ರೈತಾಂಕ್ ನಾಕಾ ಜಾಲ್ಲಿ ಮೋದಿಚಿ ಕಾಣಿಕ್.

“ಸಮಾ ಪಳೆಲ್ಯಾರ್ ನೇ, ಹ್ಯಾ ಮೋದಿಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂನಿಂ ರಗತ್ ನಾಂ”. ಫೇಸ್‍ಬುಕಾರ್ ನ್ಯುಸ್ ಫೀಡ್ ವಾಚುನ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ ಮ್ಹಜಿ ಯೆಜ್ಮಾನ್ ಉದ್ಗಾರ‍್ಲಿ. ಮ್ಹಜ್ಯೆ ಜಾಪಿಕ್ ರಾಕಾನಾಸ್ತಾಂ, ತಿಣೆಂ ಮುಕಾರಿಲೆಂ: “ಕಿತ್ಲೆ ದೀಸ್ ಜಾಲೆ? ಪನ್ನಾಸ್? ತ್ಯೆ ದಿಲ್ಲಿ ಗಡಿಚ್ಯೆ ಥಂಡಿಯೆಂತ್ ಆಮ್ಚೆ ಶೆತ್ಕಾರಿ ಕಾಂಪ್ತಾತ್. ಹಲ್ಕ್ಯಾ ತಾರ್ಪೊಲಿನಾಚ್ಯೆ ತಂಬು ತಾಂಚ್ಯೆ. ಹೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಮೋದಿಕ್ ದಿಸನಾಂಗೀ. ಖಂಯ್ ಲಿಪೊನ್ ಬಸ್ಲಾ ತೊ?”

ಹೆಂ ಏಕ್ ನವಾಲ್‍ಚ್. ಕಟ್ಟ್ ಮೋದಿ-ವಾದಿ ಮದಾಮ್ ಮ್ಹಜಿ ಏಕಾಚ್ಚಣೆಂ ತಾಚಿ ಪಾಡ್ತ್ ಸೊಡ್ನ್ ಪರಿವರ್ತನ್ ಕಶಿ ಜಾಲಿ ಮ್ಹಣ್ ಮ್ಹಕಾ ಅಜ್ಯಾಪ್. “ಹೆಂ ಸಾಂತ್ ಅಂತೊನಿಚ್ಯೆಂ ಚವ್ದಾವೆಂ ಆಚರ್ಯೆಂ ಸಾಯ್ಬಿಣಿ, ತುಕಾ ಕಶಿ ಶೆತ್ಕಾರ‍್ಯಾಂಚಿ ಬಿರ್ಮೊತ್ ದಿಸ್ಲಿ ಹಾಬಾ! ಮ್ಹಕಾ ತರ್ ಬಿರ್ಮೊತ್ ದಿಸಾಜೆ; ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಹಾಂವ್ ಎಕ್ಲೊಂ ಶೆತಾಂತ್ ಜಲ್ಮಲ್ಲೊಂ, ವಾಗ್ಲಲ್ಲೊಂ ಆನಿಂ ಶೆತ್ಕಾರಿ ಕಷ್ಟ್ ಸೊಸ್‍ಲ್ಲೊಂ ಗಿರಾಯ್ಕ್. ತುಂವೆಂ ಖಂಯ್ ಶೆತಾಂ ಪಳೆಲ್ಯಾಂಯ್?”

“ಅಮ್ಚ್ಯಾ ಕಾಜರಾಕ್ ಆತಾಂ ಕಿತ್ಲಿಂ ವ್ಹರ್ಸಾಂ ಜಾಲಿಂ? ಪೊರ‍್ಚ್ಯಾ ಪೋರ್ ಎಕ್ವೆಂ-ಚಾಳಿಸ್ ವ್ಹರ್ಸಾಂ ಉತರ‍್ಲಿಂ. ಹ್ಯಾಂ ವ್ಹರ್ಸಾಂನಿಂ ಕಿತ್ಲ್ಯಾ ಪಾವ್ಟಿಂ ಆಮಿಂ ಮಾಯ್-ಗಾಂವಾಕ್ ಗೆಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ? ಉಣ್ಯಾರ್ ಪನ್ನಾಸ್ ಪಾವ್ಟಿಂ? ತುಜಿಂ ಭಾವ್-ಭಯ್ಣ್ ಕಾಶ್ಟೆ ತಿತ್ಲ್ಯೆ ಸುವಾತೆರ್ ಕಿತ್ಲ್ಯಾಂ ಕಶ್ಟಾಂನಿಂ ಬೆಳಿಂ ಪಿಕಯ್ತಾತ್ ತೆಂ ಹಾಂವೆಂ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ನಾಂಗೀ? ಶೆತ್ಕಾರಿ ಆನಿಂ ಮೋದಿ ಮಧೆಂ ಹಾಂವ್ ಶೆತ್ಕರ‍್ಯಾಂಕ್ ವಿಂಚ್ತಾಂ. ಮ್ಹಕಾ ಕಸ್ಸಲೆಂ ಕನ್ಫೂಜನ್ ನಾಂ!” ಮದಾಮೆಚ್ಯಾ ತಾಳ್ಯಾಂತ್ ಖರೊ ಭಾವಡ್ತ್ ದಿಸ್ಲೊ ಮ್ಹಕಾ.

“ಆಯ್ಕೊಂಕ್ ಬೊರೆಂ ಲಾಗ್ಲೆಂ. ಪೂಣ್, ಹೊ ವಿಷಯ್ ಇತ್ಲೊ ಉತಳ್ ಆನಿಂ ಸಾದೊ ಮ್ಹಣ್ತಾಯ್‌ಗೀ?”

