ಆಮಿ ನ್ಹೆಸ್ಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಕಾಪ್ಸಾಚೆಂ, ರಸ್ಮಾಚೆಂ, ಲೊಕ್ರಿಚೆಂ ಯಾ ಚಾಮ್ಡ್ಯಾಚೆಂ ಆಸುಂಯೆತಾ. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ವಸ್ತುಂ ಥಾವ್ನ್ ವಸ್ತುರ್ ತಯಾರ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ವಸ್ತುರಾಕ್ ವಿಸ್ತುದ್, ವಿಸ್ತಿದ್, ಆಂಗ್ವಲೆಂ, ಕಪ್ಡೆ, ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಅಶೇಂಯ್ ಸಾಂಗ್ತಾತ್. ದಾದ್ಲ್ಯಾಂನಿ ನ್ಹೆಸ್ಚಿ ಆನಿ ಬಾಯ್ಲಾಂನಿ ನ್ಹೆಸ್ಚಿ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ವಿವಿಂಗಡ್ ರಿತಿಚೆಂ ಆಸುಂಯೆತಾ. ವಸ್ತುರ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಆಂಗಾಕ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಸಂಗ್ತಿಂ ಥಾವ್ನ್ ರಾಕಣ್ ದಿತಾ. ರಾನಾಮೊಲ್ಯಾಂನಿ ವೆತಾನಾ ಕಾಂಟೆ ತೊಪನಾಶೆಂ, ಫಾಂಟೆ ಆಂಗ್ ಝೆಂಜ್ರಯ್ನಾಶೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಉಪ್ಕಾರ‍್ತಾ. ಜಳಾರಿಂಚ್ಯಾ ಮಾರಾಂ ಥಾವ್ನ್ ವಸ್ತುರ್ ರಾಕ್ತಾ. ಥಂಡ್ ತಶೆಂ ಉಬಾಳ್ ಹವ್ಯಾಂಥಾವ್ನ್ ಆಮ್ಚೆ ಕುಡಿಕ್ ಸಾಂಬಾಳ್ನ್ ವ್ಹರ‍್ತಾ. ನಿತಳಾಯೆಚೆಂ, ಕುಜ್ನಾಚೆಂ ಕಾಮ್ ಕರ‍್ತಾನಾ, ಆಸ್ಪತ್ರೆಂನಿ ವಾವುರ‍್ತಾನಾ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ನಮುನ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ವಸ್ತ್ರಾಂನಿ ಕರ‍್ಚೊ ಉಪ್ಕಾರ್ ಜಾಯ್ತೊ ಆಸಾ.
ಆಮಿ ನ್ಹೆಸ್ಚೆ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕೆಕ್ ನ್ಹೆಸಣ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಸಾಂಗ್ತಾಂವ್. ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಯ್ ಬರ‍್ಯಾ ಫಾಲ್ಯಾಕ್ ವೆತಾನಾ, ಕಾರ್ಯಾಕ್ ಕಾಜಾರಾಕ್ ವೆತಾನಾ, ಘರ‍್ಚೊ ಯೆಜ್ಮಾನಿ ತಯಾರ್ ಜಾತಾ ಪಾಸುನ್ ಹೆರಾಂ ತಯಾರ್ ರಾವ್ತಾತ್, ಹಾಕಾ ನ್ಹೆಸೊನ್ ತಯಾರ್ ರಾಂವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಶೆತಾಂನಿ ಘೊಳ್ತಲ್ಯಾಂಕ್ ಆಂಗಾರ್ ಚಡ್ ಆಸಜಾಯ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಭೊಗನಾ. ಮಾನ್ ಧಾಂಪುಂಕ್ ವಸ್ತ್ರಾಚೊ ಏಕ್ ತೀರ್ ಪುರೊ ಮ್ಹಣ್ ತಾಂಣಿ ಚಿಂತ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ತಶೆಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಗೆಲ್ಯಾರ್ ಬರೆಂ ನ್ಹೆಸೊನ್ ಶೆತಾಂತ್ ವಾವ್ರುಂಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ನಾ. ಚಡಾವತ್ ದಾದ್ಲೆ ಹ್ಯಾಚ್ ಕಾರಣಾ ಖಾತೀರ್ ಶೆತಾಂತ್ ಘೊಳ್ತಾನಾ ಕಾಷ್ಟಿ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹೆಸ್ತಾಲೆ. ಬಾಯ್ಲಾಂ ನೇಜ್ ಲಾಯ್ತಾನಾ ಕಾಪಡ್ ಪೆಂಕ್ಟಾಕ್ ಖೊವವ್ನ್ ಕಾಮ್ ಕರ‍್ಚೆಂ ಆಮಿ ಪಳೆತಾಂವ್.
ಥೊಡ್ಯಾ ಕಾಮಾಂ ಖಾತಿರ್‌ಚ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ವಾಪರ‍್ಚಿಂ ವಸ್ತುರಾಂ ಆಸಾತ್. ಮಾತ್ಯಾಕ್ ಘಾಲ್ಚ್ಯೊ ತೊಪಿಯೊ -ಹೊಟ್ಲಾಂಚ್ಯಾ ಕುಜ್ನಾಂನಿ, ಆಸ್ಪತ್ರೆಂಚ್ಯಾ ಒಪ್ರೇಶನ್ ಸಾಲಾಂನಿ, ಸೊಭಾಯೆಕ್ ಲಾಗೊನ್, ಖೆಳಾಂ ವೆಳಾರ್ ವೊತಾ ಥಾವ್ನ್ ರಾಕೊನ್ ವ್ಹರುಂಕ್ ವಾಪರ್ ಜಾತಾತ್. ಹಾತಾಕ್ ಘಾಲ್ಚಿಂ ಲುಂವಾಂ ಹುನ್ ಲಾಗನಾಶೆಂ, ವಿಶೇಸ್ ಥಂಡ್ ಲಾಗನಾಶೆಂ ಮಜತ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಮೊಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂಕಯ್ ಲುಂವಾಂ ಘಾಲ್ಚಿಂ ಆಸ್ತಾತ್.
ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಚಡಿತ್ ಲೊಕಾನ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಕಾಪ್ಸಾಥಾವ್ನ್ ತಯಾರ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ. ಕಾಪ್ಸಾಚಿಂ ಝಾಡಾಂ ಆಸ್ತಾತ್. ಕಾಪ್ಸಾಚೆ ರೂಕಯ್ ಆಸ್ತಾತ್. ದೋನ್‌ಯ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಥರಾಂಚೊ ಕಾಪೂಸ್. ಮಂಗ್ಳುರಾಂತ್ ತೆಣೆ ಹೆಣೆಂ ಕಾಪ್ಸಾಚೆ ರೂಕ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾತ್. ಹ್ಯಾ ರುಕಾಂನಿ ಕಾಪ್ಸಾಚ್ಯೊ ಬೊಂಡಿಯೊ ಜಾತಾತ್. ಹ್ಯೊ ಬೊಂಡಿಯೊ ಸುಕ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕಾಡ್ನ್, ಉಗ್ತ್ಯೊ ಕರ್ನ್ ತಾಂತ್ಲೊ ಕಾಪೂಸ್ ವಿಂಗಡ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಥೊಡೆಪಾವ್ಟಿಂ ರುಕಾಚೆರಚ್ ಬೊಂಡಿಯೊ ಫುಟೊನ್ ಕಾಪೂಸ್ ವಾರ‍್ಯಾರ್ ಉಬ್ಚೊ ಆಮಿ ಪಳೆಲಾ ಜಾವ್ಯೆತ್. ಹ್ಯಾ ಬೊಂಡಿಯಾಂನಿ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಕಾಪ್ಸಾಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯೊ ಬಿಯೊ ವಿಂಗಡ್ ಕರ್ನ್, ಮುದೊ ಕಾಪೂಸ್ ಸುಟಂವ್ಚಿಂ ವಿಧಾನಾಂ ಆಸಾತ್. ಅಶೆಂ ಬರೊ ಕಿಸ್ಪರಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕಾಪ್ಸಾಥಾವ್ನ್ ಸುತಾಂ ಕರ‍್ತಾತ್. ಸುತಾಥಾವ್ನ್ ಕರ್ಚ್ಯಾ ವಸ್ತುರಾಕ್ ಸುತಿಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಅಶೆಂ ಆಮಿ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಾಚೊ ಪಿತಾಮಹ್ ಕರಮ್‌ಚಂದ್ ಗಾಂಧಿ ಚರ್ಕಾ ಘುಂವ್ಡಾವ್ನ್ ಹ್ಯಾ ಕಾಪ್ಸಾಥಾವ್ನ್ ಸುತ್ ಕರ‍್ತಾಲೊ ಆನಿ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಹ್ಯಾ ಸುತಾಥಾವ್ನ್ ಮಾಗಾಚೆರ್ ಲುಗಟ್ ವೊಳ್ಚೆಂ ಆಸಲ್ಲೆಂ. ಲುಗಟ್ ಜೊಕಾ ಪರ್ಮಾಣೆ ಕಾತ್ರುನ್ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾಯ್ ವಿನ್ಯಾಸಾಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಶಿಂವ್ಯೆತ್. ಮಾಗ್ ವೊಳ್ತಲ್ಯಾಂಕ್ ಮಾಗಾಗಾರ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ನಾಂವ್ ಆಸಾ.
