ಸಾರ‍್ವಜಣಿಕ್ ಜೆವ್ಣಾಂನಿ ಕಾರಾಣೊ ಚಟ್ನಿ ಕಡ್ಡಾಯ್ ಉಪೇಗ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಶ್ಹೆರಾಂತ್ ವೊಡ್ತಾಂನಿ, ಹಿಂದ್ವಾಚ್ಯಾ ತುಲಸೀ ಕಟ್ಟ್ಯಾನಿ ಕಾರಾಣೊ ವಾಡಯ್ಲೊಲೊ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾ.
ಕಾರಾಣ್ಯಾಚೆಂ ಅಸ್ತಿತ್ವ್ :
ಕಾರಾಣ್ಯಾಚಿಂ ಪಾನಾಂ ಮನ್ಶಾಚ್ಯಾ ಮೆಂದ್ವಾಚ್ಯಾ ಆಕಾರಾನ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಹಾಕಾ ಭ್ರಾಹ್ಮೀ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಕಾರಾಣ್ಯಾಚೆಂ ತೇಲ್ ‘ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ತೈಲಾ’ ಭಾರೀ ಫಾಮಾದ್. ಭಾರತ್ ದೇಸ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚೆಂ ‘ಕುಳಾರ್’ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ತಶೆಂಚ್ ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಇಂಡೋನೇಷಿಯಾಂತ್ ಚಡ್ ಮಾಪಾನ್ ಕಾರಾಣೊ ಉತ್ಪತ್ತ್ ಕರ‍್ತಾತ್ ಆನಿ ವಾಪಾರ‍್ತಾತ್. ಆದಿಂ ಹಳ್ಳ್ಯಾಂನಿ, ಘರಾಂತ್ ಕಾಂಯ್ಚ್ ನಿಸ್ತ್ಯಾಕ್ ನಾತ್ಲ್ಯಾರ್ ಕಾರಾಣೊ ತೊ ಜಾಗೊ ಭರ‍್ತಿ ಕರ‍್ತಾಲೊ.
ಕಾರಾಣ್ಯಾಂತ್ ವಿವಿಧ್ ಥರಾಚೆಂ ವಕ್ತಾಂ ಸಕತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆ ವರ್ವಿಂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ್ ಜಾವ್ನ್‌ಯೀ ಸಾಭೀತ್ ಜಾಲಾ. ಸಾರ್ಕಿ ನೀದ್ ಪಡಾನಾತ್ಲ್ಯಾಂನಿ. ಕಾರಾಣ್ಯಾಂತ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲೆ ಗುಳಿಯೊ ಸೆವ್ಲ್ಯಾರ್ ಬರೀ ನೀದ್ ಪಡ್ತಾ. ಕಾರಾಣ್ಯಾಚೆಂ ತೇಲ್‌ಯಿ ಮಾತ್ಯಾಕ್ ಥಂಡಾಯಿ ದಿತಾ. ಶಿರಾಂಚಿ ನಿಶಕ್ತಿ, ಕಾವ್ಜೆಣಿ, ದಬಾವ್, ತಕ್ಲಿ ಪಡಾಪಡ್ ಹಾಕಾ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚೊ ಕಸಾಯ್ ಬರೊ.