“ಸಾದೊ‍ಚ್! ಹಾಂತುಂ ಚಿಂತುಂಕ್ ಕಿತೆಂ ಆಸಾ? ಮೋದಿ, ಅಂಬಾನಿ ಅದಾನಿ ತಸ್ಲ್ಯಾಂ ಬಂಡ್ವಳ್‍ದಾರಾಂಚ್ಯಾಂ ಬೊಲ್ಸಾಂನಿಂ ಮ್ಹಣ್ ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ ರುದಾನ್ ಕರ‍್ನ್ ಆಸ್ತಾನಾಂ, ಹಾಂವ್ ಪಾತಿಯೆನಾತ್ಲಿಂ. ಸೂಟ್-ಬೂಟ್ ಕಿ ಸರ್ಕಾರ್ ಮ್ಹಣ್ ತೊ ಸಾರ್ಕೆಂ ಸಾಂಗ್ತಲೊ. ಅತಾಂ, ಮ್ಹಕಾ ಸಮ್ಜತಾ.”

“ದೇರ್ ಆಯೆ, ದುರುಸ್ತ್ ಆಯೆ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್ ಹಿಂದಿ ಭಾಶೆಂತ್. better late than never. ತುಜ್ಯೆ ದೋಳೆ ಉಗ್ತೆ ಜಾಂವ್ಕ್ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಹಿಂ ತೀನ್ ಬೆಸಾಯ್-ಬಾಬ್ತಿನ್ ಕಾನುನಾಂ ಪಾಸ್ ಕರಿಜೆ ಪಡ್ಲಿಂ. ಹಿಂ ಕಾನುನಾಂ ತುಂವೆಂ ವಾಚ್ಲ್ಯಾಂಯ್‌ಗೀ, ವ ಭೆಸ್ಟೆಂಚ್ ಫೆಸ್-ಬೂಕಾರ್ ತುಜ್ಯಾಂ ಮಿತ್ರಾಂನಿಂ ಚಲಂವ್ಚಿಂ ಸಾದಿಂ opinion polls ಪಳೆತಾಯ್. ತಾಂಕಾಂ ಆಯಿಲ್ಲಿಂ ಕೊಮೆಂಟ್ಸ್ ವಾಚ್ತಾಯ್. ಅಶೆಂ, ತುಜೆಂ ಪರಿವರ್ತನ್ ಜಾಲಾಂ? ಸಾಂಗ್ ಮ್ಹಕಾ, ಮ್ಹಜ್ಯೆ ಗುರ್ಕಾರ‍್ನಿ! ನೀವು ರೈತರಿಗೆ ಸಪೋರ್ಟ್ ಮಾಡ್ತೀರಾ ? (ಹೌದು/ಇಲ್ಲ) ಮ್ಹಣ್ ಆಮ್ಚೆ ಥೊಡೆ ಇಷ್ಟ್ ಸವಲಾಂ-ಜಾಪಿ ಸ್ಪರ್ದೊ ಚಲವ್ನ್ ಅಸಾತ್ ನೈಂ‍ವೇ?”

“ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಏಕಾ ಖಾಸ್ ಮಿತ್ರಾಚ್ಯಾ ಫೆಸ್‍ಬೂಕ್ ಪಾನಾರ್, ತುಂವೆಂ‍ಯೀ ಹೌದು ಮ್ಹಣ್ ಜಾಪ್ ದಿಲ್ಲಿ ಹಾಂವೆಂ ಪಳೆಲ್ಯಾ. ಹಾಂವೆಂ ತೊ ಪೊಸ್ಟ್ ಫೊರ್ವರ್ಡ್ ಕೆಲಾ. ರೈತರಿಗೆ ಸಪೋರ್ಟ್ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಊಟ ಇಲ್ಲ ಮ್ಹಣ್ ಎಕ್ಲ್ಯಾನ್ ಸಾಂಗ್ಲಾಂ. ಹೆಂ ಸಾರ್ಕೆಂ ನೇ? ಮ್ಹಕಾ ಸಾರ್ಕೆಂ‍ಚ್ ದಿಸ್ತಾ. ತುಕಾ ಸದಾಂ ಪೋಟ್ ಫುಟ್ತಾ ತಿತ್ಲೆಂ ಜೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾ ತರ್ ತೆ ಶೆತ್ಕಾರಿ ದೀಸ್-ರಾತ್ ಘೊಳ್ತಾತ್. ಪಾವ್ಸ್-ಆವ್ರ್, ವೋತ್-ಮೋಡ್, ಗರ್ಮಿ-ಥಂಡಿ ಆನಿಂ ಘಡ್ಘಡೊ-ಜಗ್ಲಾಣೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಪಳೆನಾಸ್ತಾಂ ಗಾದೆ ಕೊಸ್ತಾತ್, ಬಿಂ ವೊಂಪ್ತಾತ್, ನೇಜ್ ಲಾಯ್ತಾತ್. ಶೆಣ್ ವಿಂಚ್ತಾತ್. ಗೊಬೊರ್-ಸಾರೆಂ ವೊವಯ್ತಾತ್. ಇತ್ಲಿ ಸಗ್ಳಿ ಮಿನತ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾನ್, ಆಮ್ಕಾಂ ಜೇಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾ. ಉಣ್ಯಾರ್ ಉಣೆಂ ತಾಂಚೊ ಉಪ್ಕಾರ್ ಭಾವುಡ್, ಸಾಯ್ಬಾ!”.