ವಸ್ತುರ್ ವಿಕ್ಚ್ಯಾ ದುಖಾನಾಂಕ್ ಜವ್ಳೆಚೆಂ ದುಖಾನ್ ಯಾ ಜವ್ಳೆಚಿ ಆಂಗಡ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಥಂಯ್ಸರ್ ಜವ್ಳಿ ವಿಕ್ತಿ ಮೆಳ್ತಾ. ಜವ್ಳಿ ಠಾಕ್ಯಾಂನಿ ಯೆತಾ. ಲುಗಟ್ ಮೆಜ್ಚ್ಯಾ ಮಾಪಾಕ್ ವಾರ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಪಯ್ತಾತ್. ಹಾತಿ ಲುಗಟ್ ಮ್ಹಣೊನಯ್ ಸಾಂಗ್ತಾತ್. ತಶೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಬಾವ್ಳ್ಯಾಚ್ಯಾ ಭುಜಾಥಾವ್ನ್ ಬೊಟಾಚ್ಯಾ ಪೊಂತಾ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ಲೆ ಲಾಂಬಾಯೆಚೆಂ ಮ್ಹಣೊನ್ ಅರ್ಥ್. ಲುಗಟ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ನಮುನ್ಯಾಂಚೆಂ ಆಸುಂಯೆತಾ: ಪೊಪ್ಳಾಂಚೆಂ ಲುಗಟ್, ಕೊರ‍್ಯಾಚೆಂ ಲುಗಟ್, ರೆಂದಾಚೆಂ ಲುಗಟ್, ಮಲ್ಮಲ್ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಲುಗಟ್ ಕಾತ್ರುನ್ ವಸ್ತುರ್ ಶಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಕ್ ಶಿಂವ್ಕಾರ್ ಯಾ ಶಿಂವ್ಕಾರ್ನ್, ದರ್ಜಿ ಯಾ ಟೇಯ್ಲರ್ ಮ್ಹಣ್ ಆಮಿ ಆಪಯ್ತಾಂವ್. ಶಿಂವ್ಕಾರ್ ಆಂಗಾಚೆಂ ಜೊಕ್ ಕಾಡ್ನ್, ಲುಗಟ್ ಕಾತರ್ನ್, ವಸ್ತುರ್ ಶಿಂವ್ತಾ. ಶಿಂವ್ಕಾರಾಕ್ ವಸ್ತುರ್ ಶಿಂವಲ್ಲ್ಯಾಕ್ ಜೊ ದುಡು ದಿತಾಂವ್ ತಾಕಾ ಶಿಂವ್ಣೆಚಿ ಕೂಲ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಶಿಂವ್ಕಾರಾಲಾಗಿಂ ಸ್ವತಾ ವಚೊಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾತಲ್ಲ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ಜೊಕಾಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಧಾಡ್ತಾಂವ್. ಸ್ವತಾ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಜೊಕ್ ದೀವ್ನ್ ಯೆತಾಂ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್.
ಲುಗಟ್ ಕಾತರ‍್ತಾನಾ ಪೊಂತಾಚಿಂ ಸುತಾಂ ಸುಟಲ್ಲಿಂ ಆಸ್ತಾತ್. ತಿಂ ಚಡ್ತಿಕ್ ಸುಟನಾಶೆಂ ಮೆಟಯ್ತಾತ್. ಪಿಂದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಶಿಂವೊಂಕ್ ಸುತ್ ಆನಿ ಸುವಿ ಜಾಯ್.
ಕಾಪ್ಸಾಥಾವ್ನ್ ಸುತ್ ಕಾಡ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತೆಂ ಸುತ್ ಪೆಂಡ್ಯಾಕ್ ರೆವ್ಡಾಯ್ತಾಂವ್ ಆನಿ ಹೆ ಸುತಾಚೆ ಪೆಂಡೆ ಮಾಗಾಗಾರಾಕ್ ವೆತಾತ್. ಸುತ್ ಥೊಡೆಪಾವ್ಟಿಂ ಗುಟ್ಲಾಯ್ತಾಂವ್ ಆನಿ ಸುತ್ ಥೊಡೆಪಾವ್ಟಿಂ ಗಾಂಟಾತಾ. ಥೊಡೆಪಾವ್ಟಿಂ ಕುಂಬು ಸುತ್ ಸೈತ್ ಆಸ್ತಾ. ಗರ್ಮೆಚ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ತಶೆಂ ಗಾಂವಾಂನಿ ಸುತಿಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಸಕ್ಕಡ್ ಲೋಕ್ ಪಸಂದ್ ಕರ್ತಾ.
ರಸ್ಮಾಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಎಕೆ ರಿತಿಚ್ಯಾ ಕಿಡಿಂ ಥಾವ್ನ್ ತಯಾರ್ ಜಾತಾ. ಹೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಬೋವ್ ನಾಜೂಕ್ ಆಸ್ತಾ. ಸುತಿಚೆಂ ಲುಗಟ್ ಮಾಗಾಚೆರ್ ವೊಳಲ್ಲೆಬರಿ ರಶೀಮ್ ಲುಗಟ್ ಸೈತ್ ವೊಳುಂಕ್ ಜಾತಾ.
ಲೊಕರ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮೊನ್ಜಾತಿಚಿ ಲೋಂವ್. ಇಂಗ್ಲೆಜಿಂತ್ ಹಾಕಾ ವೂಲನ್ ವಸ್ತುರ್ ಅಶೆಂ ಆಮಿ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಲೋಕ್ರಿಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಹಿಂವಾಳ್ ಗಾಂವಾಂನಿ ಚಡಿತ್ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್. ಮೊನ್ಜಾತಿಚ್ಯಾ ಚಾಮ್ಡ್ಯಾ ಥಾವ್ನಯ್ ವಸ್ತುರ್ ತಯಾರ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಹೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಚಡಿತ್ ಮ್ಹಾರಗ್ ಆಸ್ತಾ.
ನ್ಹೆಸಣ್ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ನಮುನ್ಯಾಂಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ದಾದ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಧೊಂಪ್ರಾಂ ಪಾಸುನ್ ಘಾಲ್ಚ್ಯಾ ನ್ಹೆಸ್ಣಾಕ್ ಇಜಾರ್ ಯಾ ಚಡ್ಡಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ಚಲಿಯೋಯ್ ಇಜಾರಾಂ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್. ಇಜಾರಾಂಚೆಂ ಮಾಪ್ ಲ್ಹಾನ್ ಆಸಲ್ಲ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ಮಟ್ವೆಂ ಇಜಾರ್ ಯಾ ಮಟ್ವಿ ಚಡ್ಡಿ (ಚಡ್ಡೊ=ನವಾಯತಿ) ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಹ್ಯೊ ಚಡ್ಡ್ಯೊ ವಿಶೇಸ್ ಮಟ್ವ್ಯೊ ಆನಿ ಅರ್ನಿಲ್ಲ್ಯೊ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್, ಗಾಂಡಿಚ್ಯಾ ಬುರಾಕಾಭಿತರ್ ವಚೊನ್ ರಾವ್ತಾತ್. ತ್ಯೊ ಘಡ್ಯೆ ಘಡ್ಯೆ ಭಾಯ್ರ್ ವೊಡುಂಕ್ ಬೊಟಾಂ ಘಾಲಿಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾತ್. ದಾದ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಪೆಂಕ್ಟಾಥಾವ್ನ್ ಪಾಯಾಂಗೊಳ್ ನ್ಹೆಸ್ಚ್ಯಾ ನ್ಹೆಸ್ಣಾಕ್ ಕಲ್ಸಾಂವ್ ಯಾ ಪ್ಯಾಂಟ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಬೊಂಬ್ಲಿ ಆನಿ ಜಾಂಗಾಂ ಮಧ್ಲೊ ಕಲ್ಸಾಂವಾಚೊ ಉಗ್ತೊ ಭಾಗ್ ಬಂಧ್ ಕರುಂಕ್ ಝಿಪ್ ಆಸ್ತಾ. ಹಿ ಝಿಪ್ ದೋನಯ್ ಕುಶಿ ಸಾಂಗಾತಾ ಎಕ್ವಟಾಯ್ತಾ. ಆದಿಂ ಝಿಪ್ ನಾತಲ್ಲ್ಯಾ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ಝಿಪ್ಪಾ ಬದ್ಲಾ ಎಕೆ ಕುಶಿನ್ ಬುತಾಂವ್ ಆನಿ ಆನ್ಯೇಕೆ ಕುಶಿನ್ ಬುತಾಂವ್ ರಿಗ್ಚೆಖಾತೀರ್ ಬುರಾಕ್ ಆಸ್ತಾಲೆ. ಪೆಂಕ್ಟಾಲಾಗಿಂ ಅರ್ನುನ್ ಬಾಂದುಂಕ್ ಬುತಾಂವಾಂಚೊ ಯಾ ಬಕ್ಕಲಾಂಚೊ ಉಪೇಗ್ ಜಾತಾಲೊ. ಪಾಂಯ್ ರಿಗಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕಲ್ಸಾಂವಾಚ್ಯಾ ಭಾಗಾಕ್ ಪ್ಯಾಂಟಾಚೆ ಪಾಂಯ್ ಯಾ ಕಲ್ಸಾಂವಾಚೆ ಪಾಂಯ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ನ್ಹೆಸಲ್ಲೆಂ ಕಲ್ಸಾಂವ್ ಇಸ್ಕಳ್ ಆಸಾ, ಸಕಯ್ಲ್ ದೆಂವ್ತಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ತೆಂ ಅರ್ನುನ್ ಧರುಂಕ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಬಾಂದ್ಚೊ ಆಸ್ತಾ. ಕಲ್ಸಾಂವಾಂಕ್ ಬೊಲ್ಸಾಂ ಆಸ್ತಾತ್. ನವಾಯತ್ ಹಾಕಾ ಕಿಶೆ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಕಲ್ಸಾಂವಾಂ ಭಿತರ‍್ಲ್ಯಾನ್ ಶಿಶ್ನಾಚೊ ಜಾಗೊ ಸಾಂಬಾಳುನ್ ವ್ಹರ‍್ಚೆ ಖಾತೀರ್ ಭಿತರ‍್ಲಿ ಚಡ್ಡಿ ಯಾ ನಿಕ್ಕರ್ ದಾದ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಘಾಲ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಆದಿಂ ದಾದ್ಲೆ ಕಾಚಾ ನ್ಹೆಸ್ತಾಲೆ. ಹೆ ಕಾಚಾ ಶಿಂವ್ಕಾರಾಲಾಗಿಂ ವಚೊನ್ ಶಿಂವಯ್ಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾಲೆ.
ದಾದ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಪೆಂಕ್ಟಾವಯ್ರ್ ನ್ಹೆಸ್ಚ್ಯಾ ನ್ಹೆಸ್ಣಾಕ್ ಖೊಮಿಸ್, ಬುಶರ್ಟ್, ಶರ್ಟ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಖೊಮ್ಸಾಂ ಭಿತರ್ ಲಾಂಬ್ ಹಾತಾಂಚೆಂ ಆನಿ ಮಟ್ವ್ಯಾ ಹಾತಾಂಚೆಂ ಮ್ಹಣೊನ್ ಥರ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಖೊಮ್ಸಾಚೆಂ ಗೊಮ್ಟೆಲಾಗಿಂ ಆಸ್ಚೆಂ ಲುಗಟ್ ಕೊವ್ಳೊನ್ ಆಸ್ತಾ ತಾಕಾ ಕೊಲ್ಲರ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಹಾತಾಚ್ಯಾ ಭಾಗಾಕ್ ಶರ್ಟಾಚೊ ಹಾತ್ ಯಾ ಖೊಮ್ಸಾಚೊ ಹಾತ್ ಅಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಖೊಮ್ಸಾಚೆಂ ಎಕೆ ಕುಶಿಚೆಂ ಪೋಂತ್ ಆನ್ಯೇಕೆ ಕುಶಿಕ್ ಶಿರ್ಕಾಂವ್ಕ್ ಬುತಾಂವ್ ಆನಿ ಬುರಾಕ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಖೊಮ್ಸಾಕ್ ಬೊಲ್ಸಾಂ ಆಸ್ತಾತ್. ಹಾಂತುಂ ಪೆನ್ನ್, ಚಿಲ್ಲರ್, ಚಿಟಿ ದವ್ರುಂಯೆತಾ. ಶರ್ಟಾಕ್ ಯಾ ಖೊಮ್ಸಾಕ್ ಘಾಮ್ ಲಾಗನಾಶೆಂ ಭಿತರ‍್ಲ್ಯಾನ್ ಸುತಿಚೆಂ ಬಂಜಾಣ್ ಯಾ ಬನಿಯನ್ ಘಾಲ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಬಂಜಾಣ್ ಹಾತಾಂಚೆಂ ಸೈತ್ ಆಸಾ. ಗಂಜಿಪ್ರಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಉತರ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ಆಸಾ. ಹಾಚೆ ಹಾತ್ ಬೋವ್ ಮಟ್ವೆ ಆಸ್ತಾತ್. ದಾದ್ಲ್ಯಾಂನಿ ನ್ಹೆಸ್ಚೆ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕೆ ಪಯ್ಕಿ ಲುಂಗಿ, ಮುಂಡು, ಪುಡ್ವೆಂ, ಕಾಚ್, ಡಬ್ಬಲ್ ಕಾಚ್, ತೊಡೊಪ್, ಕುತಾಂವ್, ಕೋಟ್ – ಅಶೆಂ ವೆವೆಗ್ಳೆ ಥರ್ ಆಸಾತ್. ದಾದ್ಲೊ ಲಗ್ನಾವೆಳಾರ್ ಆದಿಂ ಮಾತ್ಯಾಕ್ ಉರ್ಮಾಲ್ ಬಾಂದ್ತಾಲೊ.
ಲ್ಹಾನ್ ಚಲಿಯಾಂನಿ ನ್ಹೆಸ್ಚೆ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕೆಕ್ ಆಂಗ್ಲೆಂ, ಆಂಗ್ವಲೆಂ (ಸಾರಸ್ವತ್ ಬೋಲಿಂತ್ ಆಂಗ್ವಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ) ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ವ್ಹಡಾಂಯ್, ಚಡಾವತ್ ಆಂಕ್ವಾರ್ ಬಾಯ್ಲಾಂ ಆಂಗ್ಲೆಂ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್. ಆಂಗ್ಲ್ಯಾ ಭಿತರ್ ಪೆಟಿಕೋಟ್ ಘಾಲ್ತಾತ್. ಚಲಿಯಾಂಕ್ ಆಂಗ್ಲೆಂ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್, ಸ್ಕರ್ಟ್ ಆನಿ ಭಾಜು ಸೊಭ್ತಾ. ಹ್ಯಾ ಸ್ಕರ್ಟಾಕ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಘಾಗ್ರೊ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ‘ಕಿರ್ಗಣೊ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಉತರ್ ಚಾಲ್ತೆರ್ ಆಸಾ. ಹೊ ಸ್ಕರ್ಟ್ ಲಾಂಬ್ ಆಸಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಪಾಯಾಂಗೊಳ್ ಘಾಗ್ರೊ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಆನ್ಯೇಕ್ ಸಬ್ದ್ ಚೆರ್ಡುವಾಂಚ್ಯಾ (ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚ್ಯಾ) ವಸ್ತುರಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ವಾಪರಾಂತ್ ಆಸಾ, ತೊ ‘ಚೊಗೊ’. ಚಲೆ ಜಾಂವ್, ಚಲಿಯೊ ಚೊಗೊ ನ್ಹೆಸೊಂಕ್ ಜಾತಾ. ಪಾತಳ್ ಲುಗ್ಟಾಚೆಂ ಹೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಮಾತ್ಯಾಥಾವ್ನ್ ದೆಂವಂವ್ಚೆಂ. ತೆಂ ಪೆಂಕ್ಟಾಪರ್ಯಾಂತ್ ಆಸ್ತಾ. ಹೆಂ ಆಂಗ್ವಲೆಂ ಮಾತ್ಯಾವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಘಾಲ್ಚೆಂ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಹಾಕಾ ಬುತಾಂವ್ ಆಸನಾಂತ್.
ಮಿಸಾಕ್ ವೆತಾನಾ ಮಾಣ್ಸುಗೆಚೊ ಸಂಕೇತ್ ಜಾವ್ನ್ ಚಲಿಯೊ ಮಾತ್ಯಾಕ್ ವೇಲ್ ಘಾಲ್ತಾಲ್ಯೊ. ಆತಾಂ ಘಾಲಿನಾಂತ್. ಸ್ತ್ರೀಯೊ ತರ್ ಮಾತ್ಯಾಕ್ ಪಾಲಂವ್ ವೊಡ್ತಾತ್. ಪಾಲ್ವಾನ್ ತೊಂಡ್ ಧಾಂಪುನ್ ಧರ‍್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ತೊಂಡಾಕ್ ವೊರ್ಲ್ ವೊಡ್ಲಾಂ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಬಾಯ್ಲಾಂ ಚಡಾವತ್ ಜಾವ್ನ್ ತೊಂಡಾಕ್ ವೊರ್ಲ್ ವೊಡ್ತಾತ್ ಆನಿ ಸಗ್ಳೆಂ ಆಂಗ್ ಧಾಂಪ್ಚೆ ತಸಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಜಾಕಾ ‘ಬುರ್ಖೊ’ಮ್ಹಣ್ತಾತ್, ತೆಂ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್.
ಚಡಾವತ್ ಸ್ತ್ರೀಯಾಂನಿ ಕಾಪಡ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆಂ ಆಮಿ ಪಳೆಲಾಂ. ಕಾಪ್ಡಾಕ್ ಸಾಡಿ ಮ್ಹಣೊನಯ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಕಾಪ್ಡಾಂ ಮಧೆಂ ಜಾಯ್ತೆ ಥರ್ ಆಸಾತ್: ಸುತಿಚೆಂ ಕಾಪಡ್, ಮಾಗಾಚೆಂ ಕಾಪಡ್, ಜರಿಚೆಂ ಕಾಪಡ್, ಸಿಲ್ಕಾಚೆಂ ಯಾ ರಸ್ಮಾಚೆಂ ಕಾಪಡ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಮಾಗೀರ್ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯಾ ಪ್ರದೇಶಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಕಾಪ್ಡಾಂಕ್ ತ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಪ್ರದೇಶಾಂಚಿಂ ನಾಂವಾಂಯ್ ಆಸ್ತಾತ್: ಜಶೆಂ, ಧರ್ಮಾವರಮ್, ಬನಾರಸ್, ಕಾಂಜೀವರಮ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಕಾಜಾರಾಕ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆ ಸಾಡಿಯೆಕ್ ಸಾಡೊ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ‘ಸಾಡ್ಯಾವಯ್ಲೆಂ’ ತಶೆಂಚ್ ‘ಧರ್ಮಾಸಾಡೊ’ ಮ್ಹಣೊನಯ್ ಲಗ್ನಾವೆಳಾರ್ ದಿಂವ್ಚಿಂ ಕಾಪ್ಡಾಂ ಆಸಾತ್. ಕಿರ್ಗಿ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ನ್ಹೆಸಣ್ ರೊಸಾವೆಳಾರ್ ವ್ಹಕಲ್ ನ್ಹೆಸ್ತಾ ತರ್, ಆದ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ರೆಸ್ಪೆರಾಕ್ ವೆತಾನಾ ನ್ಹೆಸ್ಚ್ಯಾ ಧವ್ಯಾ ನ್ಹೆಸ್ಣಾಕ್ ವೋಲ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಲೆ. ಮಾತ್ಯಾಕ್ ಜಿಂ ಚಿಂಚೆಫುಲಾಂ ವ್ಹಕಲ್ ಮಾಳ್ತಾ, ತಿಂ ಸೈತ್ ಲುಗ್ಟಾನ್ ಕರ‍್ಚಿಂ. ಕಾಪ್ಡಾಚೆಂ ಏಕ್ ಪೊಂತ್ ಜೆಂ ಆಸಾ, ತಾಕಾ ಪಾಲಂವ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಪಾಲ್ವಾಚಿ ಲಾಂಬಾಯ್ ಜೊಕ್ತಿ ಆಸಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ತಿ ಲಾಂಬಾಯ್ ಸಾಂಬಾಳುಂಕ್ ಪಾಲಂವ್ ಕಾಡ್ಚೊ ಆಸ್ತಾ. ಆನ್ಯೇಕ್ ಪೋಂತ್ ಪೆಂಕ್ಟಾಕ್ ಖೊವವ್ನ್ ಮದ್ಲ್ಯಾ ಭಾಗಾಚ್ಯೊ ಮಿರಿಯೊ ಕಾಡ್ನ್ ಪೆಂಕ್ಟಾಕ್ ಖೊವಯ್ತಾತ್. ಮಿರಿಯೊ ಕಾಡ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ತಿತ್ಲೆಂ ಸಲೀಸ್ ನ್ಹಯ್, ಮಿರಿಯೊ ಕಾಡುಂಕ್ ಕಳಿತ್ ನಾತಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ಹೆರಾಂನಿ ಮಿರಿಯೊ ಧರುನ್ ಮಜತ್ ಕರಿಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾ. ನಾಂತರ್ ಮಿರಿಯೊ ನಿಸರ‍್ತಾತ್. ಕಾಪ್ಡಾಚ್ಯಾ ಎಕಾ ಪೊಂತಾಕ್ ಫಾಲ್ಸ್ ಲಾಂವ್ಚೊ ಆಸ್ತಾ. ಫಾಲ್ಸ್ ಲಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ಕಾಪಡ್ ಮುಳಾಂತ್ಲೆ ಜಡಾಯೆವರ್ವಿಂ ಆಂಗಾರ್ ನೀಟ್ ರಾವ್ತಾ. ಕಾಪಡ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆ ಪಯ್ಲೆಂ ಭಿತರ‍್ಲ್ಯಾನ್ ಸ್ತ್ರೀಯೊ ಘಾಗ್ರೊ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್. ಘಾಗ್ರ್ಯಾಕ್ ನಾಡೊ ಜೊ ಆಸ್ತಾ, ತ್ಯಾ ನಾಡ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ತೊ ಪೆಂಕ್ಟಾಕ್ ಅರ್ನುನ್ ಬಾಂದುಂಕ್ ಜಾತಾ. ಕಾಪಡ್ ಸ್ತ್ರೀಯೆಚೆಂ ಸಂಪೂರ್ಣ್ ಆಂಗ್ ರೆವ್ಡಾಯ್ತಾ.