ಕಾರಾಣ್ಯಾ ವಾಲಿ ಧುವ್ನ್ ಪಾನಾ ಸಮೇತ್ ರೋಸ್ ಕಾಡ್ನ್ ಇಲ್ಲೆಂ ತೂಪ್ ಆನಿ ಮೊಂವ್ ಭರ‍್ಸುನ್ ನಿರಾಳ್ ಪೊಟಾಕ್ ಪಿಯೆಲ್ಯಾರ್, ಕೇಸ್ ಝಡ್ಚೆಂ, ಕೇಸ್ ಧವೆಂ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಆಡಾವ್ಯೆತ್. ಬಾಳ್ತಿಂಕ್ ಜಿರೆಂ ಪಿಟೊ ಆನಿ ಕಾರಾಣೊ ಸುಕೊವ್ನ್ ಪಿಟೊ ಕರ‍್ನ್, ದೂದಾಂತ್ ಭರ‍್ಸುನ್ ದಿಲ್ಯಾರ್ ಚಿವೆ ದೂದ್ ವೃದ್ಧಿ ಜಾತಾ. ಬೂದಿಚ್ಯಾ ವಾಡಾವಳಿಕ್ ಉಪ್ಕಾರ‍್ತಾ ದೆಕುನ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಕ್ ‘ಸರಸ್ವತಿ’ ಸೊಪ್ಪುಯಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಪಿಂತಾಚಿ ಧೊಶಿ ಆಸಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಕಾರಾಣೊ ಚಿಕ್ಕೆಂ ವಾಯ್ಟ್ ದೆಕುನ್ ತಾಣಿ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚಿ ಚಟ್ನಿ ಸಕಾಳಿಂ ಮಾತ್ರ್ ಖಾಯ್ಜೆ, ದನ್ಪಾರಾಂ ವೊತಾಚ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಆನಿ ಸಾಂಜೆರ್ ಸೆಂವ್ಚೆಂ ಆಡಾಯ್ಜೆ.
ಖಾಣ್ ಜಾವ್ನ್ ಕಾರಾಣೊ :
ಕಾರಾಣೊ ಸ್ಮರಣ್ ಸಕ್ತೆಚೆಂ ವೃದ್ಧಿ ಕರ‍್ಚ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ಏಕ್ ವಕಾತ್ ತಶೆಂ ಖಾಣಾ ರೂಪಾನ್ ರಚ್ಲಾಂ. ಆದಿಂ ಥಾವ್ನ್ ಆಜ್ ಮ್ಹಣಾಸರ್ ಥೊಡ್ಯಾ ಜಣಾಂನಿ ತರೀ ಹಾಚೊ ಬರೊ ಉಪೆಗ್ ಕೆಲಾ. ಕಾರಾಣೊ ಪಾಳಾಂ ಸಮೇತ್ ವಾಲಿ ಬುಡ್ಡುನ್ ನಿತಳ್ ಕರ‍್ನ್ ಶಿಂದುನ್ ಇಲ್ಲೆಶೆಂ ಗೊಡ್ ಘಾಲುನ್ ಸುಕೆಂ ಕರ‍್ಯೆತ್, ವಾನಾರ್ ಘಾಲ್ನ್ ವಾಟುನ್, ಇಲ್ಲೆಂ ಬೊಡ್ತಂಬೊ ಹುನ್ ಶಿತ್ ಗಾಲುನ್ ವಾಟುನ್ ಚಟ್ನಿ ಕರ‍್ಯೆತ್. ವಾನ್ ಧುವ್ನ್ ಪಾತಳ್ ಕಡಿ ಕರ‍್ಯೆತ್ ಆನಿಕೀ ಮುಂದರುನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್, ಸೂಪ್, ಕಸಾಯ್ ಕರ‍್ಯೆತ್. ಕಾರಾಣೊ ಸುಕೊವ್ನ್ ದೋನ್ ಕುಲೆರ್‌ಬರ್ ಪಿಟೊ ಮೊಂವ್ ಆನಿ ಗಾಯ್ಚೆ ತೂಪ್ ಭರ‍್ಸುನ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಆನಿ ಚಿವೆಚೆಂ ದೂದ್ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಬಾಳ್ತಿಂಕ್ ದಿವ್ಯೆತ್. ಫುಂಕ್ಯಾಕ್ ಕಿರ್ಲೊನ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ಪರ್ಮಾಣೆ ವಾಡ್ಚೊ ಕಾರಾಣೊ ‘ಭಲಾಯ್ಕೆಚೆಂ ಅಮೃತ್’ ತಶೆಂಚ್ ‘ಪಾಲ್ಯಾ ವರ್ಗಾಚೊ ವಯ್ಜ್’ ಮ್ಹಣ್‌ಚ್ ನಾಂವಾಡ್ಲಾ. ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಂತ್ ಜಾಯ್ ತಿತ್ಲೊ ಉಪೆಗ್ ಕೆಲ್ಲೊ ಆನಿ ಅನ್ಭೋಗ್ ದಿಲ್ಲೊ ಕಾರಾಣೊ, ಎದೊಳ್ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಭಲಾಯ್ಕೆಕೀ ಏಕ್ ಅಪೂರ್ವ್ ಕಾರಣ್ ಜಾಲಾ ಮ್ಹಣೊಂಕ್ ಸಂತೊಸ್ ಪಾವ್ತಾಂ. ಸಾವಯವ್ ಸಾರೆಂ, ಶೆಣ್ ಆನಿ ಮಾಸಾಳ್ ಮಾತಿ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಥಂಯ್ ಕೊಣೆಂಯ್ ಕಾರಾಣೊ ವಾಡೊವ್ಯೆತ್. ತೊ ಕಾಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ತಿತ್ಲೊ ಚಡ್ ಪಾಕ್ಳೆತಾ. ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ಪಿಡೇಸ್ತಾಂಕ್ ಕಾರಾಣೊ ದಿವ್ಯೆತ್.
ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಂತ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚೊ ಸಂಬಂಧ್ :
ಹೆಂ ಲೇಕನ್ ಬರೊಂವ್ಕ್ ಎಕಾ ವಾಟೆನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ತರ್ ಕಾರಾಣೊಚ್ ಕಾರಣ್. ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಲ್ಹಾನ್ಪಣಾರ್ ಹಫ್ತ್ಯಾಂತ್ ಕನಿಷ್ಟ್ ತೀನ್ ಚಾರ್ ಜೆವ್ಣಾಂಕ್ ಕಾರಾಣೊ ಹಾಜರ್ ಆಸ್ತಾಲೊ. ಎಕಾ ವೆಳಾಕ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚಿ ಜಿವಿ ಚೆಟ್ನಿ ತರ್, ಅನ್ಯೇಕಾ ಪಾವ್ಟಿಂ ಶಿತಾಕ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚಿ ಕಡಿ ಆಸ್ತೆಲಿ. ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಮಾಸ್ ಮಾಸ್ಳಿ ಉಣಿ, ಕೆದಾಳಾಯಿ ರಾಂದ್ವಯಿ ನಿಸ್ತೆಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಮಧೆಂ ಮಧೆಂ, ಕೆಳ್ಯಾ ಬೊಂಡಿ, ಕಾರಾಣೊ, ಕಾಂಡಿ, ಹಾಂಚೆಂ ನಿಸ್ತೆಂ ಬರೆಂ ಜಾತೆಲೆಂ ಆನಿ ತೆಂ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಅನಿವಾರ್ಯ್. ಆಮ್ಕಾಂ ತೀನ್ ಬೆಳಿಂ ಕರ‍್ಚೆಂ ಗಾದೆ, ಬಾಂಯೊಂ, ತಳಿಂ, ಮಾಮೂಲು ತೊಡಾಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ಕಾರಾಣ್ಯಾಕ್ ವಸ್ತಿ ಕರುಂಕ್ ಬರೊ ಆವ್ಕಾಸ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ. ಬಾರಾ ಮಹಿನೆಯಿ ಕಾರಾಣೊ ಪಾಕ್ಳೆವ್ನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ. ಭಾಜಿಯೆ ಕಳ್ ತ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಪ್ರಮುಖ್ ರಾಂದ್ವಯ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ತ್ಯಾ ಕಳಾಂತೀ ಬರೊ ಕಾರಾಣೊ ವಾಡ್ತಾಲೊ. ಪೇಂಟ್ ಪಯ್ಸ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಹಳ್ಳೆಚೆಂ ಜಿವಿತ್ ಚಡಾವತ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಂ ಬರಿಂಚ್ ಶಾಕಾಹಾರಿ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೆಂ. ಬಾಬ್, ಮಾಂಯ್ ಗಾದ್ಯಾ ಮೆರೆಂಕ್ ಆನಿ ಗೊರ್ವಾಂಕ್ ಬಾಂದುಂಕ್ ಬಯ್ಲಾಕ್ ಗೆಲಿಂ ತರ್ ಪಾಟಿಂ ಯೆತಾನಾ ಎಕಾ ಹಾತಾಂತ್ ವೆಂಗ್‌ಬರ್ ಕಾರಾಣೊ ಆನೇಕಾ ಹಾತಾಂತ್ ಸುಕಿಂ ತಲ್ಟ್ಯಾ ಮೊಡ್ಲಾಂ, ಲಾಂಕ್ಡಾಂ ಹಾಡುನ್ ಯೆಂವ್ಚೆಂ ತಾಂಚಿ ತಿ ಸದಾಂಚಿ ಸವೊಯ್, ಥೊಡೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ತಣ್ ಕಾಡುಂಕ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್‌ಯೀ ಕಾರಾಣೊ ವಿಂಗಡ್ ಕರುನ್ ಹಾಡ್ತೆಲಿಂ. ತೋಟಾಂತ್ ಕೆಂಳ್ಬ್ಯಾಮಧೆಂ, ಮಾಡಾ ಮಾಡ್ಯೆ ಮಧೆಂ ಕಾರಾಣೊ ದರಬಸ್ತ್ ಕಿರ್ಲತಾಲೊ. ಕಾರಾಣೊ ಕರ‍್ಚೆಂ ‘ಕಳ್’ಯಿ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ.
ಕಾರಾಣೊ ಉಣೊ ಜಾಂವ್ಕ್ ಕಾರಣ್ :
ನುಗ್ತೆಂ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಆನಿ ಉಗ್ತ್ಯಾಮಾತ್ಯೆರ್ ಮಾತ್ರ್ ಕಾರಾಣೊ ಬರೊ ಪಾಕ್ಳೆತಾ. ಹರೇಕಾ ವರ್ಸಾಂ ಕಾರಾಣೊ, ಕಾಡಿನಾತ್ಲ್ಯಾರ್ ಕಾರಾಣೊ ನಾಸ್ ಜಾತಾ. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ತೊಡಾಂ ಪುರ‍್ವೊಲ್ಯಾಂತ್, ಗಾದೆ ಫಣ್ಗಿಲ್ ಪಡೊನ್ ಆಸಾತ್, ತೊಟಾಂ- ಬಾಟಾಂ ಮರೊನ್ ವಾಂಚೊನ್ ಆಸಾತ್. ವಾತಾವರಣ್ ವಿಪ್ರೀತ್ ಜಾಲ್ಯಾವರ್ವಿಂ ಹವೊ ಬದ್ಲಿ ಜಾತೇ ಆಸಾ. ತಶೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಆದ್ಲ್ಯಾ ಮಾಪಾನ್ ಮಾತಿ ಮಾಸಾಳ್ ಜಾವ್ನ್ ಉರನಾ. ತಶೆಂ ಆಸ್ತಾನಾ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚಿ ಸಂತತ್ ನಾಸ್ ಜಾತೇ ಯೆತಾ. ದೆಕುನ್ ಮಾತ್ಯೆಕ್ ಶೆಣಾ ಉದಾಕ್ ಆನಿ ಮಾತಿ ಕಿರೊನ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಈಟ್ ಮೆಳ್ಯಾರ್ ಮಾತ್ರ್ ಕಾರಾಣೊ ಪಾಕ್ಳೆತಾ. ಆದಿಂ ಗಾದೆ ಕೊಸ್ತಾನಾ, ಪೊಳೆ ಮಾಡೆಯ್ತಾನಾ ಗಾದ್ಯಾಚೆಂ ಈಟಾಳ್ ಉಬಿರ್ ಮೆರಾಂಕ್, ಕಡ್ಸ್ಯಾಂಕ್ ಉಚಳ್ತೆಲೆಂ ತಶೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್, ಘೊಸ್ ಘೊಸ್ ಕಾರಾಣೊ ಪಾಕ್ಳೆತಲೊ. ತ್ಯಾ ಕಾರಾಣ್ಯಾ ಮಧೆಂ ಹಾತ್ ಘಾಲ್ತಾನಾ ಕೊಂಗ್ಯಾನಿ ತಾಂತಿಯಾ ದವರ‍್ಲೆಲೆ ದವೆ ತಾಂತಿಯಾಂ ಗೊಸ್‌ಯಿ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾಲೆಂ. ತೊ ಆಜ್ ಏಕ್ ಉಡಾಸ್ ಮಾತ್ರ್. ಆಮಿ ಮಾತಿ ಹೊಗ್ಡಾಯ್ಲೆಲ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ಕಾರಾಣೊ ಹೊಗ್ಡಾಯ್ಲಾ. ಪುಣ್ ಆಧುನಿಕ್ ಪರಿಗತೆಂತ್ ಹಾಕಾ ಬಳಾಧಿಕ್ ಕಾರಣಾಂಯಿ ಆಸ್ತಿತ್.
ಕಾರಾಣೊ ಫಕತ್ ತಣ್ ನ್ಹಯ್ ತ್ರಾಣ್ ಸಯ್ತ್ :
ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಮುಕ್ಲ್ಯಾ ಪಿಳ್ಗೆಕ್ ಕಾರಾಣ್ಯಾಚಿ ವಳಕ್ ಕರುನ್ ದಿಂವ್ಚಿ ಗರ‍್ಜ್ ಆಸಾ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಾರಾಣೊ ಫಕತ್ ತಣ್ ನ್ಹಯ್ ಸಬಾರ್, ವಕ್ತಾ ಸಕ್ತೆಂನಿ ಭರ‍್ಲೆಲೆಂ ತ್ರಾಣ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ವೊಡ್ತಾಂನಿ, ಟೆರೆಸಾ ವಯ್ರ್ ಫುಲಾಂ ಝಡಾಂ ಮಧೆಂಯಿ ಕಾರಾಣೊ ಲಾವ್ನ್ ವಾಡೊವ್ಯೆತ್. ಕಾರಾಣೊ ಲ್ಹಾನ್ ಪುಣ್ ಭರ‍್ಯಾ ಭಲಾಯ್ಕೆಕ್ ವ್ಹಡ್ ಕಾರಣ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್, ಬಾಂಳ್ತಿಂಕ್ ಕಾರಾಣೊ ಪ್ರಯೋಗ್ ಕೆಲೊ ತರ್ ಮುಕ್ಲಿ ಪಿಳ್ಗಿಚ್ ಭಲಾಯ್ಕೆನ್ ವಾಡ್ತೆಲಿ. ಕಾರಾಣ್ಯಾಚೊ ಬರೊ ಉಪ್ಯೋಗ್ ಕರ‍್ಯಾಂ ಆನಿ ಭಲಾಯ್ಕಿ ಜೊಡ್ಯಾಂ.
► ವಲ್ಲಿ, ಬೋಳ
: ಕಿಟಾಳಾರ್ ವಲ್ಲಿ ಬೋಳ, ತಸ್ವಿರೆ ಲೇಖನಾಂ :
Very informative article on Karanno.. Luckily we have in our yard and use it regularly for chatni for dosa n konji..
Thanks for sharing in Kittall Sir..
Hi Vally, I was very excited to read your article ‘Karano’ in Kittal. You will be happy to know that our Mai has grown Karano in our balcony. See pic ►