“ಹಾಂವ್ ಜೆವ್ತಾಂ ತರ್ ಶೆತ್ಕಾರಿ ಮ್ಹಕಾ ಫುಂಕ್ಯಾಕ್ ಪೊಸಿನಾಂತ್. ಹಾಂವ್‍ಯೀ ದೀಸ್-ರಾತ್ ಘೊಳ್ತಾಂ. ಚ್ಯಾರ್ ಕಾಸ್ ಜೊಡುಂಕ್ ಕಿತೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಕರಿಜೆ ಪಡ್ತಾ. ಬೊಂಬಯ್ಚ್ಯಾ ಟ್ರೈನಿಂತ್ಲ್ಯಾ ಡಬ್ಬ್ಯಾಂನಿಂ ಕುಂಕ್ಡಾಂ ಭಾಶೆನ್ ಚಿಡ್ಡುನ್ ಉಸ್ವಾಸ್ ಬಾಂದುನ್ ಆನಿಂ ಘಾಮೆವ್ನ್, ಹಾಂವ್ ಒಫಿಸಾಕ್ ವೆತಾಂ. ಕಾಯ್ದೆ ವಾಪಸಿ ಕರ್ ಮ್ಹಣ್ ಹಠಾನ್ ಧರ‍್ನಾ ಕರ್ಚ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಗಿರೆಸ್ತ್ ಪಂಜಾಬಿ ಶೆತ್ಕರ‍್ಯಾಂ ಭಾಶೆನ್ ಪಯ್ಣ್ ಕರುಂಕ್ ಟ್ರೇಕ್ಟರಾಂ ನಾಂತ್ ಹಾಂಗಾ. ತುಂ ಒಫಿಸಾಕ್ ಗೆಲ್ಲೆಂಯ್ ತರ್ ಕಳ್ತೆಂ!”

“ತು ಮೋದಿ ಭಾಶೆನ್ ಅನುಪ್ಕಾರಿ. ತೊ ಕಿತ್ಲೊ ಬಾರಾ-ತೆರಾ ವ್ಹರ್ಸಾಂಚೊ ಚೆರ್ಕೊ ತೆನ್ನಾಂ? ತವಳ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ದೇಸಾಂತ್ ಸಾರ್ಕೆಂ ಜೆಂವ್ಕ್ ನಾತ್ಲೆಂ. ಅರ್ವಾಸ್ ಲೋಕ್ ಉಪಾಶಿಂ ನಿದ್ತಾಲೊ. ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಭಿಕೆಚ್ಯೆಂ ಕಟ್ಟೆಂ ಘೆವ್ನ್ ಆಮೆರಿಕನ್ ಫಿರ್ಜೆಂತ್ ಲಿಂಡನ್ ಜೊನ್ಸನಾ ಕಡೆಂ ಗೋಂವ್ ಮಾಗೊಂಕ್ ಗೆಲ್ಲಿ. ಜೊನ್ಸನಾನ್ ತಿಕಾ ಅಕ್ಮಾನ್ ಕೆಲ್ಲೊ. ಲಜೆಚ್ಯಾಂ ಶರ್ತಾಂಚೊ PL-480 ಸಜ್ಜಿಗೆ-ಬಜಿಲ್ ಗೋಂವ್-ಕಣಿ ಆಮ್ಕಾಂ ತಾಣೆಂ ಧಾಡ್ಲೆಲಿ. ತಾಂತುಂ ಕಿಡೆ ಪಡ್ಲೆಲೆ ತರೀ, ಆಮಿಂ ಖಾವ್ನ್ ವ್ಹಡ್ ಜಾಲ್ಯಾಂವ್. ಹಿ ನಾಲಿಸಾಯ್ ಮುಕಾರ್ ಯೇಂವ್ಕ್ ನಜೊ ಮ್ಹಣ್ ತಿಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಗೋಂವ್ ಆನಿಂ ತಾಂದುಳ್ ಉಬ್ಜಾಂವ್ಕ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಶೆತ್ಕಾರಾಂಕ್ ಉಲೊ ದಿಲೊ; ಜಾಯ್ ತ್ಯೊ ರಿಯಾಯ್ತಿ ದಿಲ್ಯೊ: ವೀಜ್ ಧರ್ಮಾಕ್ ದಿಲಿ. ಉದ್ಕಾಚಿ ಬಂದಬಸ್ತ್ ಕರುಂಕ್ ಲ್ಹಾನ್-ವ್ಹಡ್ ಅಣೆ-ಕಾಟ್ ಆನಿ ತೋಡ್ ಬಾಂದ್ಲೆ. ತಳಿಂ ಖೊಂಡ್ಲಿಂ. ರಾಸಾಯನಿಕ್ ಸಾರೆಂ ಆನಿಂ ಉಂಚಿ ಭಿಂ ಉಣ್ಯಾ ದರಿರ್ ಶೆತ್ಕಾರ‍್ಯಾಂಕ್ ಪಾವಯ್ಲೆಂ. ಜೈ ಜವಾನ್, ಜೈ ಕಿಸಾನ್! ಉಡಾಸ್ ಆಸಾ? Food Corporation of India, ಆನಿಂ APMC ತಸ್ಲೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಉಬಾರ್ಲೆ. ರೈತಾಂಚ್ಯಾ ವೊರ್ವೆಕ್ Minimum Support Price ವ್ಹರ್ಸಾನ್ ವ್ಹರ್ಸಾ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ಥಿರಾಯ್ಲೆಂ. Essential Commodities Act ಕಾನೂನ್ ಹಾಡ್ನ್ ಗರ್ಜೆಚಿ ವೊರ್ವಿ ಮೀತ್ ಮಿಕ್ವೊನ್ ಗುಪ್ತಿಂ ರಾಸ್ ಕರಿನಾಶೆಂ, ಸಾವ್ಕಾರಾಂ ವಯ್ರ್ ಬಂಧಡ್ ಘಾಲಿ. ಶೆತ್ಕಾರಿ ಲೋಕಾಕ್ ಆಪ್ಲಿ ಪೀಕ್ ವಾಡಂವ್ಕ್ ಸಹಕಾರ್ ಆನಿಂ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹ್ ತಿಚ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ದಿಲೊ. ಅಶೆಂ, ಪಾಚ್ವೆಂ ರಿವೊಲುಸಾಂವ್ ಕರುಂಕ್ ಸಕ್ಡಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ಮುಕಾರ್ ಕೋಣ್ ಆಸ್ಲೆ? ಆಜ್ ದಿಲ್ಲಿ ಗಡಿರ್ ಧರ್ನಾ ಕರ್ಚೊ ಪಂಜಾಬಿ ಆನಿಂ ಹರ್ಯಾನ್ವಿ ಶೆತ್ಕಾರ್ ನೆ? ತಾಣಿಂ ಗೋಂವ್ ಆನಿಂ ತಾಂದುಳ್ ಪಿಕವ್ನ್, ಸರ್ಕಾರಿ ಗುದಾಂವಾಂ ಭರ‍್ಲಿಂ. ಆತಾಂಯೀ ಸರ್ಕಾರಿ ಗುದಾಂವಾಂ ಭರ‍್ತಾತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ರೇಶನ್ ಕಾರ್ಡಾರ್ ಸುಣ್ಯಾ ಸವಾಯ್ ಧನಿ ಮೆಳ್ತಾ ಶೆತಾಂ ನಾತ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ದುಬ್ಳ್ಯಾಂಕ್”.