ಹಾಂಗಾಸರ್ ಮತಿಂತ್ ದವ್ರಿಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಲಿ ಗಜಾಲ್ ಕಿತೆಂಗಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ‘ಕಾಪಡ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಸಬ್ದ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಬೋಲಿಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ‘ಸಾಡೊ’ ಸಬ್ದಾಚ್ಯಾ ಅರ್ಥಾಂತ್ ವಾಪರ್ ಜಾತಾ. ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂ ಮಧೆಂ ಆಸ್ಚೊ ‘ಕಿರ್ಗಿ’ ಸಬ್ದ್, ಸಾರಸ್ವತ್ ಬೋಲಿಂತ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚ್ಯಾ ‘ಕಾಪಡ್’ ಸಬ್ದಾಚ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ವಾಪರ್ ಜಾತಾ. ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ಬಾಯ್ಲಾಂ ಕಿರ್ಗಿ ಯಾ ಕುಡ್ಕೊ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್. ಹಾಂತುಂ ಆಟ್ರಾಹಾತಿ ಆನಿ ಸೊಳಾ ಹಾತಿ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಸಾ. ಆಟ್ರಾಹಾತಿ ಕಿರ್ಗಿ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ತಾಂತುಂ ಬಾಯ್ಲಾಂಕ್ ಕಾಚ್ ಮಾರುಂಕ್ ಜಾತಾ. ಸೊಳಾ ಹಾತಿ ಕುಡ್ಕ್ಯಾನ್ ಕಾಚ್ ಮಾರಿನಾಂತ್. ಕಿರ್ಗೆಚ್ಯಾ ಯಾ ಕಾಪ್ಡಾಚ್ಯಾ ಪೊಂತಾರ್ ಜೊ ಫೊರ್ ಆಸ್ತಾ (ಬೋರ್ಡರ್) ತಾಕಾ ‘ಕಾಂಬಿ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಕಾಂಬಿ, ಝರಿಚಿ ಯಾ ಕಸಲ್ಯಾಯ್ ರಂಗಾಚಿ ಆಸುಂಯೆತಾ. ಸಾರಸ್ವತಾಂಚ್ಯಾ ವ್ಹರ್ಡಿಕೆ ಸಂದರ್ಭಾರ್ ವ್ಹಕ್ಕಲ್ ಧಾರೆಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲೆಂ ಚೊಳಿಯೆಚೆರ್ ಯಾ ಬಾಜ್ವೆಕ್ ಜೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಪಾಂಗರ‍್ತಾ, ತಾಕಾ ‘ಖೊಳ್ವಿ’ ಯಾ ‘ಆಡ್ ವರ್ಲ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಹೆಂ ವಸ್ತುರ್ ರೆಂದಾಂನಿ ಮೆಟಯಿಲ್ಲೆಂ ಆಸ್ತಾ.
ಸ್ತ್ರೀಯೆಚೆಂ, ಹರ್ಧ್ಯಾಚೊ ಭಾಗ್ ಧಾಂಪುಂಕ್ ಭಾಜು ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಆಸಾ. ಭಾಜ್ವೆಕ್ ಚೊಳಿ ಅಶೇಂಯ್ ಸಾಂಗ್ತಾತ್. ಭಾಜ್ವೆಚಿಂ ದೋನ್ ಪೊಂತಾಂ ಹರ್ಧ್ಯಾಲಾಗಿಂ ಸಾಂಗಾತಾ ಹಾಡುಂಕ್, ಭಾಜ್ವೆಚೆ ಎಕೆ ಕುಶೀಕ್ ಕಾಜ್ ಆಸ್ತಾತ್ ಆನಿ ಆನ್ಯೇಕೆ ಕುಶೀಕ್ ಹುಕು ಆಸ್ತಾತ್. ಹೆ ಹುಕು ಕಾಜ್ವಾಕ್ ಶಿರ್ಕಾಯ್ತಾನಾ ಭಾಜು ಆಂಗಾರ್ ಘಟ್ ಉರ‍್ತಾ. ಭಾಜ್ವೆಕ್ ಹಾತ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಬಾಜ್ವೆಚೊ ಗಳೊ ರೂಂದ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಗೊಮ್ಟೆ ಥಾವ್ನ್ ಬಾವ್ಳ್ಯಾ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ ಮಾಸ್ ಉಗ್ತೆಂ ದಿಸ್ಚೆಂ. ತವಳ್ ಸ್ತ್ರೀಯೆಚಿ ಪಾಟ್ ಉಗ್ತಿ ದಿಸ್ತಾ. ಬಾಜ್ವೆಭಿತರ್ ಥಾನಾಂ ಉಕ್ಲುನ್ ಧರುಂಕ್ ಸ್ತ್ರೀಯೊ ಬೊಡೀಸ್ ಯಾ ಬ್ರಾ ಘಾಲ್ತಾತ್. ಕೇಸ್ ಬಾಂದುಂಕ್ ಚಲಿಯೊ ರಂಗಾಳ್ ಫಿಂತಾಂ ವಾಪರ‍್ತಾತ್.
ವಸ್ತುರ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಕ್ ಜಾಯ್ತಿಂ ನಾಂವಾಂ ಆಸಾತ್: ಇಜಾರ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆಂ, ಪ್ಯಾಂಟ್ ಘಾಲ್ಚೆಂ, ಪ್ಯಾಂಟ್ ಕಾಡ್ಚೆಂ, ಚಡ್ಡಿ ಘಾಲ್ಚಿ, ಝಿಪ್ ವೊಡ್ಚಿ, ನಾಡೊ ಬಾಂದ್ಚೊ, ಕಾಪಡ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆಂ, ಕಾಪಡ್ ಸುಟಂವ್ಚೆಂ, ಮಿರಿಯೊ ಕಾಡ್ಚ್ಯೊ, ಮಿರಿಯೊ ಸುಟ್ತಾತ್, ಮಿರಿಯೊ ರಾವನಾಂತ್, ಪಾಲಂವ್ ಮಟ್ವೊ ಜಾಂವ್ಚೊ, ಹುಕು ಸುಟ್ಚೆ, ಪುಡ್ವೆಂ ನ್ಹೆಸ್ಚೆಂ, ಕಾಚ್ ಮಾರ‍್ಚೊ, ಆಂಗ್ಲೆಂ ಘಾಲ್ಚೆಂ, ಕಾಷ್ಟಿ ಬಾಂದ್ಚಿ, ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಮಸ್ತು ಇಸ್ಕಳ್, ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಅರ್ನತಾ, ಇತ್ಯಾದಿ.
ತುಜಿ ಚಡ್ಡಿ ಕಾಡ್ತಾಂ, ತುಜೆಂ ಇಜಾರ್ ನಿಸ್ರಾಯ್ತಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವಾಪರ್ ಜ್ಯೋರ್ ಕರ‍್ಚೆ ನದ್ರೆನ್ ಜಾತಾ. ಚಡಾವತ್ ಲ್ಹಾನಾಂ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಅಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ತಾಚೊ ಘಾಗ್ರೊ ವಾರ‍್ಯಾರ್ ಉಬ್ತಾ ಯಾ ವಯ್ರ್ ಉಬ್ತಾ, ಚೆಡ್ವಾಚೊ ರಾಪಟಾ ಕಠಿಣ್ ಜಾತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ಪಾಲಂವ್ ವಾರ‍್ಯಾರ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ವಾಪರ್ ಹ್ಯಾಚ್ ಕಾಸ್ತಾಚ್ಯಾ ಸ್ತ್ರೀಯಾಂಕ್ ಲಾಗು ಜಾತಾ. ತಾಚಿ ಕಾಷ್ಟಿ ವಾರ‍್ಯಾರ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ವಿಶೇಶ್ ಸಂತೊಸ್ ಜಾಲಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ಬೊಲ್ಸಾಕ್ ಬುರಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಪಾಪಾರಿ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ತೊಪಿ ದವರ‍್ಚಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಎಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ಮಂಗಟಾಂವ್ಚೆಂ ಯಾ ನಾಗಂವ್ಚೆಂ ಯಾ ಬುಡೊಂವ್ಚೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ಎಕ್ಲೊ ಬೈರಾಸ್ ಜಾಲೊ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತಾಕಾ ಮಂಗಟಾಯ್ಲೆಂ ಯಾ ಬನಾಯ್ಲೆಂ (ಖುಶಾಲಾಯೆನ್) ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ಮಂಡಾಸ್‌ಗಾರ್ ಯೇಯ್ನಾ, ಕಂರ್ಡೆಚ್ಯಾಕ್ ದೀನಾ ಮ್ಹಳ್ಳಿ ಏಕ್ ಗಾದ್ ಕುಡ್ಮ್ಯಾಂ ಮಧೆಂ ಚಾಲು ಅಸಾ. ತಶೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಧುವೆಕ್ ಮುಂಡಾಸ್‌ಗಾರ್ ನೊವ್ರ್ಯಾಚಿ ಸೈರಿಕ್ ಯೇನಾ ತರೀ, ಕಂರ್ಡಿ ನ್ಹೆಸೊನ್ ಶೆತಾಂತ್ ಘೊಳ್ಚ್ಯಾ ನೊವ್ರ್ಯಾಕ್‌ಯ್ ಆಪ್ಲೆ ಧುವೆಕ್ ದೀನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ತೆಂ ಯಾ ತೊ ‘ಭಶ್ಟಿ ಆಂಗಟಿ’ ಜಾಲಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಠಿಣ್ ಮ್ಹೆಳ್ಳಾ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ವಾಪರ್ ಜಾತಾ. ಪುಣ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಭಷ್ಟಲ್ಲಿ ಆಂಗಟಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಮ್ಹಯ್ನ್ಯಾಚೆಂ ಜಾತಾನಾ ರಗತ್ ಲಾಗೊನ್ ಭಷ್ಟಲ್ಲೊ ವಸ್ತ್ರಾಚೊ ಕುಡ್ಕೊ – ಹಾಚೊ ನೀಜ್ ಅರ್ಥ್.
ವಸ್ತುರ್ ಯಾ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಮ್ಹೆಳ್ಳ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಿ ಧುಯ್ಜೆ ಪಡ್ತಾ. ತಿ ಧುಂವ್ಚೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಕ್ ವಸ್ತುರ್ ಉಂಬಳ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ವಸ್ತುರ್ ಉಂಬಳ್ಚೊ ಫಾತರ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಸ್ತಾ – ಹ್ಯಾ ಫಾತ್ರಾಚೆರ್ ವಸ್ತುರ್ ಉಂಬಳ್ಚೆಂ. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ವಸ್ತುರ್ ಮಶಿನಾಂನಿ ಧುತಾತ್. ‘ವಸ್ತುರ್ ಮಶಿನಾಕ್ ಘಾಲ್’ ಮ್ಹಣೊನ್ ಹಾಕಾ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಮ್ಹೆಳಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಉಂಬಳ್ಚ್ಯಾ ಪಯ್ಲೆಂ, ಉದ್ಕಾಂತ್ ಭಿಜಾತ್ ಘಾಲ್ತಾತ್. ಉಪ್ರಾಂತ್ ಎಕೆಕಚ್ ಕರುನ್ ಕಾಡುನ್, ಸಾಬು ಲಾವ್ನ್, ಫಾತ್ರಾಕ್ ಘಸ್ಟೊನ್ ತಾಚೊ ಚಿಕಲ್ ಕಾಡಿಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾ. ಅಶೆಂ ಫಾತ್ರಾಕ್ ಘಶ್ಟಿತಾನಾ, ಮಧೆಂ ಮಧೆಂ ಉದಕ್ ಘಾಲ್ನ್ ವಸ್ತುರ್ ಕಸ್ಕಸಾಂವ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ನಿತಳ್ ಜಾಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ನಖ್ಖಿ ಜಾತಚ್ ಮ್ಹೆಳ್ಯಾ ಉದ್ಕಾಂತ್ ಏಕ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಪೀಳ್ನ್ ಕಾಡ್ನ್, ದೋನ್ ತೀನ್ ಬರ‍್ಯಾ ಉದ್ಕಾಂನಿ, ಸಾಬಾಚೊ ಫೆಂಡ್ ವೆತಾ ಪಾಸುನ್ ಹೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಝಳ್ಜಳಾವ್ನ್, ಪೀಳ್ನ್ ಕಾಡುಂಕ್ ಆಸಾ. ಪಿಳ್ತಾನಾ ವಸ್ತುರಾಂತ್ಲೆಂ ಉದಕ್ ಉರ‍್ಲಾಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ‘ದಾಂಬುನ್ ಪೀಳ್’ ಅಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಪಿಳಲ್ಲ್ಯಾ ವಸ್ತುರಾಕ್ ಸಾಬು ಉರ‍್ಲಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ‘ಕಿತ್ಲಿಂ ಉದ್ಕಾಂ ಝಳ್ಜಳಾಯ್ಲಿಂ?’ ಮ್ಹಣ್ ವಿಚಾರ‍್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾಂ. ಧವೆಂ ವಸ್ತುರ್‌ಧುಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತಯ್ ಥೊಡೆಂ ಕಜೆಂ ದಿಸ್ತಾ, ತವಳ್ ತೆಂ ಚಡಿತ್ ಧವೆಂ ದಿಸ್ಚೆಖಾತೀರ್ ವಸ್ತ್ರಾಕ್ ನೀಳ್ ಘಾಲ್ಚಿ ಆಸ್ತಾ. ಪಿಳಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಸಾರ್ಕೆಂ ಪಾಪ್ಡುನ್ ದೊರಿಯೆರ್ ಸುಕತ್ ಘಾಲ್ತಾತ್. ವಸ್ತುರ್ ಸುಕ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತೆಂ ಕಾಡ್ನ್, ಗಡಿ ಕರ್ನ್, ಆಲ್ಮಾರಿಂತ್ ಮಾಂಡುನ್ ದವರ‍್ತಾತ್. ಹ್ಯಾಂಗರಾಚೆರ್ ಉಮ್ಕಳಾಯ್ತಾತ್. ಆದಿಂ ಆಲ್ಮಾರಿ ನಾತಲ್ಲ್ಯೊ. ತವಳ್ ಅಶೆಂ ಗಡಿ ಕೆಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ದಾಂಡಿಯೆರ್ ಉಮ್ಕಳಾಯ್ತಾಲೆ. ನ್ಹಯ್ ತರ್ ರುಕಾಡಾಚೆ ಪೆಟೆಂತ್ ಮಾಂಡುನ್ ದವರ‍್ತಾಲೆ.
ಮ್ಹೆಳಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಧುಯ್ನಾಸ್ತಾಂ ‘ರಾಸ್ ಕರ್ನ್ ಘಾಲ್ಯಾರ್’ ತೆಂ ಘಾಣ್ಟಾ. ತವಳ್ ‘ವಸ್ತುರ್ ಮುದೊ ಕರ್ನ್ ಘಾಲಾಂ ಪಳೆ’ ಅಶೆಂ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾಂ. ಗಿಮಾಳ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಘಾಮಾವರ್ವಿಂ ವಸ್ತುರ್ ಆಂಗಾಕ್ ಚಿಡ್ಕತಾ ಯಾ ಆಂಗಾಕ್ ಲಾಗ್ತಾ. ಘಾಮಾನ್ ಭಿಜಲ್ಲೆಂ ಯಾ ಪಾವ್ಸಾಕ್ ವೊಲೆಂ ಜಾಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಚಡ್ ಕಾಳ್ ಮುದೊ ಕರ್ನ್ ದವರ‍್ಲೆಂ ತರ್, ತಾಚೆರ್ ಚಿಟಿಯೊ ಪಡ್ತಾತ್. ಧುಲ್ಲೆಂ ಯಾ ಉಂಬಳಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಗಡಿ ಕರ್ನಾಸ್ತಾಂ ಶೀದಾ ಆಲ್ಮಾರಿಂತ್ ದವರ‍್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ವಸ್ತುರ್ ಪಿಟೊ ಜಾತಾ. ವಸ್ತುರ್ ಪಿಟೊ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಜೊ ಮ್ಹಣೊನ್ ಇಸ್ತ್ರಿ ಘಾಲ್ಚಿ. ಇಸ್ತ್ರಿ ಘಾಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಕಡಕ್ ದಿಸ್ತಾ. ವಸ್ತುರ್ ಇಸ್ತ್ರಿ ಕರ‍್ತಾನಾ ಕಡಕ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಉಂಬಳ್ಳ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ವಸ್ತುರಾಕ್ ಖಳ್ ಘಾಲ್ನ್ ಸುಕಯ್ತಾತ್. ಅಶೆಂ ಸುಕಯಿಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಮೋವ್ ಪಡ್ತಾ ಆನಿ ತಾಕಾ ಇಸ್ತ್ರಿ ಬರೀ ಲಾಗ್ತಾ. ಥೊಡೆ ಪಾವ್ಟಿಂ ಇಸ್ತ್ರಿ ವಿಶೇಸ್ ಹುನ್ ಜಾವ್ನ್, ವಸ್ತುರಾಕ್ ಧೊಂಪ್ಳೊ ಜಾತಾ. ಅಶೆಂ ಧೊಂಪ್ಳೊ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಕ್ ‘ಇಸ್ತ್ರಿ ದವರ‍್ಲಿಯಿಸ್ತಾ’ ಮ್ಹಣೊನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ವಸ್ತುರ್ ಉಮ್ಕಳಾಯಿಲ್ಲೆಕಡೆ ಹ್ಯಾಂಗರಾಚಿ ಮಾತಿ ಲಾಗೊನ್, ಚಾ-ಕಾಫಿ ಶಿಂಪೊನ್ ಖತಾಂ ಜಾಂವ್ಚಿಂ ಆಸ್ತಾತ್.
ವಸ್ತುರ್ ಆಮಿ ಘರಾ ಉಂಬಳ್ನಾಂವ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ತೆಂ ಭಾಯ್ರ್ ಲೊಂಡ್ರೆಕ್ ದಿತಾಂವ್. ತಶೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ವಸ್ತುರ್ ಧೊಣಾಕ್ ದಿಲಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ವಸ್ತುರ್ ಉಂಬಳ್ನ್, ಇಸ್ತ್ರಿ ಕರ್ನ್ ದಿಂವ್ಚ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಕ್ ಧೊಣ್ಕಾರ್ ಯಾ ಧೊಬಿ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ತಶೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಧೊಣಾಚೊ ದಂಧೊ ಕರ‍್ಚೊ ಮನೀಸ್. ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಗಾಂವಾಂತ್ ಧೊಣ್ಕಾರಾಕ್ ಮಡ್ವಳ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಪಯ್ತಾಂವ್. ಧೊಣ್ಕಾರ್ ವಸ್ತುರ್ ಇಸ್ತ್ರಿ ಕೆಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತೆಂ ಅಟ್ಟಿ ಕರ್ನ್ ದವರ‍್ತಾ. ಇಸ್ತ್ರೆಕ್ ದಿಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಹಾಡುಂಕ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್, ಹೆ ಅಟ್ಟೆಂತ್ಲೆಂ ಪಳೆವ್ನ್ ಆಮ್ಚೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ದಿತಾ.