ಮದಾಮೆಚ್ಯಾ ಹ್ಯಾ ಲಾಂಬ್-ರೂಂದ್ ಭಾಶಣಾಂತ್ ನೆಗಾರ್ಚ್ಯೆಂ ಕಸ್ಸಲೆಂ ಮ್ಹಕಾ ದಿಸ್ಲೆಂನಾಂ. ಜಾಲ್ಯಾರೀ, ಮ್ಹಜೆಂ ರಾಜಾಂವ್ ಹಾಂವೆಂ ತಿಚ್ಯಾ ಮುಕಾರ್ ದವರ್ಲೆಂ: “ಕಾಲ ತಕ್ಕ ಕೋಲ ಕಟ್ಟೊಡು ಮ್ಹಣ್ ತುಳುಂತ್ ಏಕ್ ಸಾಂಗ್ಣಿ ಆಸಾ. ಹಿ ರಸ್ತ್ಯಾಕ್ ದೆಂವ್ಲೆಲ್ಯಾಂ ಹ್ಯಾಂ ರೈತಾಂತ್ ಲಾಗು ಜಾತಾ. ಪನ್ನಾಸ್-ಸಾಟ್ ವ್ಹರ್ಸಾಂ ಪಯ್ಲೆಂ ಗೋಂವ್ ಆನಿಂ ತಾಂದುಳ್ ಪಿಕವ್ನ್ ತಾಣಿಂ ಸಗ್ಳ್ಯಾ ದೇಸಾಕ್ ಏಕ್ ವ್ಹಡ್ ಉಪ್ಕಾರ್ ಕೆಲೊ. ಆತಾಂ ಆಮ್ಚೊ ದೇಸ್ ಇಲ್ಲೊಸೊ ಗಿರೆಸ್ತ್ ಜಾಲಾ ದೆಕುನ್ ಮಾಸ್-ಮಾಸ್ಳಿ, ರಾಂದ್ವಯ್-ಫಳಾಂ ಅನಿಂ ಹೆರ್ ಖಾಣಾಂ-ಜೆವ್ಣಾಂ ಘೆಂವ್ಕ್ ಸಕ್ತಾ. Pizza, KFC, Burger King ಇತ್ಯಾದಿ ಜಲ್ದ್-ಬಾಜ್ ಖಾಣಾಂ ಕೋಣ್ ಪಸಂದ್ ಕರಿನಾಂ? ಗೋಂವ್ ಆನಿಂ ತಾಂದ್ಳಾಚಿ ಖಾಯ್ಸ್ ಉಣಿ ಜಾಲ್ಯಾ. ರೇಶನಾರ್ ಹ್ಯೊ ವೊರ್ವಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಮೋಲಾಕ್ ಘೆವ್ನ್ ಜೆಂವ್ಚೊ ಅತಿ-ದುರ್ಬಳೊ ಲೋಕ್‍ಯಿ ಉಣೊ ಜಾಲಾ. ಮಾತ್ರ್, ಸವಯೆರ್ ಪಡ್ಲೆಲೆ ರೈತ್ ಬದ್ಲೊಂಕ್ ತಯಾರ್ ನಾಂತ್. ತಾಂಕಾಂ ಗೋಂವ್ ಆನಿಂ ತಾಂದುಳ್ ಪಿಕಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್. ವಿಕ್ರಪಾಕ್ APMC ಮಂಡಿ ಜಾಯ್. ಬೊರಿ ಜೋಡ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಸರ್ಕಾರಿ MSP ಜಾಯ್. ಸರ್ಕಾರಿ ಗೇರಂಟಿ ದಿಂವ್ಚ್ಯೆ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾಯ್. ವೀಜ್ ಧರ್ಮಾಕ್ ಜಾಯ್. ಫುಕಟಾಚಿ ವೀಜ್ ಮ್ಹಣ್ ಉದ್ಕಾಚ್ಯೆ ಪಂಪ್ ರಾತ್-ದೀಸ್ ಚಲ್ತಾತ್. ಹ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ಭುಂಯ್ತ್ ಉದ್ಕಾ- ತಳ್ (ground water table) ಯೆದೊಳ್‌ಚ್ ಪಂದಾ ಗೆಲಾಂ. ಹಳ್ಳೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಲ್ಹಾನ್ ಘರಣ್ಯಾಂಚ್ಯೊ ಬಾಂಯೊಂ ಪೊಟ್ಟು ಜಾಲ್ಯಾತ್. ಪಿಯೆಂವ್ಕ್ ಉದ್ಕಾಚ್ಯೆ ವಾಂದೆ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ಹಿ ಸವಯ್ ಬದ್ಲಾಜೆ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ರೈತಾನ್ ಬಾಜರಿ ಮೋಲಾರ್ ವೀಜ್ ಬಿಲ್ಲ್ ಭರಿಜೆ. ತವಳ್ ಉಣೆಂ ಉದಕ್ ಗರ್ಜ್ ಪಡ್ಚಿ drip irrigation ವಿದ್ಯಾ ವಾಪ್ರುನ್ ಕ್ರಶಿ ಕರುಂಕ್ ತೊ ಶಿಕ್ತಲೊ. ದುಸ್ರೆಂ ಸಮಸ್ಸೆಂ, ಪ್ರದೂಶಣಾಚ್ಯೆಂ. ಬೆಳಿಂ ಲುಂವ್ತಚ್, ಮೂಳಾಂತ್ಲ್ಯೊ ಕುತಿಯೊ ಉಜೊ ಲಾವ್ನ್ ತೆ ಜಳಯ್ತಾತ್. ಹ್ಯಾ ವರ್ವಿಂ ಉಬ್ಜೊಂಚ್ಯೆಂ ಪ್ರದೂಶಣ್ ರಾವಂವ್ಕ್ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರಾನ್ ನವಿಂ ಮೇಟಾಂ ಕಾಡ್ಲ್ಯಾಂತ್. ಕುತಿಯೊ ಜಳಯ್ತೆಲ್ಯಾಂಚ್ಯೆರ್ ಫಾಯ್ನ್ ಘಾಲುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲ್ಯಾತ್ ಅಧಿಕಾರಿ. ರೈತಾಂಕ್ ಹೆಂ ನಾಕಾ. ಹಾಚೊ ಪರಿಣಾಮ್ ಜಾವ್ನ್, ಹ್ಯಾ ದೋನ್ ರಾಜ್ಯಾಂಚ್ಯಾಂ ಶೆರಾಂನಿಂ‍ಚ್ ನಹಿಂ, ನವಿ-ದಿಲ್ಲಿ ಶೆರಾ ಪರ‍್ಯಾಂತ್ ವಾರೆಂ ಪಿಡ್ಡಾರ್ ಜಾಲಾಂ. ಹ್ಯಾ ಪ್ರದೂಶಣಾ ವರ್ವಿಂ ಕಿತ್ಲೆಶ್ಯಾ ಲೋಕಾಚ್ಯೆ ಪೆಪ್ಡೆ-ಪೊಪ್ಸಾಂ ಖರ್ಗಾಲ್ಯಾಂತ್. ಭುಕೆನ್ ಮೋರ‍್ಚ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ಲೋಕ್ ಹ್ಯಾ ಪ್ರದೂಶಣಾ ವರ್ವಿಂ ಪಿಡೆನ್ ವಳ್ವಳ್ತಾ ಆನಿಂ ಮೊರ್ತಾ. ಹಿಂ ಸಮಸ್ಸಿಂ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರಾಕ್ ಕರ್ಕರಾಚಿಂ ಜಾಲ್ಯಾಂತ್. ಸಾಟ್ – ಸತ್ತರ್ ದಾಕ್ಟ್ಯಾಚ್ಯೆಂ ಸಮಸ್ಸೆಂ, ಭುಕ್. ದೆಕುನ್, ಸರ್ಕಾರಾನ್ ರೈತಾಂಚ್ಯೆಂ ಫಿಲ್ಯಾದ್ ಜೊಡ್ಲೆಲೆಂ. ಆತಾಂಚಿಂ ಸಮಸ್ಸಿಂ ವೆಗ್ಳಿಂಚ್. ಖಾಯ್ಸ್ ನಾತ್ಲಿ ಧನಿ-ಪೀಕ್ ಆನಿಂ ಪ್ರದೂಶಣ್. ದೆಕುನ್, ಸರ್ಕಾರ್ ರೈತಾಂಚೊ ಪೊದೊರ್ನ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ತಯಾರ್ ನಾಂ. ರೈತಾಕ್ ಬಾಜಾರಿ ವ್ಯವಸ್ತೆಂತ್ ಮಿಸ್ಲಾಂವ್ಕ್ ಜಾಯ್‍ಚ್. ತೆದಳಾ ಮಾತ್ರ್ ರೈತ್ ಬದ್ಲಾವಣ್ ಆಪ್ಣಾಯ್ತಲೊ. ಕ್ರಶಿ ಶೆತಾಂತ್ ನವೆಸಾಂವ್ ಕರ್ತಲೊ.”