ಶಿಂವಲ್ಲೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಘಾಲ್ನ್ ಘಾಲ್ನ್ ಪರ್ನೆಂ ಜಾತಾ. ಪರ್ಕಟ್ ಜಾತಾ. ಕುಂಬು ಜಾತಾ. ಪೆಟೆಂತ್‌ಚ್ ಲಾಂಬ್ ಕಾಳ್ ದವರ‍್ಲೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ವಸ್ತುರಾಕ್ ಸಾಣಸ್ ಖಾತಾ. ಸಾಣ್ಶಿನ್ ಖಾಯ್ನಾತಲ್ಲೆಬರಿ ಪೆಟೆಂತ್ ಯಾ ವಸ್ತುರಾಚೆ ಗಡಿಯೆ ಭಿತರ್ ಕರ್ಪೂರಾಚ್ಯೊ ಗುಳಿಯೊ ದವರ‍್ತಾಂವ್. ಆದ್ಲೆ ಮನೀಸ್ ವಳೆರುಂ ದವರ‍್ತಾಲೆ.
ಮನೀಸ್ ಮೊಟೊ ಜಾಲ್ಲೆಬರಿ ವಸ್ತುರ್ ಆಂಗಾಕ್ ಅರ್ನಾತಾ ಆನಿ ಫುಟ್ತಾ. ಗಾಂಡಿಲಾಗಿಂ ಕಲ್ಸಾಂವ್ ಪಿಂದ್ಲಾಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ‘ತಾಚಿ ಗಾಂಡ್ ಪಿಂದ್ಲ್ಯಾ ಪಳೆ’ ಅಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ ಯಾ ‘ಗಾಂಡಿಲಾಗಿಂ ಪ್ಯಾಂಟ್ ಫುಟ್ಲಾಂ’ ಯಾ ‘ಗಾಂಡಿಲಾಗಿಂ ಪ್ಯಾಂಟ್ ಪಿಂದ್ಲಾಂ’ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಫುಟಲ್ಲ್ಯಾ ವಸ್ತ್ರಾಕ್ ರುಪ್ಪು ಮಾರುನ್ ಸಮಾ ಕರುಂಕ್ ಜಾತಾ. ವ್ಹಡ್ಲೊ ಬುರಾಕ್ ಜಾಲಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ರುಪ್ಪು ಮಾರುಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ, ತಾಕಾ ಪತ್ತೊ ಬಸಯ್ಜೆ ಪಡ್ತಾ. ಪರ್ನೆಂ ವಸ್ತುರ್ ನ್ಹೆಸೊಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾ ಮ್ಹಣೊನ್ ಖಾತ್ರಿ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತೆಂ ಫಾಳುನ್ – ಘರ್ ಪುಸುಂಕ್, ಧುಳ್ ಫಾಪ್ಡುಂಕ್ ಯಾ ಭಾಣ್ಶಿರೆಂ ಜಾವ್ನ್ ವಾಪರ‍್ತಾತ್. ವಸ್ತುರಾಚೆ ಸಭಾರ್ ಫಾಳಲ್ಲೆ ಕುಡ್ಕೆ ಯಾ ಸುತಾಂ ಸಾಂಗಾತಾ ಮೆಳ್ಳಿಂ ತರ್ ತಾಕಾ ಚಿಂದಿ ಯಾ ಚಿಂದಿಯೊ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಸಭಾರ್ ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಫಾಳಲ್ಲೆ, ಪರ್ನೆ ಸುತಿಚೆ ಕುಡ್ಕೆ, ಭಿತರ‍್ಲಿ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಜಶೆಂ, ಬಾಯ್ಲಾಂ ಆನಿ ದಾದ್ಲೆ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾನ್ ಆನಿ ಮುಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಮುಂಜೆಕ್ ಖೊವಯ್ತಾಲಿಂ.
‘ಫಾಳ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಸಬ್ದ್ ‘ವಸ್ತ್ರಾಚೊ ತೀರ್’ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ಸಮ್ಜೊಂಯೆತ್ ತಶೆಂಚ್ ‘ಚೀರ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಕ್ರಿಯಾಪದ್ ಜಾವ್ನಯ್ ಸಮ್ಜೊಂಯೆತ್. ಪುದೀಕ್ ನಾ ಫಾಳ್, ಪುದ್ ಮಾಗ್ತಾ ಕಯ್ಲೊಳಿ – ಹೆ ಗಾದಿಂತ್ ಕಾಮ್‌ಕೇಳಿಕ್ ಲಾಲೆಂವ್ಚೆ ಸ್ತ್ರೀಯೆಚಿ ಆಶಾ ವ್ಯಕ್ತ್ ಜಾಲ್ಯಾ. (ಹಾಂಗಾಸರ್ ಹೆ ಗಾದಿಚೊ ಅರ್ಥ್ ಸೊಡವ್ನ್ ವಿವರಾಂವ್ಕ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂನಾ).
ಆಮಿ ನಿದ್ತಾನಾ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ರಿತಿಂಚ್ಯಾ ವಸ್ತುರಾಚಿ ಗರ್ಜ್ ಪಡ್ತಾ. ನೀದ್ ತೆಂಕ್ತಾನಾ ‘ತಾಕಾ ಮಾಂದ್ರಿ ಘಾಲ್’ ಯಾ ‘ಮಾಂದ್ರಿ ಸೊಡಯ್’ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಮ್ಚಿ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಮಾಂದ್ರೆರ್ ಯಾ ಶೆಂದ್ರೆರ್ ಹಾಂತುಳ್ಣ್ ಹಾಂತ್ಳಿಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾ. ನಾಂತರ್ ಮಾಂದ್ರೆಚೆ ಕಟ್ ಆಂಗಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ನೀದ್ ಸಾರ್ಕಿ ಪಡನಾ. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ಮಾಂದ್ರೆಚಿ ಗರ್ಜ್ ನಾ ಜಾಲ್ಯಾ. ಥೊಡ್ಯಾ ಘರಾಂನಿ ಜಮ್ಖಣ್ ಹಾಂತುಳ್ತಾತ್. ಹೆಂ ಜಮ್ಖಣ್ ಗಜ್ಡೆ ತಿತ್ಲೆಂ ನ್ಹಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರಿ ಇಲ್ಲೆಂ ದಾಟ್ ಆಸ್ತಾ. ಇಲ್ಲ್ಯಾ ದುಡ್ವಾದೀಕ್ ಮನ್ಶಾಂಗೇರ್ ಮಾಂದ್ರೆಚೆರ್ ಗಜ್ಡಿ ದವರ‍್ತಾತ್. ತಕ್ಲೆ ಪೊಂದಾ ದವ್ರುಂಕ್ ಕಾಪ್ಸಾಚೆಂ ಉಶೆಂ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಸ್ತಾ. ಮಾತ್ಯಾಚ್ಯಾ ಕೆಸಾಂಚೊ ಚಿಕಲ್ ಯಾ ತೇಲ್ ಲಾಗ್ತಾ ಆನಿ ಉಶೆಂ ಪಾಡ್ ಜಾತಾ ಮ್ಹಣೊನ್ ಉಶ್ಯಾಕ್ ಭಾಯ್ಲ್ಯಾನ್ ವಸ್ತ್ರಾಚೊ ಫೊರ್ ಘಾಲ್ತಾತ್ – ಹಾಕಾ ಉಶ್ಯಾಫೊರ್ ಯಾ ಗೊಮ್ಸಣ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಗೊಮ್ಸಣ್ ಸಬ್ದಾಂತ್ಲೆಂ ಸಣ್ (ಸಣಾಚೆಂ ವಸ್ತುರ್) ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಉತರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಬೈಬಲಾಂತಯ್ ವಾಚುಂಕ್ ಮೆಳ್ತಾ. ನಿದ್ತಾಸ್ತಾನಾ ಹಿಂವ್ ಖಾಯ್ನಾಶೆಂ, ಜಳಾರಿ ಚಾಬನಾಶೆಂ ಆಂಗಾಕ್ ಪಾಂಗ್ರುಂಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ವೋಲ್ ಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾ. ಪಾಂಗ್ರುಂಕ್ ಕಾಂಬಳ್ ಆಸ್ತಾ. ಹಿ ಕಾಂಬಳ್ ಕುಲ್ಕುಲೊ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾವೆಳಾರ್ ಜಾಯ್ತಿ ಉಪ್ಕಾರ‍್ತಾ. ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ‘ರಜಾ‌ಈ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಉತರ್ ಇಂಗ್ಲಿಷಾಚ್ಯಾ ‘quilt’ ಹಾಚ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ವಾಪರ್ ಜಾತಾ.