ಮ್ಹಜೆಂ ರಾಜಾಂವ್ ಭಾರಿಚ್ ಸಮಾದಾನೆನ್ ಆಯ್ಕೊನ್ ಇಲ್ಲೊ ವೆಳ್ ಚಿಂತುಂಕ್ ಪಡ್ಲಿ ಮದಾಮ್. “ಬಾಜಾರಿ ವ್ಯವಸ್ತಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್, ಕೊರ್ಪೊರೇಟ್ ಘರಾಣ್ಯಾಂಚ್ಯೆಂ ರಾಜ್. ತುಂವೆಂಚ್ ಹ್ಯಾ ಸೆಪ್ತೆಂಬ್ರ್ ಮಹಿನ್ಯಾಂತ್, ಬೆಳ್ಳೆವಿಜನ್ ಜಾಳಿ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಬರಯ್ಲಾಂಯ್ ತಶೆಂ. ವ್ಹಡ್ ಕೊರ್ಪೊರೇಟ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಶಿಕ್ಪಿ ಆನಿಂ ಹಿಕ್ಮತಿ ವಕೀಲಾಂ ಮುಕಾಂತ್ರ್ ಗುತ್ತೊ-ಪತ್ರ್ (Sale-Purchase Contract Deed) ಬರಯ್ತೆಲೆ. ಭುಂಯ್ಕರ್ ದುಡ್ವಾನ್ ಆನಿಂ ಶಿಕ್ಪಾನ್ ಅಸ್ಕತ್. ತೊ ತಾಂಚಿ ಬರೊಬರಿ ಕರುಂಕ್ ಸಕ್ಚೊ ನಾಂ. ಖರಾರ್ ಮೊಡ್ಲೆಂ ತರ್, ಸಿವಿಲ್ ಕೊಡ್ತಿಂಕ್ ವಚೊಂಕ್ ನಜೊ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್ ಹಿಂ ಕಾನುನಾಂ. ಬದ್ಲೆಕ್, ಸ್ಪೆಶಲ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಕ್ಟ್ ಮೇಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ (SDM) ಹಾಕಾ ನ್ಯಾಯಾದೀಶ್ ನೆಮ್ಲಾ! ಹ್ಯಾಂ ಸಕಯ್ಲ್ಯಾಂ ತುಂಡು-ಅಧಿಕಾರಿಂಚ್ಯಾ ಒಫಿಸಾಂತ್ ಕೋಣ್ ಕೋಣಾಚ್ಯೆಂ ಅಯ್ಕತೆಲೆ? ಅಂಬಾನಿಚ್ಯೆಂ ಗೀ ನಾಂವ್ ನಾತ್ಲೆಲ್ಯಾ ರೈತಾಚ್ಯೆಂ? ಬೋಳ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯಾಚ್ಯೆಂ ಬೊಳ್ಕೆಂ, ನೇ? ಮೆಜಾ ಪಂದ್ಲ್ಯಾನ್ ಥೊಡೆ ಖೊಲೆ ಅಶಾರ್-ಪಾಶಾರ್ ಕೆಲ್ಯಾರ್ ಜಾಲೆಂ!”