ನ್ಹಾವ್ನ್ ಜಾಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆಂಗ್ ಪುಸುಂಕ್ ತುವಾಲೊ ಜಾಯ್ ಪಡ್ತಾ. ಹಾಕಾ ನ್ಹಾಂವ್ಚೊ ತುವಾಲೊ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಸಾರಸ್ವತ್ ಹಾಕಾ ‘ಆಂಗ್ಸೊ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ನವಾಯತಿ ಹಾಕಾ ‘ಟುವಲ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ತುವಾಲೊ ನಾತಲ್ಲ್ಯಾಂನಿ ಬೈರಾಸ್ ವಾಪರ‍್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಹೆಂ ಬೈರಾಸ್ ಚೊಂದ್ರಾಂತ್ ಯಾ ತೊಂದ್ರಾಂತ್ ಪೊಳಿ ಉಕಡ್ತಾನಾ ಥಾಲಿಯೆ ವಯ್ರ್ ದವರ‍್ತಾತ್. ಪೀಟ್ ಫುಗತ್ ದವರ‍್ತಾನಾ ಆಯ್ದಾನಾಚ್ಯಾ ಕಾಂಟಾಕ್ ಬಾಂದ್ತಾತ್. ನಾರ‍್ಲಾಚ್ಯಾ ಚುನಾಥಾವ್ನ್ ರೋಸ್ ಪಿಳುಂಕ್ ಹೆಂ ಬೈರಾಸ್ ಚಡಿತ್ ಉಪೇಗ್ ಜಾತಾ. ಥೊಡೆ ಜಣ್, ಶೆತಾಂತ್ ಘೊಳ್ತಾನಾ ಮಾತ್ಯಾಕ್ ಮುಂಡಾಸ್ ಜಾವ್ನಯ್ ಬೈರಾಸ್ ಬಾಂದ್ತಾತ್. ಗರ್ಜ್ ಪಡ್ತಾನಾ ಹೆಂ ಬೈರಾಸ್ ಸುಟೊವ್ನ್ ಆಂಗಾಚೊ ಘಾಮ್ ಪುಸ್ತಾತ್. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ಶೊಲ್ ಖಾಂದಾರ್ ಘಾಲ್ಚೆಬರಿ ಅದಿಂ ಬೈರಾಸ್ ಖಾಂದಾರ್ ಘಾಲ್ತಾಲೆ. ಥೊಡೆ ಜಣ್ ಹ್ಯಾ ಬೈರಾಸಾಕ್ ತೊರ್ತ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ನ್ಹಾಂವ್ಚೊ ತುವಾಲೊ ಏಕ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ನಾಕ್ ಪುಸ್ಚೊ ತುವಾಲೊ ವೆಗ್ಳೊ ಆಸ್ತಾ. ಸಾರಸ್ವತ್ ಹಾಕಾ ‘ಆಂಗಟಿ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ನವಾಯತಾಂ ಮಧೆಂ ‘ರುಮಾಲ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ಟಿಶ್ಯೂ ಪೇಪರಾಂನಿ ಹ್ಯಾ ತುವಾಲ್ಯಾಂಚೊ ಜಾಗೊ ಆಪ್ಣಾಯ್ಲಾ.
ಮನೀಸ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಪಾಂಯಾಂಚೆ ರಾಕಣೆ ಖಾತೀರ್ ವ್ಹಾಣೊ ಘಾಲ್ತಾ. ಆದ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ವ್ಹಾಣೊ ಬಾಂದ್ಚ್ಯೊ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಸಲ್ಲೆಂ. ಘರಾ ದಾರಾರ್ ಯೇವ್ನ್ ಎಕ್ಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ಪಾಯಾಚೆಂ ಮಾಪ್ ಕಾಡುನ್, ಚಾಮ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ ವ್ಹಾಣೊ ಬಾಂದ್ತಾಲೆ. ಆಜ್ ಚಾಮ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ ವ್ಹಾಣೊ ಆನಿ ಮೊಚೆ ಆಯ್ಲ್ಯಾತ್. ಮೊಚ್ಯಾ ಭಿತರ್ ಮೇಯ್ ಘಾಲ್ತಾತ್. ಮೊಚೆ ಘಟ್ ಬಾಂದುಂಕ್ ಲೇಸ್ ಆಸ್ತಾತ್. ಹೊ ಸಬ್ದ್ ಇಂಗ್ಲಿಷಾಥಾವ್ನ್ ಆಯ್ಲಾ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಆನ್ಯೇಕ್ ಲೇಸ್ ಸಬ್ದ್ ಆಸಾ. ಹೊ ಲೇಸ್ ವೊರೆತ್ ಲಗ್ನಾವೆಳಾರ್ ಆಪ ಬೊಲ್ಸಾಂತ್ ದವರ‍್ತಾ – ಘಾಮ್ ಪುಸುಂಕ್.
ಆಮಿ ಪೆಂಟೆಂಕ್ ವೊರ್ವಿ ಹಾಡುಂಕ್ ವೆತಾನಾ ಪೊತೆಂ ವ್ಹರ‍್ತಾಂವ್. ಮಾತ್ಯಾರ್ ವೊಜೆಂ ವ್ಹಾವವ್ನ್ ಹಾಡ್ತಾನಾ, ಮಾತ್ಯಾ ಆನಿ ವೊಜ್ಯಾ ಮಧೆಂ ವಸ್ತುರಾಚಿ ಜಿ ಗುಟ್ಲಿ ದವರ‍್ತಾಂವ್, ತಿಕಾ ಚುಂಬಳ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಆಮಾಯ್, ವ್ಹಡ್ಲಿಮಾಂಯ್ ಪೆಂಟೆಂತ್ ವೊರ್ವಿ ವಿಕ್ತಾನಾ, ಚಿಲ್ಲರ್ ಆನಿ ನೋಟ್ ಘಾಲುಂಕ್ ಪೆಂಕ್ಟಾಕ್ ಪೊತಿ ಶಿರ‍್ಕಯ್ತಾ. ಹೆ ಪೊತಿಯೆಂತ್ ತಿಚೆ ಪಾನ್‌ಫೊಡಿಚಿ ಪಿಸ್ವಿ ಆಸ್ತಾ. ಸಾರಸ್ವತಾಂ ಮಧೆಂ ಸ್ತ್ರೀಯಾಂನಿ ಪೊತಿಯೆ ಬದ್ಲಾ ಆಪ್ಣೆಂ ನ್ಹೆಸ್ತಾನಾಂಚ್, ಆಪ್ಣಾಚೆಂ ಆಂಗ್ವಲೆಂ ಪೆಂಕ್ಟಾಲಾಗಿಂ ದೊಡ್ಚೆಂ ಆಸಾ. ಹಾಕಾ ‘ವಂಟಿ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಹಿ ವಂಟಿ, ಪೊಟಾ ಸಕಯ್ಲ್ ಪೆಂಕ್ಟಾಚೆರ್ ಆಸ್ತಾ. ಹಾಂತುಂ ದುಡು, ಚಿಲ್ಲರ್ ದವ್ರುಂಯೆತಾ. ದಾದ್ಲ್ಯಾಚಿ ವಂಟಿ ಪೆಂಕ್ಟಾಚೆ ಕುಶೀನ್ ಆಸ್ತಾ. ಹಾಕಾ ‘ಕಿರ್‌ವಂಟಿ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಗೊಂಯಾಂತ್ ಹೆಂ ಕಿರ್ವಂಟ್ ಉತರ್ ಚಾಲ್ತೆರ್ ಆಸಾ. ಉಗ್ತ್ಯಾ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಕೊಣಯ್ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ವೋಲ್ ಆಡ್ ಧರ‍್ತಾತ್. ಕೊಣಾಯ್ಕಿ ಉಸ್ವಾಸ್ ಬಾಂದವ್ನ್ ಲಗಾಡ್ ಕಾಡಿಜಾಯ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ತೊಂಡಾಭಿತರ್ ವಸ್ತುರ್ ಚೆಪ್ತಾತ್. ಘಾಯ್ ಧುವ್ನ್ ಬಾಂದ್ಲೊ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಘಾಯ್ ನಿತಳ್ ಕರ್ನ್, ವೊಕತ್ ಲಾವ್ನ್, ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಬಾಂದ್ಲೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅರ್ಥ್. ರಂಗ್‌ಮಾಂಚಿಯೆರ್ ಲುಗ್ಟಾಚೆ ಪಡ್ದೆ ಆಸ್ತಾತ್. ಘರಾಂನಿ ದಾರಾಂಕ್, ಜನೆಲಾಂಕ್ ಕರ್ಟನ್ ಯಾ ಪಡ್ದೆ ಆಸ್ತಾತ್. ಕೆಂಡ್ಲಾಂತ್ಲಿ ವಾತ್ ಜಿ ಆಸ್ತಾ, ತಿ ಸೈತ್ ಸುತಾನ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಸೊಮಯಾಂತ್, ದಿವ್ಯಾಂತ್ ಜಳೊಂವ್ಕ್ ಅಸಲೆಚ್ ವಾತಿಚಿ ಗರ್ಜ್ ಪಡ್ತಾ.
ಬಾಂಳ್ತಿಕ್ ಯೆಡೊ ಬಾಂದ್ಚೊ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಸ್ತಾ. ಸಾರಸ್ವತ್ ಹ್ಯಾ ಯೆಡ್ಯಾಕ್ ‘ದಾಟ್ಟಿ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಬಾಳ್ಶಾಚ್ಯಾ ತಕ್ಲೆಪೊಂದಾ ನಿವ್ಣೆಂ ದವರ‍್ಚೆಂ ಆಸ್ತಾ. ಬಾಳ್ಶಾಖಾತೀರ್ ಆಂಗೊಟ್ಯಾಂಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸ್ತಾ. ಆಜ್‌ಕಾಲ್ ಪ್ಯಾಂಪರಾಂ ಆಯ್ಲ್ಯಾಂತ್ ತರೀ ಆಂಗೊಟ್ಯಾಂಚಿ ಗರ್ಜ್ ಉಣಿ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ. ಬಾಳ್ಶಾಂಕ್ ಧರ್ಣಿರ್ ನಿದಾಯ್ತಾನಾ ಜೆಂ ಹಾಂತುಳ್ಣ್ ವಾಪರ‍್ತಾತ್, ಸಾರಸ್ವತ್ ಹಾಕಾ ‘ಗೊದಡಿ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಬೋಲಿಂತ್ ಹೆಂಚ್ ಉತರ್ ‘ಗಜ್ಡಿ’ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಸಾ. ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚಿ ಗಜ್ಡಿ ಕಾಪೂಸ್ ಚೆಪುನ್ ಜಾತಾ ತರ್, ಹಿ ಗೊದಡಿ, ಪರ್ನೆಂ ವಸ್ತುರ್ ಎಕಾಚ್ ಮಾಪಾನ್ ಆನಿ ಆಕಾರಾಚೆರ್ ಎಕಾ ವಯ್ರ್ ಏಕ್ ಶಿಂವೊನ್ ಕರ‍್ಚೆ ತಸಲಿ ಜಾವ್ನಾಸ್ತಾ. ಬಾಳ್ಶಾಚೆ ತಕ್ಲೆಕ್ ಮುಂಡಾಸ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಬಾಂದ್ತಾತ್.