“ತುಜಿ ಹಿ ಏಕ್ ನದರ್ ಜಿ ಅರ್ಧೊ ಭರ್ಲಲೊ ಗಿಲಾಸ್ ಪಳೆವ್ನ್, ಗಿಲಾಸ್ ಖಾಲಿ ಮ್ಹಣ್ಚಿ. ಸಗ್ಳೆಂ ನಿರಾಸ್‍ಪಣಾನ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಪಳೆಜೆ? ಮುಕಾರ್ ಕಿತೆಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ಆಸಾ ತೆಂ ಭರ್ವಸ್ಯಾನ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ನಜೊ? ಹುಮೆದಿಚ್ಯೆರ್ ದುನಿಯಾ ಕಾಯಾಮ್. ಕಾಲ್‍ಚ್ ಅಯ್ಕಲ್ಲಿ ಖಬರ್: ಕರ್ನಾಟಕಾಂತ್ ರಿಲಾಯೆನ್ಸ್ ರೀಟೈಲ್ ಕಂಪ್ಣೆನ್ ಧಾ ಹಜಾರ್ ಕ್ವಿಂಟಲ್ ತಾಂದುಳ್ ರೈತಾಂಚ್ಯಾ ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಟನಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಮೋಲಾಕ್ ಘೆತ್ಲೊ. ಮಯ್ಸೂರ್ APMC ಮಂಡಿಂತ್ ಠರಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ MSP ಸರ್ಕಾರಿ ಮೋಲಾ ಪ್ರಾಸ್ ಕ್ವಿಂಟಲಾಕ್ 82 ರುಪೈ ಚಡಿತ್ ದರಿರ್ ಗುತ್ತಿಗ್ (ಕೊಂಟ್ರೇಕ್ಟ್) ಜಾಲಿ! ಪಳೆ, ತ್ಯಾ ದಾವ್ಯಾ ಪಂತಿಚ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪ್ಯಾಂನಿಂ ಕೊರ್ಪೊರೇಟಾಂ ವಿರುದ್ಧ್ ಉಲಂವ್ಚ್ಯೆಂ ಮಾತ್ರ್. ದುಸ್ರಿ ಕಸ್ಸಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿ ತಾಣಿಂ ಕೆಲ್ಲಿ ನಾಂ. ವಾಂಟಿಜೆ ತೆಂ ಸಹಜ್; ಪುಣ್, ವಾಂಟುಂಕ್ ಪಯ್ಲೆಂ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಜಾಯ್ ನಹಿಂ? ಉತ್ಪತ್ತಿ ಜಾತಾ ಬಾಜರಾಂತ್. ನವೆಸಾಂವಾಂ ಜಾತಾತ್ ಬಾಜರಾಂತ್. ಬಾಜರಿ ಸಪ್ಲೈ ಚೇಯ್ನ್ ವರ್ತೆಂ ನಿಯಮ್ ಕೋಣ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಬಾಬು ವ ಮಂತ್ರಿ ಘಡುಂಕ್ ಸಕಾನಾಂ. ಹೆಂ ಸಗ್ಳೆಂ ಸಮ್ಜಾಂವ್ನ್, ಕ್ರಶಿ ವ್ಯವಸ್ತೆಂತ್ ಬದ್ಲಾವಣ್ ಹಾಡ್ಚಿಂ ಕ್ರಮಾ ಘೆಂವ್ಕ್ ಪ್ರಜಾ-ಪ್ರಭುತ್ವಾಂತ್ ಭಾರಿಚ್ ಕಷ್ಟ್ ಹಾಬಾ. ದೆಕುನ್, चोरि चोरि चुप्के चुप्के ಹಿಂ ಕಾನುನಾಂ ಮೋದಿ ಸರ್ಕರಾನ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟಾಂತ್ ಚಡ್ತೆ ಕರುಂಕ್ ಆವ್ಕಾಸ್ ದೀನಾಸ್ತಾಂ ಪಾಸ್ ಕೆಲಿಂ.”