ಪಾದ್ರಿಂಚೆಂ ನ್ಹೆಸಣ್ :
ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಯಾಜಕ್ ಜೆಂ ಧವೆಂ ವಸ್ತುರ್ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್ ತಾಕಾ ಲೋಬ್ (ಪಾದ್ರಿಚೊ) ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಆಲ್ಬ್ ಆನಿ ಲೊಬಾಮಧೆಂ ಚಡ್‌ಸೊ ಫರಕ್ ನಾ. ಲೊಬಾಕ್ ಬುತಾಂವ್ ಆಸ್ತಾತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಆಲ್ಬ್ ಮಾತ್ಯಾವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ದೆಂವಂವ್ಚೊ. ಮಿಸಾ ವೆಳಾರ್ ನ್ಹೆಸ್ಚೆ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕೆಕ್ ಜೆರಾಲ್ ಥರಾನ್ ಮಿಸಾಚಿ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಪಾದ್ರಿಂನಿ ಪೆಂಕ್ಟಾಕ್ ಬಾಂದ್ಚ್ಯಾ ನಾಡ್ಯಾಕ್ ಕೊಡ್ದಾಂವ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಕೇಪ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಎಕಾ ನಮುನ್ಯಾಚೊ ವೇಲ್. ಕೋಪ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಫೆಸ್ತಾಚ್ಯಾ ಪುರ್ಶಾಂವಾಂಚೆರ್ ವಾಪರ‍್ಚೊ ವೇಯ್ಲ್. ಕೊತ್ (ಸರ್‌ಪ್ಲೀಸ್) ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಗಳ್ಯಾಥಾವ್ನ್ ದೆಂವಂವ್ಚೆಂ ಫಕತ್ ಪೆಂಕ್ಟಾಪರ್ಯಾಂತ್ ಆಸ್ಚೆಂ, ಲಾಂಬ್ ಹಾತಾಂಚೆಂ ಧವೆಂ ವಸ್ತುರ್. ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚಿ ಬೆಂತಿಣ್, ಮಿಂಜಿತ್ ಸೈತ್ ಸುತಾಥಾವ್ನ್ ಕರ‍್ತಾತ್. ಬಿಸ್ಪಾಚೆ ತೊಪಿಯೆಕ್ ವಿಶೇಸ್ ಮಹತ್ವ್ ಆಸಾ.
ಸಾರಸ್ವತಾಂಚ್ಯಾ ಯಾ ಹಿಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ್ ವಿಧಿಂನಿ, ಲಗ್ನಾ ಸಂದರ್ಭಾಂನಿ ವಾಪರ್ ಜಾಂವ್ಚೆ ಮುಸ್ತಾಯ್ಕೆಕ್, ವಸ್ತುರಾಕ್ ವೆವೆಗ್ಳಿಂ ನಾಂವಾಂ ಆಸೊಂಕ್ ಪುರೊ. ಉದಾ: ಜಾನ್ವೆಂ. ಸಾರಸ್ವತ್ ಭಾವ್ ಪುಜಾ ಚಲಯ್ತಾನಾ ಪೆಂಕ್ಟಾಸಕಯ್ಲ್ ಜೆಂ ವಸ್ತುರ್ ನ್ಹೆಸ್ತಾತ್, ತಾಕಾ ‘ಪಾಟ್ಯಾ ತೊಡೊಪ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಹೊ ಪಾಟ್ಯಾತೊಡೊಪ್ ಚಡಾವತ್ ಸಂದರ್ಭಾಂನಿ ರಶೀಮ್ ಲುಗ್ಟಾಚೊ ಆಸೊನ್, ತಾಂಬ್ಡ್ಯಾ ವರ್ಣಾಚೊ ಆಸ್ತಾ. ಹೆರ್ ರಂಗಾಚೊ ಆಸ್ಚೊ ಅಪ್ರೂಪ್. ಹೊ ಪಾಟ್ಯಾತೊಡೊಪ್ ಪಾಂಯಾಂಗೊಳ್ ಆಸನಾಸ್ತಾಂ, ಧೊಂಪ್ರಾ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ಆಸ್ತಾ.
ಮರ್ಣಾವೆಳಾರ್ ವಾಪರ್ ಜಾಂವ್ಚ್ಯಾ ವಸ್ತುರಾಕ್ ಕಫನ್ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಸಬ್ದ್ ಆಸಾ. ಭಟ್ಕಳ್ಚ್ಯಾ ನವಾಯತ್ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಮುದಾಯಾ ಮಧೆಂ ಜಾಯ್ತೆ ಸಬ್ದ್ ಆಸ್ಚೊ ಸಂಭವ್ ಆಸಾ. ತೆ ನಮಾಜ್ ಕರ‍್ತಾನಾ ಧರ್ಣಿರ್ ಹಾಂತುಳ್ಚೆ ಕಾರ್ಪೆಟಿಕ್ ಮುಸಲ್ಲೊ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಮಾತ್ಯಾಕ್ ಜೊ ಟರ್ಬಾನ್ ಬಾಂದ್ತಾತ್ ತಾಕಾ ‘ಮುರ್ಸೊ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಚಲಿಯೊ ಜೊ ಸ್ಕಾರ್ಫ್ ಘಾಲ್ತಾತ್, ತಾಕಾ ವಡ್ನಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಹಿ ‘ವಡ್ನಿ’ ಚಡುಣೆ ಅಡೇಜ್ ಮೀಟರ್ ಲಾಂಬಾಯೆಚಿ ಆಸ್ತಾ. ಆಂಗಾರ್, ಬರ‍್ಯಾ ವಸ್ತುರಾಚ್ಯಾ ವಯ್ರ್ ಪಾಂಗರ‍್ಚ್ಯಾ ವಸ್ತ್ರಾ ಕುಡ್ಕ್ಯಾಕ್ ‘ಖೊಲ್ಲ್ಯೊ’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಎಕಾ ಥರಾಚ್ಯಾ ಹಾತಾನ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಎಂಬ್ರ್ಯೊಯ್ಡರಿ ವಸ್ತುರಾಕ್ ‘ಹಿಂಗ್ರೂಫ್’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ನಾಂವ್ ಆಸಾ. ಇಂಗ್ಲಿಶಾಂತ್ ಹೆಂ mat ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಉತರ್ ಆಸಾ, ಹಾಕಾ ನವಾಯತಿಂ ಮಧೆಂ ‘ಹಾಶಿರ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಹಾಂತುಳ್ಣಾಕ್ ‘ಚಾದರ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಕಾಪ್ಸಾಚ್ಯಾ ಸುತಾಕ್ ‘ಕಾಕ್ಡೊ’ ಸಾಂಗ್ತಾತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಇಸ್ಕೊಲಾಚ್ಯಾ ಪೊತ್ಯಾಕ್ ‘ಪೊಸ್ತಾನ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ‘ಆಂಗುಟ್ಟಿ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆ ಉತರ್ ಲುಂಗಿ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ವಾಪರ್ ಜಾತಾ.
ಆಮ್ಚ್ಯಾ ವೆರ್ಸಾಂ ಪಯ್ಕಿ ಏಕ್ ವೇರ್ಸ್ ‘ಸುಸೀ’ ಸಬ್ದ್ ಉಲ್ಲೇಕ್ ಕರ್ತಾ. ಬೋವ್ಶಾ ಹೆಂ ಪರ್ಶಿಯನ್ ಉತರ್. ‘.. ಹಾಂತುಳ್ಳಲಿ ಸುಸೀ, ಮಾಣಿಕ್ ನಿಪಜಲಾಂ, ಹೊರೆತಾ ದಾವೆಕುಶಿಂ’. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಸುಸೀ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಸಬ್ದ್, ಕಾರ್ಪೆಟ್ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಅರ್ಥಾನ್ ವಾಪರ್ ಜಾಲಾ. ಹೆಂ ಲುಗಟ್ ಗೊಣಿಯೆ ಭಾಶೆನ್ ಚಡ್ ದಾಟ್ ಆಸ್ತಾ. ಲುವೀಸ್ ಮಸ್ಕರೆಞಾಚೆ ಎಕೆ ಕವಿತೆಂತಯ್ ಹ್ಯಾ ಸಬ್ದಾಚೊ ವಾಪರ್ ಜಾಲಾ.
ಉಪ್ಕಾರಾಂಚೆಂ ರೀಣ್ :
♦ ಗುರು ಬಾಳಿಗಾ, ಡೊ. ಕಸ್ತೂರಿ ಮೋಹನ್ ಪೈ ಆನಿ ಬಸ್ತಿ ವಾಮನ್ ಶೆಣೈ ಹಾಂಣಿ ದಿಲ್ಲಿ ಮ್ಹಾಯೆತ್.
♦ ಯಾಹ್ಯಾ ಹಲ್ಲಾರೆ ಹಾಣೆ ದಿಲ್ಲಿ ಮ್ಹಾಯೆತ್.
♦ ಫಾ. ಡೆನಿಸ್ ಡೆಸಾನ್ ದಿಲ್ಲಿ ಮ್ಹಾಯೆತ್.
ಪುಸ್ತಕಾಂಚೆಂ ಋಣ್ :
♦ ‘ಚಿಂದಿಯಾಚೆ ಗೊಂಬೆ’ – ಮೆಲ್ವಿನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ ಹಾಣೆ ಸಂಪಾದಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಶಬ್ಬೀರ್ ಬಾಯ್ದಾಚೆಂ ಕವಿತಾ ಪುಸ್ತಕ್
Ek bhov borem smzonne daek lekhon!
amchea zaiteank amchea nhesnna vixim ani tem kitea thavn toear zata tem legun kollit asona astam Melwyn Rodrgsan bhorich mhinot gheun hem lekhon toear kelam tem kollta taka ani tachea likhnnek yash axetam toxench Kittall zalli zageakui prbim ditam.
Borem ruchlem..90/100. Azkaal vastr nesaan nastaanaa grestaam anni dublim aasaat. Axem donkastam madlo farak kollanaa.
A write-up of this sort surely enhances the readers’ vocabulary, but most of the attire (with the exception of some inner garments) described here can probably be found in proposed ‘Museum’ only. Time to coin Konkani words for contemporary attire such as Jeans, Cargos, Bermuda, Three fourth (Mukkal?) etc.