ಮ್ಹಕಾ ಕಾನ್ ದೀವ್ನ್ ಆಸ್ಲೆಲ್ಯಾ ಗುರ್ಕಾರ್ನಿನ್, ಮ್ಹಜೆಂ ಫಾಯ್ಸ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಏಕ್ ಲೇಕನ್ ಇಂಟರ್ನೆಟಾರ್ ಉಗ್ತೆಂ ಕರ್ನ್ ಅರ್ವಾಸ್ ವಾಚ್ಲೆಂ: “’For corporate institutions, the first year is loss making, the second year is break even and the third year is profit making. If allowed to buy directly, they will first ensure that the mandi’s close down without the government doing it. Will the dismantling of APMC monopoly actually lead to their becoming redundant? Secondly, would they result in corporate agri-businesses establishing direct connection with farmers and eliminating market intermediaries? These are questions that haunt farmers and their co-operatives’. ಅಶೆಂ ತುಂವೆಂ‍ಚ್ ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ ನೇ? ವಯ್ಲೆಂ ಉದಾಹರಣ್ ಹ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂಕ್ ರುಜ್ವಾತ್. ಪಯ್ಲೆಂ ಖರಾರ್, ನಷ್ಟ್ ಉಟವ್ನ್, ರಿಲಾಯೆನ್ಸ್ ಕರ್ತೆಲೆಂ. ಜಶೆಂ ತೀನ್ ವ್ಹರ್ಸಾಂ ಜಿಯೊ ಸವ್ಲತ್ಯೊ ಫುಂಕ್ಯಾಕ್ ವಾಪ್ರುಂಕ್ ದಿಲ್ಲ್ಯೊ. BSNL ಚಿ ಜಿ ಗತ್ ಜಾಲ್ಯಾ ತಿ APMC ಚಿ ಜಾತೆಲಿ. Bharti Airtel ಆನಿಂ Voda Idea ತಸ್ಲ್ಯೊ ಲ್ಹಾನ್ ಆನಿಂ ಮಧ್ಯಮ್ ಮಟ್ಟಾಚ್ಯೊ ಕಂಪ್ಣ್ಯೊಂ ಲೆಗುನ್ ಉಸ್ವಾಸ್ ಕಾಡುಂಕ್ ಝುಜ್ತಾತ್, ಜಿಯೊಚ್ಯಾ “economics of scale ಆನಿಂ superior technology” ಬಾಜರಿ ಖೆಳಾ ಮುಕಾರ್. ಕ್ರಮೇಣ್, ತುಂವೆಂಚ್ ಬೊಲ್ಮೆ ಸಾಂಗ್ಲೆಲ್ಯಾ ಪ್ರಮಾಣೆಂ, It is likely that corporate houses will enter into contract farming where large contiguous plots of land are available like in north Indian states, viz Punjab, Haryana, U.P, Bihar, Rajasthan and Odisha. Such farm contiguity is rare in South Indian states except in Deccan Plateau regions. When this happens, many small marginal farmers will be pushed out of farming. After providing for ‘employment’ by agri-businesses, the surplus will trek to the cities in search of unskilled work. I expect mushrooming of street vendors, eking out an existence hawking anything and everything. The keywords are pakodawala, chaiwala, bhajiwala, macchiwala, paowala, undewala etc. 2020 ಸಪ್ತೆಂಬ್ರ್ 27-ವೆರ್ ಅಶೆಂ ತುಂವೆಂ ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ ತುಂ ನೆಗಾರ‍್ತಾಯ್‍ಗೀ? ಪಿ. ಸಾಯ್ನಾಥ್, ಯೋಗೆಂದ್ರಾ ಯಾದವ್ ಆನಿಂ ನೊಬೇಲ್- ಪ್ರಶಸ್ತ್ ಅಮರ್ತ್ಯ ಸೆನ್ ಅಸಲ್ಯಾಂ ನಿಸ್-ಪಕ್ಶ್ ತಜ್ನ್ ಸಮಾಜಿಕ್ ವಿಗ್ಯಾನಿಂನಿಂ ಅಶೆಂಚ್ ಭೆಸ್ಟೆಂಚ್ ಶೆತ್ಕಾರಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹಿಂಕ್ ಆಪ್ಲೊ ಪಾಟಿಂಬೊ ದಿಲಾ?. ಬೊರೆಂ ಗೂಂಡ್ ಚಿಂತುನ್ ತಾಣಿಂ ತಿಂ ಪಾವ್ಲಾಂ ಕಾಡ್ಲ್ಯಾಂತ್!”

“ಹಿಂ ಶೆತ್ಕಾರಿ ಕಾನುನಾಂ 21ವ್ಯಾ ಶತಮಾನಾಚಿ ಗರ್ಜ್. ಮ್ಹಜೊ ಸರ‍್ಕಾರ್ ಸರ್ವ್ ರೈತಾಂಚ್ಯೆಂ ಬೊರೆಂಪಣ್ ಮಾತ್ರ್ ಆಶೆತಾ. 2025 ಇಸ್ವೆ ಪಯ್ಲೆಂ, ಹರ‍್ಯೇಕ್ ರೈತಾಚಿ ವಾರ್ಸಿಕ್ ಜೋಡ್ ದುಗುಣಿ ಕರುಂಕ್ ಮ್ಹಜೊ ಶೆವಟ್. ವಿರೋದಿ ಪಾಡ್ತಿಂಚ್ಯಾಂ ಮುಕೆಲ್ಯಾಂಚ್ಯೆಂ, ಮಂಡಿಂಚ್ಯಾಂ ಕಮಿಶನ್ ಏಜಂಟಾಂಚ್ಯೆಂ ಆನಿಂ ಅನಿವಾಸಿ ತಜ್ನಾಂಚ್ಯೆ ಆಯ್ಕಾನಾಕಾತ್. ತುಮ್ಕಾಂ ಮ್ಹಜೆಂ ಉತರ್ ದಿತಾಂ: APMC ಅನಿಂ MSP ಮ್ಹಜೊ ಸರ್ಕಾರ್ ಬಂಧ್ ಕರ‍್ಚೊ ನಾಂ. ತರೀ, ಕೊಣ್ ಶೆತ್ಕಾರಿ ಜರ್ ಭಿಯೆಲಾ, ತಾಕಾ ಹಾಂವ್ ಧಯ್ರ್ ದಿತಾಂ. ವ್ಹಡ್ ಕೊರ್ಪೊರೇಟಾಂಕ್ agri-business ಪರ್ಮಿಟ್ ಮ್ಹಜೊ ಸರ್ಕಾರ್ ದಿಂವ್ಚೊ ನಾಂ. ಶೆತ್ಕಾರಿ ಸಾಂಗಾತಾ ಮೆಳೊನ್, ಸಹಕಾರಿ ಸಂಘಟಣಾ ದ್ವಾರಿಂ ವ್ಹಡ್ ಮಾಫಾಚ್ಯೆಂ agri-business ಚಲಂವ್ಕ್ ಲಾಯ್ಸನ್ಸ್ ವಿಚಾರ್ತಾ ತರ್, ತೆಂ ರೈತಾಂಚ್ಯಾ ಹಿತಾಚ್ಯೆಂ. ಯೆದೊಳ್‍ಚ್ ರಾಂದ್ವಯ್-ದಾಳಿ, ಮಿರ್ಸಾಂಗ್-ಮಸಾಲೊ, ಫುಲಾಂ-ಫಳಾಂ ಇತ್ಯಾದಿ ಬೆಳಿಂ ಕಾಂಯ್ APMC ಮಂಡಿ ಭಾಯ್ರ್ ವಾಜ್ಬಿ ಮೋಲಾಕ್ ಶೆತ್ಕಾರಿ ವಿಕ್ತಾತ್. ಅಸಲೆಂ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಗೋಂವ್ ಆನಿಂ ತಾಂದುಳ್ ಉಬ್ಜಂವ್ಚ್ಯಾ ರೈತಾಂಕ್ ಆಮಿಂ ದಿತಾಂವ್. ಹೆಂ ರೈತಾಂಕ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರಾಚಿ ಖಾಲ್ತಿ ಕಾಣಿಕ್ – ಮೋದಿನ್ ಉಗ್ತ್ಯಾನ್ ಅಶೆಂ ಭಾಸಾಯ್ಲಾಂ. ಆನಿಂ ಕಿತೆಂ ಕರ‍್ಯೆತಾ? ಸರ್ಕಾರಿ ನಿಯಮಾಂ ಪ್ರಮಾಣೆಂ ಸಂಸದ್ ಸಾಂದ್ಯಾಂನಿಂ ಬಹುಮತೆನ್ ಪಾಸ್ ಕೆಲ್ಲಿಂ ಹಿಂ ಕಾನುನಾಂ ಮಾತ್ರ್ ಪಾಟಿಂ ಕಾಡುಂಕ್ ವಿಚಾರಿನಾಕಾತ್. ಮೋದಿಚ್ಯೆರ್ ರೈತಾಂನಿಂ ಭರ್ವಾಸೊ ದವ್ರಿಜೆ” ಹಾಂವೆಂ ತರ್ಕ್ ಸಂಪಂವ್ಕ್ ಮೋದಿಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ ವಾಪರ್ಲಿಂ.

“ವ್ಹಯ್; ಜಶೆಂ ಹರ‍್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ಬ್ಯೇಂಕ್ ಖಾತ್ಯಾಂತ್ 15 ಲಾಕ್ ಜಮೊ ಕರ್ತಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಮೋದಿನ್ ಭಾಸಯಿಲ್ಲೆಂ ಆಮಿಂ ಪಾತಿಯೆಲ್ಯಾಂವ್. ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಎಕೌಂಟಾಂತ್ ಪಾವ್ಣಿ ಯೇವ್ನಾ. ತುಕಾ ಕಾಂಯ್ ಗುಪಿತ್ ಲೋಂಚ್ ಪಾವಿತ್ ಜಾಲಾಗೀ? ತಾಚಿ ವಕಾಲಾತ್ ಕರುಂಕ್ ಲಾಗ್ಲಾಯ್ ತುಂ”. ಅಶೆಂ ಫೊಡ್ನ್ ಘಾಲ್ನ್, ಕಾಂಯ್ ನಿಸ್ತೆಂ ರಾಂದ್ತಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಯೆಜ್ಮಾನ್ ಕುಜ್ನಾಕ್ ಗೆಲಿ.

► ಫಿಲಿಪ್ ಮುದಾರ್ಥ್